«Το φετεινό θα είναι ένα καλοκαίρι συζητήσεων και ζυμώσεων για την Ευρώπη, ένα καλοκαίρι επιχειρημάτων και διαφωνιών για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ). Η δημόσια συζήτηση έχει αρχίσει σε σχεδόν κάθε επίπεδο, και σε κάθε χώρα, και δείχνει το βάθος της κρίσης», γράφει ο ειδικός του BBC σε θέματα Ευρώπης Γκάβιν Χιούιτ.
Το ενδιαφέρον είναι ότι η διαφωνία δεν απηχεί πλέον το απλουστευτικό χάσμα ανάμεσα στους ευρωπαϊστές και στους ευρωσκεπτικιστές. Η νέα υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας Εμμα Μπονίνο – οπαδός των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης – είπε ότι «με κάθε ημέρα που περνάει, το όνειρο για ειρήνη και ελευθερία των ιδρυτών της ΕΕ, ένα όνειρο που είχε γίνει πραγματικότητα για την γενιά μου, φαίνεται να μετατρέπεται σε εφιάλτη για πολλούς. Στην παραδοσιακά ευρωσκεπτικιστική Βρετανία, ο συντηρητικός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον είπε ότι θα διοργανώσει δημοψήφισμα, το 2017, για να αποφασίσει ο λαός αν θα παραμείνει η χώρα εντός της ΕΕ», τονίζει ο Χιούιτ.
«Αλλά υπάρχουν και άλλοι, εκτός από τους Βρετανούς, που επιμένουν ότι το ευρωπαϊκό πρόγραμμα χρειάζεται ριζικές μεταρρυθμίσεις. Στη Γαλλία και στη Γερμανία, υπάρχει βαθιά ριζωμένη αντίθεση για περαιτέρω ενοποίηση, εκτός από όση είναι απαραίτητη για να σωθεί το κοινό νόμισμα. Στη Γαλλία, δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι αυξάνονται οι αμφιβολίες για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Στην Γερμανία, το νέο και μικρό ακόμη κόμμα «Εναλλακτική για την Γερμανία» δεν ισχυρίζεται μόνο ότι το ευρώ διχάζει την Ευρώπη, αλλά θέλει τον επαναπατρισμό νομοθετικών εξουσιών από τις Βρυξέλλες», λέει.
Και καταλήγει: «Ολα αυτά δείχνουν ότι υπάρχει όλο και μεγαλύτερη όρεξη για μεταρρύθμιση. Μέρος της κινητήριας δύναμης πίσω από το ρεύμα για μεταρρυθμίσεις είναι τα υψηλά επίπεδα της ανεργίας των νέων, και το ερώτημα για την αποτελεσματικότητα της ΕΕ. Με άλλα λόγια, το βασικό ερώτημα είναι κατά πόσον η ΕΕ, οι δομές και οι θεσμοί της μπορούν να ωφελήσουν μια νέα γενιά. Το ερώτημα μπορεί να ανοίξει την πόρτα για μεγαλύτερη ευελιξία και μεταρρυθμίσεις. Η συζήτηση στην Ευρώπη είναι θεμελιώδης, και μόλις αρχίζει».
