ΔΝΤ: Λάθη στο πρώτο μνημόνιο - Οχι νέα μέτρα το 2013 και το 2014 - Καταλογίζει ευθύνες στην ευρωπαϊκή πλευρά

Εύσημα στην Ελλάδα για την επιτυχία της δημοσιονομικής προσαρμογής η οποία ξεπέρασε το στόχο αποδίδει η έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για την αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος που δόθηκε στη δημοσιότητα το βράδυ της Πέμπτης.

Το ΔΝΤ τονίζει ότι με βάση τις σημερινές εκτιμήσεις δεν θα χρειαστούν νέα μέτρα για το 2013 και το 2014. Το θέμα του δημοσιονομικού κενού μετά το 2014 θα συζητηθεί «στην επόμενη αξιολόγηση» που ήδη άρχισε και θα εξαρτηθεί από την απόδοση της μεταρρύθμισης του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, καθώς η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι το κενό θα καλυφθεί από πρόσθετα φορολογικά έσοδα.

Σημειώνεται με σαφήνεια ότι η μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση θα επανεξετασθεί στην αξιολόγηση που άρχισε στην Αθήνα ανάλογα με τα δημοσιονομικά περιθώρια.

Τα βασικά προβλήματα της εκτέλεσης του προγράμματος είναι σύμφωνα με την έκθεση οι αργοί ρυθμοί στη μεταρρύθμιση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού και ευρύτερα του δημοσίου τομέα (απολύσεις, κινητικότητα).

Το ελληνικό χρέος χαρακτηρίζεται βιώσιμο σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, ωστόσο σημειώνονται ανησυχίες. Αναφέρεται ως καθοριστικός παράγοντας η δέσμευση των Ευρωπαίων εταίρων να προσφέρουν πρόσθετη ανακούφιση του χρέους αν χρειαστεί. Σημειώνεται ωστόσο ότι το χρέος παραμένει «πολύ υψηλό» και προτείνεται «εμπροσθοβαρής προσέγγιση» του θέματος αν η Ελλάδα συνεχίσει να εφαρμόζει το πρόγραμμα χωρίς όμως να ανακτά σε ικανοποιητικό επίπεδο (λόγω χρέους) την εμπιστοσύνη των αγορών.

Αυτοκριτική για το πρώτο μνημόνιο

Η έκθεση αξιολόγησης συνοδεύεται από μια εκ των υστέρων αποτίμηση του πρώτου προγράμματος από το 2010 ως το 2012. Στο κείμενο των 50 σελίδων γίνεται σκληρή αυτοκριτική για τα λάθη του πρώτου μνημονίου που οδήγησαν σε βαθύτερη του αναμενομένου ύφεση και εκτίναξη της ανεργίας, ενώ το πρόγραμμα δεν απέφερε τον έλεγχο του χρέους και την επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές όπως είχει σχεδιαστεί.

Μεγάλο μέρος της ευθύνης επιρρίπτεται στη ευρωπαϊκή πλευρά για την καθυστέρηση της λήψης αποφάσεων σε επίπεδο κυβερνήσεων αλλά και στο έλλειμμα συντονισμού στο εσωτερικό της τρόικας.

Σημειώνεται επίσης ότι τα στελέχη του ΔΝΤ προβληματίστηκαν για το αν θα έπρεπε να εγκρίνουν το πρόγραμμα βοήθειας προς την Ελλάδα το 2010 καθώς το Κριτήριο 2 για το πρόγραμμα που επελέγη, δηλαδή η «υψηλή πιθανότητα για βιώσιμο χρέος μεσοπρόθεσμα» δεν ήταν απολύτως εξασφαλισμένο.

Πολ Τόμσεν: Η Ελλάδα βρίσκεται σε καλό δρόμο

Σημαντική πρόοδο σημείωσε η Ελλάδα για την ενίσχυση της δημοσιονομικής προσαρμογής και την αύξηση της ανταγωνιστικότητας, δήλωσε ο επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στην αποστολή της τρόικας στην Αθήνα, Πολ Τόμσεν.

Παρουσιάζοντας – το βράδυ της Τετάρτης – τις πολυσέλιδες εκθέσεις του Ταμείου για το ελληνικό πρόγραμμα και απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, ο κ. Τόμσεν ανέφερε ότι χρειάζονται ακόμη περαιτέρω διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για τόνωση της ανάπτυξης και δημιουργία θέσεων εργασίας.

Ο αξιωματούχος του ΔΝΤ υποστήριξε ότι κατά τη φετινή χρονιά, η Ελλάδα βρίσκεται σε «καλό δρόμο» για την επίτευξη πρωτογενούς ισοζυγίου, με αποτέλεσμα οι δαπάνες να είναι ίσες με τα έσοδα. Με αυτό τον τρόπο, δίνεται η προοπτική να φτάσει Ελλάδα σε μια πολύ καλύτερη κατάσταση στο δημοσιονομικό τομέα. Την ίδια στιγμή, όσον αφορά το εξωτερικό ισοζύγιο, οι εισαγωγές έχουν μειωθεί δραματικά, οδηγώντας σε βελτίωση μεγαλύτερη των δέκα ποσοστιαίων μονάδων του ΑΠΕ.

Απαντώντας σε ερώτηση για το ενδεχόμενο μείωσης φόρων, υποστήριξε ότι «κατά την άποψή μας, οι ελληνικές αρχές δεν θα πρέπει να εξετάσουν τη μείωση των φόρων, προτού να υπάρξουν ξεκάθαρες ενδείξεις πως οι μεταρρυθμίσεις έχουν αποτέλεσμα, αν και μπορεί κανείς πάντα να εξετάσει τα ήδη συμφωνηθέντα δημοσιονομικά μέτρα», όπως είπε.
Στη συνέχεια, ανέφερε ότι η ανακεφαλαιοποίηση και αναδιάρθρωση του τραπεζικού κλάδου έχει σχεδόν ολοκληρωθεί, ενώ χαρακτήρισε ως «κλειδί» για την επίτευξη αυτού του σκοπού τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Ο κ. Τόμσεν διατύπωσε επίσης την άποψη ότι έγιναν περιορισμοί σε επαγγέλματα, αγορές προϊόντων και υπηρεσιών, ενώ οι τιμές παραμένουν ψηλές. Ως παράδειγμα ανέφερε τον φαρμακευτικό χώρο και ότι τα φάρμακα θα πρέπει να ελευθερωθούν. Σ’ αυτό το σημείο, τόνισε ότι οι ελληνικές αρχές επιχειρούν κάποια βήματα για να ξεπεραστούν τέτοιου είδους προβλήματα.

Αναφορά έκανε και στον φοροεισπρακτικό μηχανισμό, σημειώνοντας ότι η Ελλάδα αύξησε τους φόρους στους μισθωτούς με επιτυχία, αλλά, όπως τόνισε, υπάρχει και ένας κλάδος αυτοαπασχολούμενων (μεταξύ των οποίων και οι πλούσιοι) που έχουν την τάση να αποφεύγουν το δίκαιο μερίδιο της φορολογίας.

Όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις στο φορολογικό σύστημα επισήμανε ότι ξεκίνησαν, αλλά ακόμη υπάρχουν πολλά να γίνουν. Για τις μεταρρυθμίσεις στο δημόσιο τομέα, ανέφερε ότι πρέπει να μειωθεί το κόστος και να βελτιωθεί η αποδοτικότητα.

Τέλος, για το ελληνικό χρέος είπε ότι αν και αναμένεται να παραμείνει σε υψηλό επίπεδο μεσοπρόθεσμα, οι Ευρωπαίοι εταίροι της Ελλάδας υποσχέθηκαν να παράσχουν οποιαδήποτε επιπρόσθετη ανακούφιση χρέους που θα χρειαστεί, αλλά με τον όρο ότι η Ελλάδα θα εφαρμόσει τα συμφωνηθέντα για το ελληνικό πρόγραμμα.

Ο κ. Τόμσεν επανέλαβε ότι υπάρχει δέσμευση ώστε το ελληνικό χρέος να μειωθεί στο 124% του ΑΕΠ το 2020 και κάτω από το 110% του ΑΠΕ το 2022.