Τον τελευταίο καιρό βρετανικές και αμερικανικές σειρές εθίζουν ολοένα και περισσότερο το κοινό σε ριάλιτι με πρωταγωνιστή… τη φτώχεια. Αντιπρόσωποι των κατώτερων και λιγότερο προνομιούχων κοινωνικών στρωμάτων, συχνά στις πλέον στερεοτυπικές τους εκφάνσεις, εμφανίζονται να τεμπελιάζουν ζώντας από επιδόματα ή να ζουν με ψίχουλα, να πλένουν τα λιγδιασμένα τους μαλλιά σε κάποιον νεροχύτη, να τρώνε αποφάγια για πρωινό, να είναι παχύσαρκοι, αμόρφωτοι ή να καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ, να αγνοούν κάθε έννοια οικογενειακού προγραμματισμού και γενικώς να ζουν στο κοινωνικό περιθώριο.
Ενώ σε παλαιότερες εποχές κοινό και κανάλια στρέφονταν προς μια μεγαλειώδη και πολυτελή εκδοχή αυτού που φαντασιώνονταν πως είναι, τώρα η τάση της εποχής θέλει πολλούς από τους τηλεθεατές να παρακολουθούν τη φτώχεια σαν πορνό, σαν κάτι που τους κάνει να νιώθουν καλύτερα με αυτά που ήδη έχουν, αφού… υπάρχει και το πιο χαμηλά.
Μία από τις διασημότερες σειρές του είδους, η οποία προβάλλεται παγκοσμίως με εκατομμύρια θεατές είναι το «Ερχεται η Χάνι Μπου Μπου», όπως είναι το παρατσούκλι της επτάχρονης Αλάνα Τόμσον, μιας θορυβώδους τροφαντής μικρής σταρ που συμμετέχει και διακρίνεται σε παιδικά καλλιστεία ανά την Αμερική.
Η σειρά αναφέρεται στην καθημερινή ζωή της Αλάνα και της οικογένειάς της, που αποτελείται από τον πατέρα, την παχύσαρκη μητέρα, τις τρεις έφηβες ετεροθαλείς αδελφές της και από το μωρό της μίας από αυτές. Και αν η μικρή είναι σπιρτόζα, οπότε τα γλωσσικά και άλλα παραστρατήματά της συγχωρούνται, δεν συμβαίνει το ίδιο με τη μητέρα της, Τζουν, που την ενθαρρύνει να πιθηκίζει σεξουαλικές συμπεριφορές μεγαλύτερων κοριτσιών για να κερδίσει στα παιδικά καλλιστεία, την «ποτίζει» με ενεργειακά ποτά που κάνουν «πύραυλο» το ήδη υπερκινητικό κοριτσάκι, περηφανεύεται ότι τρέφει την οικογένειά της με ελάχιστα δολάρια την εβδομάδα και μοιάζει μονίμως άπλυτη. Αυτό που ωστόσο οφείλει να αναγνωρίσει κανείς είναι ότι η οικογένεια μοιάζει πράγματι αγαπημένη και ο ένας να στηρίζει τον άλλον.
Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να πει κανείς για τη βρετανική σειρά «Skint» (Μπατίρης), που παρακολουθεί αδιάντροπα τις ζωές ανέργων στο Σκάνθορπ, κοντά στο Μάντσεστερ.
Ενας από τους πρωταγωνιστές είναι ο Ντιν, ο οποίος δεν εργάζεται πια στα χαλυβουργεία και ζει με τη γυναίκα του Κλερ και τα επτά παιδιά τους. Ενας άλλος πρωταγωνιστής είναι ο 15χρονος Κόνορ, ο οποίος τσακώνεται διαρκώς με τη μητέρα του και δηλώνει μπροστά στις κάμερες ότι οι ημέρες που έπαιρνε ναρκωτικά είναι πίσω του, την ώρα που ανάβει μια πίπα για κρακ. Η σειρά έχει θεωρηθεί «δίκαιη» απέναντι στους πρωταγωνιστές της, καθώς θεωρείται ότι πραγματικά προσεγγίζει τα προβλήματα της φτώχειας των Βρετανών.
Ενώ οι αμερικανικές σειρές ριάλιτι συχνά προβάλλονται μέσα από ένα κάπως σκωπτικό και εν μέρει επικριτικό μάτι, οι βρετανικές παρουσιάζουν σαφώς περισσότερο την τάση να δαιμονοποιούν τις κατώτερες τάξεις –παίζοντας το παιχνίδι συντηρητικών πολιτικών δυνάμεων που θέλουν να πραγματοποιήσουν περισσότερες περικοπές προνομίων και επιδομάτων σε άτομα που θα τα «κατασπαταλήσουν ούτως ή άλλως». Συχνά οι φτωχοί εμφανίζονται ως παρασιτικά μέλη της κοινωνίας, σε αντιδιαστολή με την αξιοσέβαστη μεσαία τάξη που αποτελεί την τηλεοπτική νόρμα.
Στην περίπτωση της Χάνι Μπου Μπου, η σειρά μπορεί να προσπαθεί να κάνει τους πρωταγωνιστές να μοιάζουν χαριτωμένοι, όμως το μοντάζ και τα σκηνικά σχεδόν οδηγούν τον θεατή να σκεφτεί ότι δεν πρόκειται απλώς για μια διαφορετική τάξη, αλλά ουσιαστικά για διαφορετικό είδος. Τα ριάλιτι αυτού του είδους παίζουν με την ιδέα ότι δεν υπάρχει απλώς οικονομικό, αλλά και ηθικό χάσμα και είναι πολύ σημαντικό να θυμάται κανείς ότι η πραγματικότητα που αντικατοπτρίζουν πολλές φορές προβάλλεται μέσα από έναν παραμορφωτικό καθρέπτη.
HeliosPlus
