Με συνταγή της οικονομικής αστυνομίας των ΗΠΑ, το γνωστό IRS, αλλά και άλλων προηγμένων ευρωπαϊκών κρατών, η κυβέρνηση σχεδιάζει τα νέα μέτρα κατά της φοροδιαφυγής που θα θέσει σε εφαρμογή από τον Ιούλιο και θα περιληφθούν στο νέο Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος ώστε να είναι σε όλους γνωστά και να εφαρμοστούν με αποτελεσματικότητα.

Στο εξής όλοι οι φορολογούμενοι θα έχουν ατομικό ηλεκτρονικό φάκελο στον οποίο θα καταγράφονται, εκτός από τα εισοδήματα, τα δάνεια και την περιουσία τους, όλες οι τρέχουσες δαπάνες –λογαριασμοί, εισιτήρια, αποδείξεις σουπερμάρκετ –και μόλις κριθεί αναγκαίο θα καλούνται για έλεγχο.
Στο στόχαστρο θα βρεθούν με ειδικές διατάξεις οι offshore εταιρείες όπου καθίστανται υπόλογοι οι διαχειριστές, ενώ για πρώτη φορά θα ελεγχθούν τα εισοδήματα που αναφέρονται στον κωδικό 659 της φορολογικής δήλωσης, δηλαδή τόκοι, μερίσματα, εισοδήματα που έχουν φορολογηθεί αυτοτελώς ή με ειδικό τρόπο και έχει εξαντληθεί η φορολογική υποχρέωση. Τα εισοδήματα αυτά πλέον δηλώνονται υποχρεωτικά και λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.
Για την πραγματοποίηση των ελέγχων θα δημιουργηθούν σε όλη την Ελλάδα 65 Ειδικά Κέντρα Ελέγχου με στόχο τον εντοπισμό εστιών φοροδιαφυγής όλων των κατηγοριών φορολογουμένων (ελεύθερων επαγγελματιών, μικρομεσαίων επιχειρήσεων, εισοδηματιών, μικρομεσαίων επιχειρήσεων κτλ.).
Οπως δηλώνει κατ’ αποκλειστικότητα στο «Βήμα της Κυριακής» ο υφυπουργός Οικονομικών κ. Γιώργος Μαυραγάνης, «η φορολογική μεταρρύθμιση αποσκοπεί αφενός στην απλοποίηση του συστήματος και στη μείωση των γραφειοκρατικών διαδικασιών, αφετέρου στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής με τη χρήση σύγχρονων εργαλείων και μεθόδων που βασίζονται στις βέλτιστες πρακτικές που ακολουθούνται διεθνώς».
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του υπουργείου Οικονομικών, ο Νέος Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος θα είναι ένα συνοπτικό κείμενο με πολύ λιγότερα άρθρα από αυτά που ισχύουν σήμερα και θα δίνει έμφαση στην απλοποίηση των διαδικασιών και στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Δεν θα περιλαμβάνει φορολογικούς συντελεστές ή άλλες φοροεισπρακτικές διατάξεις, καθώς αυτές έχουν ήδη περιληφθεί στο νομοσχέδιο που είχε ψηφιστεί στις αρχές του 2013.
Αναλυτικά τα μέτρα που θα προβλέπει το νέο φορολογικό νομοσχέδιο είναι τα εξής:
  • Ελεγχος οffshore εταιρειών: Θα δοθεί βαρύτητα στην πραγματική διοίκηση της επιχείρησης, δηλαδή σε αυτόν που ασκεί τον έλεγχο και πραγματοποιεί τις συναλλαγές
  • Δαπάνες επιχειρήσεων: Στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο θα είναι ξεκάθαρες οι διατάξεις για τις δαπάνες που θα εκπίπτουν ή όχι από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων (μικρών και μεγάλων) ώστε να γνωρίζουν όλοι εξαρχής τι ισχύει χωρίς να ερμηνεύεται κατά το δοκούν η μία ή η άλλη διάταξη από τις φορολογικές αρχές. Μάλιστα θα δοθεί βαρύτητα και θα υπάρχει ειδική αναφορά στις δαπάνες που δεν θα αναγνωρίζει η Εφορία.
  • Επισφαλείς απαιτήσεις επιχειρήσεων: Οι συγκεκριμένες απαιτήσεις για την αποφυγή της γραφειοκρατίας θα διαγράφονται πλέον πολύ πιο εύκολα σε σύγκριση με ό,τι ισχύει σήμερα.
  • Διαδικαστικές απλοποιήσεις: Οι περισσότερες συναλλαγές με την Εφορία θα γίνονται ηλεκτρονικά και οι πολίτες δεν θα χρειάζεται να προσέρχονται σε αυτές.
  • Πραγματοποίηση ελέγχων: Θα προβλέπεται τακτική σύγκριση μέσω σύγχρονων ηλεκτρονικών εφαρμογών των φορολογικών δηλώσεων φυσικών και νομικών προσώπων με τα πραγματικά εισοδήματα και την περιουσιακή κατάσταση των πολιτών (μισθωτών, συνταξιούχων, ελεύθερων επαγγελματιών).
  • Οικονομικό προφίλ 8,5 εκατομμυρίων φορολογουμένων μέσω έμμεσων τεχνικών ελέγχου: Σε όλες τις κατηγορίες φορολογουμένων και όχι μόνο σε όσους ασκούν ελευθέριο επάγγελμα το υπουργείο Οικονομικών θα δημιουργήσει έναν ατομικό φάκελο στον οποίο θα περιλαμβάνονται όλα τα εισοδήματα και οι δαπάνες που πραγματοποιεί. Για παράδειγμα, οι δαπάνες για ταξίδια, οι αγορές μεγάλης αξίας, οι δαπάνες προηγούμενων ετών, οι καταθέσεις που έχει στην τράπεζα, τα εισοδήματα που δηλώνονται κτλ. θα δημιουργούν το οικονομικό προφίλ του κάθε πολίτη πάνω στο οποίο θα εφαρμοστούν ειδικές μαθηματικές φόρμουλες οι οποίοι θα δίνουν ένα αποτέλεσμα πάνω στο οποίο θα βασίζονται οι φορολογικοί έλεγχοι.
  • Ενδοομιλικές συναλλαγές: Ενα από τα θέματα που θα προβλέπονται στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο είναι ο περιορισμός περιπτώσεων φοροδιαφυγής μέσω των λεγόμενων ενδοομιλικών συναλλαγών όπου τα τελευταία χρόνια το Δημόσιο έχει χάσει αρκετά δισεκατομμύρια ευρώ από τη συγκεκριμένη διαδικασία. Με τις συναλλαγές αυτές μια εταιρεία μεταξύ άλλων βρίσκει τρόπο να «φουσκώσει» τα τιμολόγια εισαγωγής και να μειώσει σημαντικά τα καθαρά κέρδη της.
  • Σύγκριση δόσεων δανείων με πραγματικά εισοδήματα: Θα γίνεται διασταύρωση των στοιχείων των τραπεζών με αυτά που αναγράφουν οι φορολογούμενοι στα έντυπα της Εφορίας (κωδικοί 727-728) ώστε να διαπιστωθεί αν πράγματι οι πολίτες πληρώνουν τις δόσεις των δανείων με τα δηλωθέντα εισοδήματά τους ή με «μαύρα». Στην περίπτωση που διαπιστώνεται ότι η αποπληρωμή των δόσεων των δανείων γίνεται με αδήλωτα εισοδήματα θα επιβάλλονται πρόσθετοι φόροι. Αλλωστε οι δόσεις των δανείων αποτελούν τεκμήριο διαβίωσης και έχει διαπιστωθεί ότι ορισμένοι για να το αποφύγουν παραλείπουν να δηλώσουν τα ποσά των δόσεων.
  • Σύγκριση πραγματικών δαπανών και περιουσιακών στοιχείων με εισοδήματα: Στο οικονομικό προφίλ των φορολογουμένων θα υπάρχει αναλυτική αναφορά για τα αυτοκίνητα, τα ακίνητα, τις δαπάνες που έχουν σχέση με πληρωμές λογαριασμών ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΕΥΔΑΠ, κινητής τηλεφωνίας, ιδιωτικά εκπαιδευτήρια, ασφαλιστήρια συμβόλαια, κόστη συντήρησης περιουσιακών αγαθών, καταθέσεις, δάνεια κτλ. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορεί ανά πάσα στιγμή η Εφορία να ελέγχει κάθε φορά οποιαδήποτε μεταβολή και από πού αυτή προέρχεται.
  • Υποχρεωτικές συναλλαγές με κάρτες, επιταγές, μεταφορές χρημάτων από τραπεζικούς λογαριασμούς: Στο φορολογικό νομοσχέδιο θα προβλέπεται σημαντική μείωση του ποσού που πρέπει να γίνεται χωρίς τη χρήση μετρητών ώστε να περιοριστεί η φοροδιαφυγή. Σήμερα το όριο πάνω από το οποίο δεν μπορεί να γίνει συναλλαγή με μετρητά είναι τα 1.500 ευρώ. Στο υπουργείο Οικονομικών εξετάζουν να ρίξουν αυτό το ποσό ακόμη και κάτω από τα 300 ευρώ ανά συναλλαγή.
  • Ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ κρατών:Ενα από τα εργαλεία που θα αποτελέσουν τον «πολιορκητικό κριό» κατά της φοροδιαφυγής είναι η πρόβλεψη που θα υπάρχει στο φορολογικό νομοσχέδιο για ανταλλαγή στοιχείων από άλλα κράτη, είτε αυτά είναι ευρωπαϊκά είτε τρίτες χώρες. Το υπουργείο Οικονομικών θα δημιουργήσει ειδική υπηρεσία που θα ασχολείται με την άντληση πληροφοριών από άλλες χώρες ώστε να διαπιστωθεί ποιοι διατηρούν καταθέσεις και άλλα περιουσιακά στοιχεία στο εξωτερικό και, το βασικότερο, να ανακαλύψουν με ποια εισοδήματα και από πού προέκυψε ο κάθε λογής πλούτος.
  • Διασταυρώσεις-έλεγχοι στα ποσά του κωδικού 659 της φορολογικής δήλωσης: Από εφέτος είναι υποχρεωτικό να δηλωθούν στους κωδικούς 659-660 όλα τα εισοδήματα, ακόμη και αυτά που ως πέρυσι δεν ήταν υποχρεωτικό να δηλώνονται (π.χ. τόκοι καταθέσεων, μερίσματα από μετοχές, αμοιβαία κεφάλαια). Το υπουργείο Οικονομικών θα μπορεί να διασταυρώσει ανά πάσα στιγμή από πού προέρχονται αυτά τα εισοδήματα και, το βασικότερο, ποιοι δεν τα έχουν αναγράψει στη φορολογική δήλωση από τη στιγμή που πλέον είναι υποχρεωτικό. Με την υποχρεωτική δήλωση όλων αυτών των εισοδημάτων οι φορολογούμενοι θα κληθούν να πληρώσουν υψηλότερη ειδική εισφορά αλληλεγγύης 1%-4%, εφόσον τα συνολικά εισοδήματά τους το 2012 ήταν μεγαλύτερα των 12.000 ευρώ.
  • Νέες μέθοδοι προσδιορισμού κερδών επαγγελματιών και επιχειρήσεων:Σημαντικές ανατροπές στο φορολογικό σύστημα 800.000 ελεύθερων επαγγελματιών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων θα έρθουν με εγκύκλιο που αναμένεται να δοθεί αύριο στη δημοσιότητα και με την οποία ενεργοποιούνται διατάξεις εφαρμογής νέων αντικειμενικών κριτηρίων. Το υπουργείο Οικονομικών ενεργοποιεί νέες μεθόδους έμμεσου ή τεκμαρτού προσδιορισμού των ακαθάριστων εσόδων και των καθαρών εισοδημάτων των επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών. Για τον προσδιορισμό του εισοδήματος και του φόρου θα λαμβάνονται υπόψη οι καταθέσεις του επαγγελματία, τα περιουσιακά στοιχεία του, το επάγγελμα και ο χρόνος δραστηριότητας, η έδρα του επαγγελματία, τα λειτουργικά του έξοδα, οι δαπάνες μισθοδοσίας, ο τζίρος άλλων παρόμοιων επαγγελματιών, καθώς επίσης και τα τεκμήρια διαβίωσης όπως προσδιορίζονται για τα φυσικά πρόσωπα.

Μείωση ΦΠΑ στην εστίαση και φόρου μεταβίβασης ακινήτων
Αίτημα προς την τρόικα από το υπουργείο Οικονομικών
Να μειωθεί ο φόρος μεταβίβασης ακινήτων κατά 50% θα ζητήσει από την τρόικα το υπουργείο Οικονομικών τον προσεχή Ιούνιο, ταυτόχρονα με το αίτημα που έχει ήδη δημοσιοποιηθεί για μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση σε 13% από 23% σήμερα.
Ωστόσο, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, η μείωση θα αφορά μόνο τον φόρο που επιβάλλεται σε αγοραπωλησίες ακινήτων και όχι τον φόρο γονικών παροχών, κληρονομιών κτλ.
Ο φόρος μεταβίβασης ακινήτων σήμερα είναι από τους υψηλότερους της Ευρώπης και διαμορφώνεται για τα πρώτα 20.000 ευρώ αξίας ακινήτου στο 8% και από 20.001 και άνω σε 10%. Στην περίπτωση που η τρόικα δεχθεί τη μείωση, ο συντελεστής θα φθάσει το 4%-5%, προκειμένου να αποτελέσει δέλεαρ για να γίνουν αγοραπωλησίες ακινήτων.
Παράλληλα το υπουργείο Οικονομικών συζητεί το ενδεχόμενο να μειωθεί και ο ΦΠΑ στις μεταβιβάσεις νεόδμητων οικοδομών, που σήμερα είναι 23% επί της αξίας.
Σε ό,τι αφορα τις γονικές παροχές και τις κληρονομιές προς το παρόν η τρόικα δεν δέχεται να υπάρξει αλλαγή στους συντελεστές της κλίμακας φορολογίας που ισχύει.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ