Μαρής

Ο δημοσιογράφος Γιώργος Λεονταρίτης υπήρξε συνεργάτης του Γιάννη Μαρή στις εφημερίδες και στα περιοδικά. Ο δημιουργός του αστυνόμου Μπέκα ήταν ένα είδος μέντορά του και η επαγγελματική σχέση τους εξελίχθηκε σε φιλία. Το βιβλίο του Λεονταρίτη Ο Γιάννης Μαρής και η εποχή του (εκδόσεις Αγρα) είναι, λόγω αυτής της σχέσης, memoir. Στηρίζεται όμως σε σοβαρή έρευνα, κυρίως σε αρχεία Tύπου, και από αυτή την άποψη αποτελεί τεκμηριωμένη συμβολή στη ζωή και στο έργο του Μαρή. Ο αριστερός πολιτικός προσανατολισμός του Γιάννη Τσιριμώκου (όπως ήταν το πραγματικό όνομα του Γιάννη Μαρή) και η συμμετοχή του στην αντίσταση, η πρωταγωνιστική του παρουσία στη δημοσιογραφία των δεκαετιών ’50, ’60 και ’70, ιδιαίτερα μέσα από τα έντυπα του συγκροτήματος Μπότση («Ακρόπολις», «Απογευματινή»), η βαθιά γνώση του των τεχνικών του αστυνομικού μυθιστορήματος και του ιδεολογικού και κοινωνικού υποβάθρου του, τεκμηριώνονται απόλυτα και, μερικές φορές, αποκαλυπτικά στο βιβλίο του Λεονταρίτη.

Ως συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων ο Μαρής καθιερώθηκε αμέσως με το Εγκλημα στο Κολωνάκι, το 1953, που είχε δημοσιευθεί σε συνέχειες. Ο Μαρής, που είχε γράψει και ιστορικά μυθιστορήματα σε συνέχειες, ήταν από τους δημοσιογράφους που κατείχαν σχεδόν επιστημονικά την τέχνη της επιφυλλίδας, του feuilleton, είδος συνδεδεμένο με την κουλτούρα του Τύπου από τον 19ο αιώνα. Θαύμαζε τον Γκράχαμ Γκριν και πίστευε ότι το αστυνομικό μυθιστόρημα «ανοίγει πολλές πύλες για μια βαθύτερη ενατένιση της καθημερινής ζωής και μια πληρέστερη ανατομία βασανισμένων χαρακτήρων». Ο ήρωας του Μαρή, ο αστυνόμος Μπέκας, είναι συνταξιούχος (σκοπίμως), για να μην ταυτίζεται με την αστυνομοκρατία της εποχής. Ο Λεονταρίτης εντοπίζει μια συνέντευξη του Μαρή όπου ο συγγραφέας μιλάει για τη γλώσσα των μυθιστορημάτων του. Είναι «η γλώσσα της αστικής Αθήνας». Ο Μαρής είναι ο εμπνευστής του Μυθιστορήματος των Τεσσάρων (Μυριβήλης, Καραγάτσης, Βενέζης, Τερζάκης) που δημοσιεύθηκε σε συνέχειες στην «Ακρόπολι». Από τους τέσσερις, ο Μαρής θεωρούσε κατ’ εξοχήν μυθιστοριογράφο τον Καραγάτση. Δεν είναι τυχαίο ότι τους συγκρίνουν. Το μυστικό του Ασπρου Βράχου είναι ένας καραγατσικός Μαρής.