«Ενώνουμε τις δυνάμεις μας για τα παιδιά. Ας μην αφήσουμε το μέλλον τους να χαθεί» είναι το μήνυμα-σύνθημα του οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού» εν όψει της Παγκόσμιας Ημέρας εξαφανισμένων παιδιών, η οποία γιορτάζεται τα τελευταία εννέα χρόνια την 25η Μαΐου.
Σχεδόν 7.000 κλήσεις δέχθηκε το 2012 η «Ευρωπαϊκή γραμμή για τα εξαφανισμένα παιδιά 116000» από γονείς, παιδιά, πολίτες και αστυνομικά τμήματα. Από αυτές οι 5.541 κλήσεις αφορούσαν δήλωση νέας εξαφάνισης και έκφραση αιτήματος υποστήριξης των ενεργειών αναζήτησης (18,3%), πληροφορίες σχετικά με την εξαφάνιση ενηλίκων (5,5%), πληροφορίες για παιδί που αναζητείται (18,2%), πληροφορίες για τις δράσεις του οργανισμού σχετικά με τις εξαφανίσεις ανηλίκων (58%).
Από τα 132 αιτήματα που δέχθηκε συνολικά η γραμμή 116000 για την υποστήριξη των ερευνών αναζήτησης, το 53% αφορούσε παιδιά ηλικίας 13-18 ετών και ελληνικής εθνικότητας. Οι εθελοντές του Χαμόγελου παρείχαν εξειδικευμένες υπηρεσίες σε 127 περιπτώσεις από τις οποίες το 83% των παιδιών βρέθηκε ενώ το 17% ακόμα αναζητείται. Όπως σχολίασε και η κυρία Ιωάννα Λαγουμιτζή, συντονίστρια της Ευρωπαϊκής Γραμμής 116000, «από τα 22 παιδιά, που ακόμα αναζητούνται, τα 13 είναι θύματα γονικής αρπαγής. Γεγονός που μειώνει τις εξαφανίσεις μόλις στις 9».
Για τη συντονισμένη αντιμετώπιση των περιστατικών αυτών το «Χαμόγελο» συνέβαλε στη δημοσιοποίηση 10 περιστατικών από τα social media και τα μέσα ενημέρωσης, για 3 ενεργοποιήθηκε με επιτυχία το σύστημα αναζήτησης «Amber Alert Hellas», για 9 από αυτά κινητοποιήθηκε η νεοσυσταθείσα ομάδα έρευνας και διάσωσης «Θανάσης Μακρής» ενώ στα υπόλοιπα περιστατικά δόθηκαν κατευθύνσεις από τους εθελοντές ψυχολόγους του Οργανισμού.
Σχετικά με τα στοιχεία για το πρώτο τετράμηνο του 2013, η ευρωπαϊκή γραμμή 116000 δέχθηκε 41 αιτήματα για την υποστήριξη των ερευνών αναζήτησης εξαφανισμένων παιδιών ηλικίας 13-18 ετών (83%), με το μεγαλύτερο ποσοστό (80%) να αφορά σε φυγές εφήβων, το 5% αφορά σε γονικές αρπαγές και σε εξαφανισμένους ασυνόδευτους ανήλικους, ενώ ένα το υπόλοιπο 10% αφορά σε ανησυχητικές εξαφανίσεις ανηλίκων.
Το Χαμόγελο διαχειρίστηκε τα 34 εκ των 41 περιστατικών στα οποία, μετά την παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών και κατευθύνσεων που δόθηκαν από τους εθελοντές, βρέθηκαν και τα 34 παιδιά. Όπως δήλωσε και η κυρία Λαγουμιτζή, «εκτός από την απόλυτη επιτυχία για τους 4 πρώτους μήνες του 2013, στο πλαίσιο της ευρύτερης αναζήτησης βρέθηκε ακόμα ένα παιδί, το οποίο και ψάχναμε από το 2012».
Τα αίτια των εξαφανίσεων
Η πλειονότητα των παιδιών που εξαφανίζονται από το οικογενειακό τους περιβάλλον, και σε ποσοστό 46%, το κάνει εξ αιτίας των άσχημων σχέσεων που βιώνουν μέσα στην οικογένεια τους, ενώ το 30% αφορά προβλήματα στις συναιοσθηματικές σχέσεις αγοριών και κοριτσιών.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο η γραμμή 116000 δέχθηκε 89.340 κλήσεις, από τις οποίες διαχειρίστηκαν τις 4.139. Από αυτές το 68% αφορά φυγές παιδιών και το 23% σε γονικές αρπαγές.
Χαμηλά τα επίπεδα εξαφανίσεων στην Ελλάδα
Σύμφωνα με τα διεθνή στατιστικά στοιχεία του ICMEC κάθε χρόνο δηλώνονται 800.000 εξαφανίσεις παιδιών στις ΗΠΑ, γεγονός που σημαίνει πως περίπου 2.000 παιδιά εξαφανίζονται καθημερινά. Την ίδια στιγμή που στη Γερμανία ο αριθμός τέτοιων περιπτώσεων φτάνει τις 100.000, στην Αυσταλία τις 20.000, στη Βραζιλία τις 45.000 και τις 13.455 στη Ρωσία. .
Τα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ.
Παράλληλα με τα στοιχεία του Χαμόγελου παρουσιάσθηκαν και τα επίσημα στατιστικά στοιχεία του τμήματος Εξαφανισμένων Ατόμων της Ελληνικής Αστυνομίας. Σύμφωνα με τα οποία το 2012 εξαφανίστηκαν 94 παιδιά στην Αττική και 217 στην επαρχία στην πλειονότητά τους έφηβοι, ενώ το 2013 εξαφανίσθηκαν 48 παιδιά στην Αττική και 90 στην υπόλοιπη Ελλάδα.
Όπως δήλωσε και ο κ. Παναγιώτης Παπαντώνης, αστυνόμος Β’ στο γραφείο εξαφανισμένων ατόμων ΕΛ.ΑΣ., «οι αρπαγές εξαφανισμένων παιδιών σήμερα αφορούν μόνο τις γονικές αρπαγές και όχι αρπαγές από αγνώστους με ένα συγκεκριμένο αυτοκίνητο σε συγκεκριμένες περιοχές, όπως τα μηνύματα που διαβάζουμε συχνά στα social media».
