Πρόταση «βόμβα» με πλήρη ανατροπή όσων γνωρίζαμε μέχρι σήμερα έφερε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων το υπουργείο Οικονομικών για τον Ενιαίο Φόρο ακινήτων κατά τη διάρκεια σύσκεψης της τρικομματικής επιτροπής που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη.
Ο νέος φόρος, που θα ισχύσει από το 2014, θα είναι ουσιαστικά ένα διευρυμένο «χαράτσι» καθώς δεν θα φορολογηθεί συνολικά η ακίνητη περιουσία του κάθε φορολογούμενου, αλλά θα επιβληθεί φόρος στο κάθε ακίνητο ξεχωριστά είτε αυτό βρίσκεται εντός σχεδίου είτε εκτός σχεδίου χωρίς να υπάρχει κανένα αφορολόγητο όριο. Στα εντός σχεδίου ακίνητα ο ελάχιστος φόρος θα είναι 1,8 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο και στα εκτός σχεδίου αγροτεμάχια ο φόρος θα ξεκινά από 1 ευρώ ανά στρέμμα.
Όπως αναφέρει αρμόδιος παράγοντας που συμμετείχε στη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο υπουργείο Οικονομικών, η φιλοσοφία του νέου φόρου θα βασιστεί στον τρόπο που έχει εφαρμοστεί το Έκτακτο Ειδικό Τέλος Ηλεκτροδοτούμενων Δομημένων Επιφανειών (γνωστό και ως χαράτσι) αλλά θα είναι μειωμένος σε σχέση με τα ισχύοντα, ιδιαίτερα στην περίπτωση που κάποιος έχει ένα και μοναδικό ακίνητο και βρίσκεται σε περιοχή που η τιμή ζώνης δεν είναι υψηλή (π.χ. έως 2.000 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο).
Ετσι, αρκετά χαμηλότερη θα είναι η φορολογία στα λεγόμενα φθηνά ακίνητα και εκείνα που βρίσκονται σε περιοχές με χαμηλές αντικειμενικές αξίες. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζουν τα μέλη της τρικομματικής επιτροπής, που συμμετέχουν στο διάλογο για τη φορολογία των ακινήτων. Μένει αυτό να αποδειχθεί στην πράξη.
Ο φόρος στα εντός σχεδίου ακίνητα
Για παράδειγμα κάποιος που έχει ως μοναδικό περιουσιακό στοιχείο ένα διαμέρισμα 100 τετραγωνικών και πληρώνει σήμερα χαράτσι 500 ευρώ, με το νέο σύστημα θα πληρώσει λιγότερο από τα μισά, δηλαδή περίπου 200 ευρώ. Αυτό θα επιτευχθεί μέσω της εφαρμογής αρκετά χαμηλότερων συντελεστών και διευρυμένων κριτηρίων για τη φορολογία των εντός σχεδίου ακινήτων.
Σύμφωνα με νεότερες πληροφορίες, ο φόρος στα εντός σχεδίου ακίνητα θα υπολογίζεται με ελάχιστο φόρο 1,8 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο και θα υπάρχουν 33 διαφορετικά κλιμάκια – συντελεστές (πολλά περισσότερα σε σύγκριση με αυτά που ισχύουν σήμερα για το χαράτσι).
Οι συντελεστές θα καθορίζονται ανάλογα την τιμή ζώνης που βρίσκεται το ακίνητο και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, δηλαδή αν είναι μονοκατοικία ή διαμερίσμα, ο όροφος που βρίσκεται, αν έχει πρόσοψη σε έναν ή περισσότερους δρόμους, ο συντελεστής εμπορικότητας, και φυσικά η παλαιότητα του ακινήτου.
Ο τελικός συντελεστής (φόρος ανά τετραγωνικό) που θα προκύπτει με βάση τους παραπάνω προσδιοριστικούς παράγοντες θα πολλαπλασιάζεται με τα τετραγωνικά μέτρα του ακινήτου και έτσι θα προκύπτει η τελική επιβάρυνση για τον ιδιοκτήτη.
Ο υψηλότερος φόρος ανά τετραγωνικό μέτρο για πολύ ακριβά ακίνητα μπορεί να ξεπεράσει και τα 20 ευρώ και να φθάσει κατά περίπτωση και τα 25 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο. Σε αυτήν την περίπτωση οι επιβαρύνσεις είναι πολύ υψηλότερες σε σύγκριση με ότι ισχύει σήμερα με το χαράτσι.Ομως, αν λάβει κανείς υπόψη ότι τα εν λόγω ακίνητα επιβαρύνται σήμερα και με τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας, ενδέχεται τελικά και αυτά συνολικά να επιβαρυνθούν λιγότερο.
Με τους 33 διαφορετικούς συντελεστές θα φορολογούνται εκτός από τις κατοικίες, τα καταστήματα, τα γραφεία, τα οικόπεδα και τα λοιπά κτίσματα χωρίς ωστόσο να υπάρχει καμία πρόβλεψη για αφορολόγητο όριο.
Στο νέο «διευρυμένο» χαράτσι θα ενταχθούν και οι τακτοποιημένοι ημιυπαίθριοι χώροι και τα αυθαίρετα που θα κληθούν να δηλώσουν οι ιδικτήτες τους στο Ε9.
Οι όποιες απώλειες εσόδων θα καλυφθούν από τη φορολογία των οικοπέδων που σήμερα δεν επιβαρύνονται με ΕΕΤΗΔΕ αλλά και των αγροτεμαχίων που και αυτά για πρώτη φορά ουσιαστικά θα φορολογηθούν και μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις πολύ βαριά.
Η φορολογία των αγροτεμαχίων και κατ΄επάγγελμα αγροτών
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι τα αγροτεμάχια ειδικά για το 2014 θα φορολογηθούν ανά στρέμμα και από το 2015 και μετά θα φορολογηθούν με βάση τη μέση αντικειμενική αξία των ακινήτων της ευρύτερης περιοχής που υπάγονται. Σε αυτήν την αξία θα εφαρμόζονται διάφοροι συντελεστές που είτε θα αυξάνουν είτε θα μειώνουν την αξία του ακινήτου ανάλογα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και το σημείο που βρίσκεται.
Για τους κατ΄ επάγγελμα αγρότες θα ισχύσουν κατά πάσα πιθανότητα τρεις διαφορετική συντελεστές που θα αντιστοιχούν σε ένα ποσό φόρου σε ευρώ ανά στρέμμα χωρίς κανένα αφορολόγητο.
Ο κατώτατος φόρος 1 ευρώ ανά στρέμμα θα ισχύσει στις εκτάσεις μονοετούς καλλιέργειας που ανήκουν κατά πλήρη κυριότητα σε κατά κύριο επάγγελμα αγρότη και εφόσον αυτά βρίσκονται σε ορεινές περιοχές.
Από κει και πέρα, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της καλλιεργήσιμης έκτασης και το που βρίσκεται το χωράφι, ο φόρος ανά στρέμμα θα διαμορφώνεται σε 2 ευρώ αν βρίσκεται σε ημιορεινή περιοχή (π.χ. αμπέλια), και 3 ευρώ στα πεδινά (ελιές, βαμβάκι κτλ.).
Σε περίπτωση καλλιεργήσιμων εκτάσεων που δεν ανήκουν σε κατ΄επάγγελμα αγρότες, οι παραπάνω συντελεστές – φόροι θα διπλασιάζονται (2, 4 και 6 ευρώ ανά στρέμμα αντίστοιχα).
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τα στοιχεία, οι κατ΄επάγγελμα αγρότες ανέρχονται σε αριθμό στους 280.000 σε σύνολο 330.000 φυσικών προσώπων που έχουν στην κατοχή τους καλλιεργήσιμες εκτάσεις.
Μάλιστα, υπάρχει πολύ μεγάλη πιθανότητα να ισχύσει συντελεστής απομείωσης για εκείνους που έχουν πάνω από 50 στρέμματα καλλιεργήσιμης γης για να μην επιβαρυνθούν οι αγρότες υπέρμετρα.
Ξεχωριστή φορολογία θα εφαρμοστεί στα οικόπεδα αλλά και στα κτίσματα που βρίσκονται σε εκτός σχεδίου οικόπεδα. Μάλιστα εκεί οι συντελεστές φορολογίας θα είναι πολύ υψηλότεροι σε σύγκριση με αυτή την των αγροτών και μπορεί να φθάνει ακόμη και τα 50-60 ευρώ ανά στρέμμα για ακίνητα φιλέτα κυρίως εκείνα που βρίσκοτναι σε παραθαλάσσιες περιοχές και σε κοσμοπολίτιτκα νησιά όπως είναι η Μύκος, η Σαντορίνη, η Κέρκυρα, η Κεφαλονιά κτλ.
Στην σύσκεψη που διήρκεσε περίπου τρεις ώρες, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών ξεκαθάρισε ότι ο βασικός στόχος από τη νέα φορολογία είναι να εξασφαλίσει ο προϋπολογισμός έσοδα περίπου 3,1 – 3,2 δισ. ευρώ επισημαίνοντας ότι οι προηγούμενες προτάσεις των κομμάτων δεν είναι βέβαιο ότι μπορούν να εξασφαλίσουν αυτά τα ποσά.
Μάλιστα η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών επισήμανε ότι αν εφαρμοστεί αφορολόγητο 50.000 ευρώ σημαίνει ότι από τους περίπου 5.500.000 ιδιοκτήτες αστικών ακινήτων (διαμερίσματα, μονοκατοικίες, γραφεία, καταστήματα κτλ.) οι μισοί και πλέον θα εξαιρεθούν και οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου εκτιμούν ότι δεν θα μπορούσαν να «πιάσουν» το ποσό που απαιτείται.
Πάντως, για μία ακόμη φορά δεν βγήκε «άσπρος καπνός» από την «καμινάδα» του υπουργείου Οικονομικών και η αγωνία 8.500.000 φορολογουμένων για το πως θα φορολογηθεί η περιουσία τους κορυφώνεται.
Στη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε υπό τον αρμόδιο υπουργό κ. Γιάννη Στουρνάρα, παρουσία του υφυπουργού Οικονομικών κ. Γιώργου Μαυραγάνη, του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων κ. Χάρη Θεοχάρη και των εκπροσώπων των τριών κομμάτων που συμμετέχουν στην κυβέρνηση, δηλαδή οι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας κκ. Αντώνης Παναγόπουλος και Απόστολος Βεσυρόπουλος, οι εκπρόσωποι του ΠΑΣΟΚ με τον βουλευτή κ.Φίλιππο Σαχινίδη και τον κ. Αντρέα Μακρυπίδη και οι εκπρόσωποι της Δημοκρατικής Αριστεράς κκ. Δημήτρης Χατζησωκράτης και Γιώργος Ιωαννίδης έγινε ανάλυση όλων των σεναρίων όσον αφορά στη φορολογία των εντός σχεδίου ακινήτων όσο και τον εκτός σχεδίου αγροτεμαχίων με ιδιαίτερη συζήτηση στο θέμα των αγροτών. Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών δεσμεύτηκε στους εκπροσώπους των τριών κομμάτων να δώσει άμεσα την τελική πρόταση με τους συντελεστές και τους φόρους ανά τετραγωνικό ή ανα στρέμμα που θα εφαρμόζονται κατά περίπτωση.
Πάντως, η Τρόικα απαιτεί το 2014 τα έσοδα από τον ενιαίο φόρο ακινήτων να είναι 3,1 – 3,2 δισ. ευρώ από τα οποία τα 1,7 δισ. ευρώ θα προέλθουν από τη φορολογία των αστικών ακινήτων, τα 700 – 800 εκατ. ευρώ από τη φορολόγηση των αγροτεμαχίων και τα υπόλοιπα 500 – 600 εκατ. ευρώ από τη φορολόγηση ακινήτων νομικών προσώπων.
Σε ό,τι αφορά στα αγροτεμάχια, στο σύνολό τους τα εκτός σχεδίου ακίνητα είναι περίπου 66,5 εκατ. στρέμματα, ενώ καλλιεργούμενες εκτάσεις είναι 37 εκατ. στρέμματα. Από αυτές σε κατ’ επάγγελμα αγρότες ανήκουν 14 εκατ. στρέμματα ή 37% επί του συνόλου.
