Μια πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη διεξήγαγαν επιστήμονες στις ΗΠΑ σχετικά με τον θηλασμό στα πρωτεύοντα θηλαστικά. Ανάμεσα στα ευρήματα ξεχωρίζει ένα που δείχνει ότι ότι τα μωρά των Νεάντερταλ είναι πιθανό μόλις τον έβδομο μήνα της ζωής τους να ξεκινούσαν να τρώνε στερεά τροφή. Αυτό σημαίνει ότι ακολουθούσαν διατροφική πορεία παρόμοια με εκείνη των σημερινών ανθρώπων. Ταυτόχρονα αν τελικά ισχύει κάτι τέτοιο τα μωρά τα Νεάντερταλ «ωρίμαζαν» ταχύτερα από τα μωρά των ανθρώπων της Παλαιολιθικής εποχής (όταν οι άνθρωποι ήταν κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες).
Η μελέτη
Ομάδα ερευνητών με επικεφαλής ειδικούς της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ ξεκίνησαν πριν από αρκετά χρόνια την προσπάθεια τους. Επέλεξαν γυναίκες που βρίσκονταν στην 20η εβδομάδα της κύησης και τις παρακολούθησαν επί έτη. Μετά από επτά χρόνια ζήτησαν από τις μητέρες να τους δώσουν ένα από τα πρώτα δόντια των παιδιών τους, τα λεγόμενα νεογιλά. Τα δόντια αυτά κάνουν την εμφάνιση τους στο μωρό συνήθως μετά τον έκτο μήνα και πέφτουν όταν το παιδί είναι περίπου επτά ετών.
Οι ερευνητές ανέλυσαν τα δόντια αναζητώντας βιοδείκτες που να συνδέονται με το διατροφικό προφίλ των παιδιών όταν αυτά θήλαζαν. Παράλληλα έκαναν την ίδια ανάλυση σε μακάκους.
Διαπίστωσαν ότι τόσο στους ανθρώπους όσο και στους μακάκους η αναλογία συγκεκριμένων στοιχείων όπως το βάριο και το ασβέστιο στο δόντι μπορούσε να αποκαλύψει τι έτρωγε το μωρό όταν το δόντι αυτό σχηματιζόταν. Οι ερευνητές ανέλυσαν την αδαμαντίνη (το εξωτερικό στρώμα του δοντιού) και την οδοντίνη, το στρώμα που βρίσκεται κάτω από την αδαμαντίνη.
Τα μέρη του δοντιού που σχηματίζονται μέσα στα ούλα πριν από τη γέννηση διαθέτουν πολύ λίγο βάριο επειδή πιθανότατα μόνο ένα μικρό μέρος του συγκεκριμένου στοιχείου εισάγεται στο έμβρυο μέσω του πλακούντα. Μετά τη γέννηση η παρουσία του βάριου αυξάνεται σε όλα τα στρώματα του δοντιού.
Αν ένα μωρό σταματήσει τον θηλασμό και ξεκινήσει το «ξένο» γάλα τα επίπεδα του βάριου αυξάνονται ακόμη περισσότερο αφού το ξένο γάλα περιέχει ακόμη περισσότερο βάριο σε σχέση με το μητρικό. Τα επίπεδα του βάριου μεταβάλλονται εκ νέου όταν τόσο ο άνθρωπος όσο και ο μακάκος αρχίζουν να τρέφονται παράλληλα με το γάλα και με στερεά τροφή. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι κατάφεραν να βρουν τρόπο να εντοπίζουν με μεγάλη ακρίβεια το χρονικό σημείο του απογαλακτισμού.
Το μωρό Νεάντερταλ
Για να δοκιμάσουν την τεχνική που ανέπτυξαν οι ερευνητές αποφάσισαν να αναλύσουν ένα αρχαίο δόντι και πιο συγκεκριμένα έναν φρονιμίτη που ανήκε σε ένα παιδί Νεάντερταλ που ζούσε σε μια περιοχή του Βελγίου. Διαπίστωσαν ότι το παιδί όταν ήταν μόλις επτά μηνών άρχισε να λαμβάνει παράλληλα με το μητρικό γάλα και στερεά τροφή. Οπως φαίνεται, το παιδί ακολούθησε τη… μικτή διατροφή για επτά μήνες και στην ηλικία των 14 μηνών απογαλακτίστηκε.
Αυτό σημαίνει ότι το παιδί είχε διατροφική πορεία παρόμοια με εκείνη των σημερινών μωρών. Ομως η πορεία αυτή ήταν πολύ ταχύτερη σε σχέση με εκείνη των μωρών των τροφοσυλλεκτών τα οποία πιστεύεται ότι απογαλακτίζονταν περίπου στους 30 μήνες ζωής.
«Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει τι συνέβη. Μια πιθανότητα είναι το παιδί που μελετήσαμε να αποχωρίστηκε τη μητέρα του ή ίσως η μητέρα του να έμεινε γρήγορα ξανά έγκυος και να αντιμετώπισε πρόβλημα με τον θηλασμό» αναφέρει ο Μάνις Αρόρα, μέλος της ερευνητικής ομάδας.
Οπως όμως τονίζουν οι ερευνητές τα στοιχεία που αφορούν ένα μόνο παιδί δεν δείχνουν ότι όλα τα μωρά των Νεάντερταλ άρχιζαν να τρώνε στερεά τροφή στους 6-7 μήνες. Οι ίδιοι παραδέχονται ότι πρέπει να διεξαχθούν αναλύσεις και σε άλλα δείγματα για να υπάρξει μια σαφής εικόνα. Βασικός στόχος τους πάντως είναι να δημιουργήσουν έναν εξελικτικό χάρτη των πρακτικών θηλασμού στα θηλαστικά. Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature».
