Στις λανθασμένες προβλέψεις, επιλογές και πολιτικές που υιοθέτησε και εφάρμοσε η τρόικα στο ελληνικό πρόγραμμα προσαρμογής σε σχέση με τα προγράμματα της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας αναφέρεται έκθεση του Ινστιτούτου Bruegel των Βρυξελλών, η οποία δόθηκε χθες στη δημοσιότητα.

Η μελέτη, με τίτλο «Μια πρώτη αξιολόγηση για τη βοήθεια της ΕΕ και του ΔΝΤ προς τις χώρες της ευρωζώνης», εστιάζει στη συνεργασία της τρόικας και στον ρόλο του ΔΝΤ στην ευρωπαϊκή κρίση και αναδεικνύει με κομψό τρόπο τις ακούσιες και εκούσιες πολιτικές παρεμβάσεις που οδήγησαν στην αποτυχία, όπως τονίζει, του ελληνικού προγράμματος, στην επιτυχία του ιρλανδικού και στην ακόμη κρινόμενη επιτυχία του πορτογαλικού προγράμματος.

Οι γνωστοί οικονομολόγοι Ζαν Πιζανί-Φερί, Αντρέ Σαπίρ και Γκούντραμ Βουλφ που υπογράφουν την 114σέλιδη έκθεση του Bruegel τονίζουν χαρακτηριστικά ότι, προτού ο πρώην πρωθυπουργός της Ελλάδας Γιώργος Παπανδρέου καλέσει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και ζητήσει τη βοήθειά του, λίγη σημασία είχε δοθεί στην πιθανή φύση των κρίσεων στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής νομισματικής ένωσης, αλλά και του δυνητικού ρόλου της οικονομικής βοήθειας.

«Οι κρίσεις που εκτυλίχθηκαν από το 2010 και μετά βρήκαν την ΟΝΕ απροετοίμαστη», αναφέρουν σχετικά, ενώ υπογραμμίζουν πως «η Ελλάδα υποφέρει ακόμη από το ότι ήταν η πρώτη χώρα που βρέθηκε σε ανάγκη οικονομικής ενίσχυσης στο εσωτερικό μιας νομισματικής ένωσης που ήταν εντελώς απροετοίμαστη για μια κρίση».

Σύμφωνα με τους τρεις οικονομολόγους, οι πρόωρες εκτιμήσεις της τρόικας σχετικά με την ικανότητα της ελληνικής οικονομίας να προσαρμοστεί αποδείχθηκαν αισιόδοξες, ενώ οι παραδοχές στην περίπτωση της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας αποδείχθηκαν πιο ρεαλιστικές και ως εκ τούτου η επιστροφή τους στις αγορές είναι εφικτή.

Οι ίδιοι σημειώνουν ότι τα προγράμματα της τρόικας πέτυχαν σε ορισμένους τομείς και απέτυχαν σε άλλους. Στα αρνητικά περιλαμβάνουν τη βαθύτερη από το αναμενόμενο ύφεση και την υψηλή ανεργία· στα θετικά την ταχύτερη από το αναμενόμενο συρρίκνωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων.

Πάντως, ειδικά για την ανεργία σε Ελλάδα και Πορτογαλία το Bruegel σημειώνει ότι δεν ευθύνονται μόνο τα μέτρα λιτότητας, αλλά και η δυσλειτουργία της αγοράς εργασίας.

Για την αποτυχία του ελληνικού προγράμματος οι γνωστοί οικονομολόγοι σφάζουν με το βαμβάκι την τρόικα για τις μη ρεαλιστικές παραδοχές της και περιγράφουν το καθεστώς πολιτικού συμβιβασμού υπό το οποίο καταρτίστηκαν οι εν λόγω προβλέψεις.

Συνοψίζοντας τους λόγους που το πρόγραμμα απέτυχε αναφέρουν ότι οι αρχικές συνθήκες ήταν ιδιαίτερα δυσμενείς στην Ελλάδα, ότι η χώρα είχε και έχει ασθενέστερο διοικητικό και πολιτικό σύστημα από την Ιρλανδία και την Πορτογαλία, ενώ ευσχήμως αναφέρουν πως η Ελλάδα ήταν το πειραματόζωο της ευρωζώνης.

Ενδεικτικά στην έκθεση αναφέρεται ότι η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους θα ήταν προτιμότερο να είχε γίνει νωρίτερα και υπογραμμίζεται πως η καθυστερημένη αναδιάρθρωση (λόγω της άρνησης της ΕΚΤ) είχε ως αποτέλεσμα οι έλληνες φορολογούμενοι να αναλάβουν μεγαλύτερο βάρος.

Οι Πιζανί-Φερί, Σαπίρ και Βουλφ αναγνωρίζουν ότι η κυβέρνηση Σαμαρά ξεκίνησε να εφαρμόζει ένα πρόγραμμα εξυγίανσης και μεταρρυθμίσεων, το οποίο επέτρεψε το «ξεκλείδωμα» περαιτέρω οικονομικής στήριξης.

«Οι εικασίες σχετικά με μια πιθανή ελληνική έξοδο από το ευρώ έχουν μειωθεί και η ανάσχεση (ακόμη και αναστροφή) των εκροών καταθέσεων επιτρέπει στην κυβέρνηση να επικεντρωθεί στην εγχώρια ημερήσια διάταξη. Ωστόσο η βραχυπρόθεσμη οικονομική προοπτική παραμένει ζοφερή», υπογραμμίζουν στην έκθεσή τους.