Θυμίζει πολύ σκωτσέζικο ντους. Η σχέση ανάμεσα στο Παρίσι και στο Βερολίνο κινείται τελευταία ανάμεσα σε δύο αντίθετους πόλους: Πότε τον θερμό, όπως κατά τη συνάντηση της Ανγκελα Μέρκελ με τον Φρανσουά Ολάντ την περασμένη Πέμπτη στο Παρίσι, όπου επισφράγισαν την πρόσφατη συμφωνία τους (το λεγόμενο «γαλλογερμανικό New Deal») για την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων. Και πότε τον κρύο και παγωμένο, όπως μετά τη δήλωση του γάλλου προέδρου ότι δεν ανέχεται την ανάμειξη των Βρυξελλών στα του οίκου του, ήτοι στη διαμόρφωση του γαλλικού προϋπολογισμού – κάτι που καταδικάστηκε αυστηρά ως «παρασπονδία» από συνεργάτες της γερμανίδας καγκελαρίου. Η σχέση αυτή έχει πάψει βέβαια να είναι ισότιμη. Το κουμάντο έχει περάσει από καιρό στα χέρια της κυρίας Μέρκελ. Και αυτό αποτυπώνεται και στο σχέδιο καταπολέμησης της ανεργίας των νέων, το οποίο δεν αποτελεί ρήξη με την πολιτική της λιτότητας, όπως θα το ήθελαν οι Γάλλοι, αλλά συμπλήρωμά της, όπως το επιθυμούν οι Γερμανοί. Η γαλλογερμανική συμφωνία, που προβλέπει την παροχή φτηνών δανείων σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις των χωρών του Νότου από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων με αντάλλαγμα την απασχόληση νέων, δεν πρόκειται πάντως να μειώσει ουσιαστικά την ανεργία των νέων. Και αυτό όχι τόσο επειδή το ποσό που θα διατεθεί γι’ αυτήν είναι ευκαταφρόνητο (60 δισ. ευρώ ως το 2020) αλλά επειδή η συνεχιζόμενη λιτότητα παράγει καθημερινά πρόσθετη ανεργία – έτσι που τα όποια προγράμματα για την καταπολέμησή της να χάνονται. Και αυτό θα συνεχιστεί προφανώς και τους επόμενους μήνες, αν ο κ. Ολάντ δεν σηκώσει τελικά, όπως το προαναγγέλλει ασταμάτητα, «κεφάλι» – και αν κρίνει κανείς και από τη συνέντευξη που ακολουθεί με έναν ακραιφνή υποστηρικτή της λιτότητας, τον επικεφαλής της ομάδας των Χριστιανοδημοκρατών βουλευτών στην Επιτροπή Προϋπολογισμού της γερμανικής Βουλής Νόρμπερτ Μπάρτλε.
Τι λέτε για το νέο «γαλλογερμανικό New Deal» για την καταπολέμηση της ανεργίας στις τάξεις της νεολαίας;
«Είναι η λογική συνέχεια εκείνου που γινόταν ως σήμερα. Ο στόχος ήταν κατ’ αρχάς ο έλεγχος του υπέρμετρου χρέους. Τώρα περνάμε στην ανάπτυξη της ανταγωνιστικότητας και στην καταπολέμηση της ανεργίας στη νεολαία. Πρόκειται για πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, που θα πρέπει να ακολουθηθεί από άλλα πολλά».
Εγκαταλείπεται έτσι η ως τώρα κυρίαρχη πολιτική της λιτότητας;
«Οχι. Πρόκειται για μετεξέλιξη. Χωρίς αυτήν κινδυνεύουμε να χάσουμε μια ολόκληρη γενιά νεολαίων, ιδίως στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου».
Απειλεί η ανεργία των νέων το ευρώ και την Ευρωπαϊκή Ενωση στο σύνολό της;
«Δεν νομίζω. Η υψηλή ανεργία σε ορισμένες χώρες-μέλη αποτελεί μάλλον προσωρινό πρόβλημα. Η κατάσταση θα βελτιωθεί γρήγορα, αν οι χώρες αυτές επανακτήσουν την εμπιστοσύνη των επενδυτών. Αλλά η καταπολέμηση της ανεργίας δεν είναι μόνο χρηματικό ζήτημα. Είναι και θέμα νομοθεσίας. Στη Γερμανία, η ανεργία στη νεολαία είναι χαμηλότερη από ό,τι ο μέσος όρος στους ενηλίκους, επειδή έχουμε πάρει τα κατάλληλα νομοθετικά μέτρα, όπως για παράδειγμα την υποχρέωση των μαθητευομένων να εργάζονται παράλληλα με τη φοίτησή τους σε επιχειρήσεις του κλάδου τους. Αυτό το δοκιμασμένο δυαδικό σύστημα θα έπρεπε να νομοθετηθεί και στις άλλες χώρες, ώστε να πέσει και εκεί το ποσοστό ανεργίας στη νεολαία κάτω από τον γενικό μέσο όρο».
Σχεδιάζει η Γερμανία να ενισχύσει περαιτέρω την οικονομία της προσελκύοντας υψηλά εκπαιδευμένα νεαρά άτομα από τις χώρες του Νότου, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας;
«Οχι. Αυτό που σχεδιάζουμε είναι να απασχολήσουμε νεαρούς ξένους ανέργους σε γερμανικές επιχειρήσεις με πρώτο βήμα την εκμάθηση της γλώσσας και να τους στείλουμε κατόπιν πίσω στις χώρες τους για να συμβάλουν και αυτοί στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας τους».
Στις 3 Ιουλίου θα γίνει στην Καγκελαρία διάσκεψη των υπουργών Εργασίας με θέμα την καταπολέμηση της ανεργίας στη νεολαία. Γιατί γίνεται αυτό στο Βερολίνο και όχι στις Βρυξέλλες, όπως θα ήταν το φυσιολογικό; Επιδιώκει η καγκελάριος να υποκαταστήσει την Επιτροπή σε αυτόν τον τομέα;
«Οι πρώτες συζητήσεις γι’ αυτό έγιναν στο Παρίσι, και σύντομα θα συνεχιστούν στην Καγκελαρία. Η συνάντηση αυτή γίνεται λοιπόν στο πλαίσιο της γαλλογερμανικής συνεργασίας και δεν έχει τίποτε το ηγεμονικό. Παράλληλα βέβαια, το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών εγκαινιάζει ένα δικό του πρόγραμμα βοήθειας μέσω της Πιστωτικής Τράπεζας Ανάπτυξης KfW, η οποία θα διαθέσει 1 δισ. ευρώ για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις στην Ισπανία, στην Πορτογαλία και στην Ελλάδα. Ο στόχος είναι να ξεπεραστεί η πιστωτική στενότητα που κυριαρχεί σε αυτές τις χώρες».
Οι Βρυξέλλες προετοιμάζουν τη χαλάρωση των κανόνων χρέωσης λέγοντας ότι ορισμένες κρατικές επενδύσεις δεν θα εμφανίζονται πλέον στον προϋπολογισμό ως χρέη. Πώς το βρίσκετε;
«Καθόλου καλό. Το αντίθετο μάλιστα. Αν συνέβαινε αυτό, η εμπιστοσύνη των αγορών στο ευρώ θα εξαφανιζόταν πάλι. Και αυτό δεν επιτρέπεται να συμβεί».
Θα αλλάξει η δημοσιονομική πολιτική του Βερολίνου αναφορικά με την Ευρώπη μετά τις γερμανικές εκλογές;
«Δεν μπορώ να προδικάσω το αποτέλεσμα των εκλογών. Είμαι όμως σίγουρος ότι ακόμη και αν προκύψει καινούργια κυβερνητική πλειοψηφία, θα συνεχιστεί σε χοντρικές γραμμές η σημερινή πολιτική που στηρίζεται στη δημοσιονομική σταθερότητα, και η οποία, ειρήσθω εν παρόδω, δεν αποκλείει την ανάπτυξη αλλά, αντίθετα, είναι η προϋπόθεσή της».
Θα παίξει κεντρικό ρόλο το ευρώ στον επικείμενο προεκλογικό αγώνα;
«Ολες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το ευρώ είναι πρώτη προτεραιότητα στις σκέψεις των ψηφοφόρων. Και αυτό θα αποτυπωθεί σίγουρα και στον προεκλογικό αγώνα».
Πώς βλέπετε την κυβέρνηση Σαμαρά στην Ελλάδα; Κρατά τις υποσχέσεις της ή έχει να κάνει πολλά ακόμη;
«Η τελευταία τρίμηνη έκθεση της τρόικας δείχνει ότι η Ελλάδα βρίσκεται στον σωστό δρόμο. Από την άλλη βέβαια, υπάρχει καθυστέρηση στην εκπλήρωση ορισμένων στόχων, όπως η μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος στο καθορισμένο όριο ως το 2015».
Η τελευταία έκθεση του ΟΟΣΑ λέει όμως ότι η Ελλάδα θα έχει και το 2014 μείωση του εθνικού της εισοδήματος. Παράλληλα χειροτερεύουν και πολλοί άλλοι δείκτες, με πρώτο την ανεργία. Ταιριάζουν όλα αυτά στον «σωστό δρόμο»;
«Πρόκειται όντως για μεγάλο πρόβλημα. Ωστόσο δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι από τότε που μπήκε η Ελλάδα στο ευρώ το κόστος ανά μονάδα εργασίας ανέβηκε κατά 40%-50%, ενώ αντίθετα στη Γερμανία μειώθηκε ή κρατήθηκε σε πολύ χαμηλό επίπεδο. Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα έζησε τα τελευταία 10 χρόνια πάνω από τις δυνατότητές της. Η κατάρρευση ήταν έτσι συνέπεια αυτής της ανωμαλίας, που μπορεί να διορθωθεί μόνο μέσω σκληρών μέτρων προσαρμογής. Οι Ελληνες θα πρέπει να αντέξουν αυτή την προσαρμογή. Ελπίζω ότι αφού θα έχουν διασχίσει την «κοιλάδα των δακρύων» θα φθάσουν σε μια πολύ καλύτερη περιοχή».
Δεν θα μπορούσε να επιταχυνθεί αυτό με νέο «κούρεμα» μετά τις γερμανικές εκλογές;
«Προς το παρόν δεν γίνεται συζήτηση γι’ αυτό. Γενικά πάντως πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι κάθε «κούρεμα» εμπεριέχει και υψηλούς κινδύνους».
Αλλά δεν το αποκλείετε…
«Τίποτε δεν μπορεί να αποκλειστεί. Ωστόσο τυχόν «κούρεμα» θα συνεπέφερε την απώλεια εμπιστοσύνης από τις αγορές και θα έπληττε τα εθνικά ταμεία, που διαθέτουν ελληνικά ομόλογα. Γι’ αυτό και πρέπει να εξεταστεί με φοβερή προσοχή».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
