Αντιμέτωπο με μια ωρολογιακή βόμβα η οποία κινδυνεύει να τινάξει στον αέρα ακόμη και τα θεμέλια της νέας νομοθετικής ρύθμισης για τα αυθαίρετα, της οποίας η διαβούλευση ολοκληρώθηκε την περασμένη Κυριακή (28/4/2013) βρίσκεται το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ).
Μετά την απόφαση-κόλαφο του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) ενάντια στην «τακτοποίηση» αυθαιρέτων – χθες Μ. Τετάρτη, κεκλεισμένων των θυρών η Ολομέλεια έκρινε κατά πλειοψηφία αντισυνταγματικό τον Ν 4014/11 – στο ΥΠΕΚΑ τρέχουν και δεν φτάνουν προκειμένου να βρουν λύση για όσους έχουν υπαχθεί στη ρύθμιση.
Οπως διαρρέουν νομικοί κύκλοι, όσοι έχουν ολοκληρώσει τη διαδικασία (δηλαδή έχουν καταβάλλει το σύνολο του ειδικού προστίμου) δεν επηρεάζονται από την απόφαση του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου. Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ) αυτοί υπολογίζονται σε περίπου 129.000.
Προκύπτει όμως ζήτημα για τους περίπου 397.300 αυθαιρετούχους οι οποίοι έχουν ξεκινήσει τη διαδικασία αλλά δεν έχουν τη δυνατότητα να την ολοκληρώσουν έως τον Ιούνιο οπότε αναμένεται να δημοσιευθεί η απόφαση του ΣτΕ.
Πάντως, σε ανακοίνωση που μόλις εξέδωσε το ΥΠΕΚΑ αναφέρεται ότι η ηγεσία του υπουργείου «είχε από νωρίς διαγνώσει τα προβλήματα του Νόμου 4014/2011. Για αυτόν τον λόγο επέλεξε, αντί άλλων διαθέσιμων λύσεων, να καταρτίσει εξαρχής ένα νομοσχέδιο για την αυθαίρετη δόμηση και το περιβαλλοντικό ισοζύγιο, με διαφορετική φιλοσοφία και σφαιρική αντιμετώπιση των ζητημάτων».
Στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο «περί αντιμετώπισης της αυθαίρετης δόμησης και περιβαλλοντικού ισοζυγίου» περιλαμβάνονται διατάξεις για όσους έχουν ενταχθεί στις ρυθμίσεις του Νόμου 4014/2011 ή άλλων προγενέστερων νομοθετικών ρυθμίσεων. Οπως επισημαίνει στην ανακοίνωσή του το ΥΠΕΚΑ, οι πολίτες που έχουν κάνει χρήση των διατάξεων του Νόμου 4014/2011 θα μπορούν να ενταχθούν στις διατάξεις του νέου νόμου με συμψηφισμό των προστίμων που έχουν ήδη καταβάλλει.
Σχετικά με τις πληροφορίες που αφορούν στην απόφαση του ΣτΕ, το ΥΠΕΚΑ τονίζει ότι οι δικαστικές αποφάσεις είναι απολύτως σεβαστές. «Για αυτόν τον λόγο είναι ιδιαίτερα σημαντικό να μελετήσουμε τις παραδοχές της υπό δημοσίευση απόφασης του ΣτΕ σε ζητήματα που αφορούν την εφαρμογή του νόμου 4014/2011», σημειώνεται στην ανακοίνωση.
Αναφέρεται επίσης ότι το ΥΠΕΚΑ επεξεργάζεται μία σειρά συναφών νομοσχεδίων: περί κτηματολογίου και δασικών χαρτών, περί αυθαίρετης δόμησης και περιβαλλοντικού ισοζυγίου, περί χωροταξικής και πολεοδομικής μεταρρύθμισης.ώστε η αυθαίρετη δόμηση να αντιμετωπιστεί με συνολικό σχεδιασμό.
Σχετικά με το νέο σχέδιο νόμου για τα αυθαίρετα, το οποίο αναμένεται να εισαχθεί προς ψήφιση στη Βουλή στα τέλη Μαϊου, το ΥΠΕΚΑ υποστηρίζει ότι κινείται στο πλαίσιο της νομολογίας του ΣτΕ και ότι δεν κινδυνεύει να κριθεί κι αυτό αντισυνταγματικό στο μέλλον.
«Αντιμετωπίζει τελείως διαφορετικά, με πολεοδομικά χαρακτηριστικά, τα προ του 1983 ακίνητα σε σχέση με τα αυθαίρετα που κατασκευάστηκαν μετά το 1983 ως τον Ιούλιο του 2011. Δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην απόδειξη του χρόνου κατασκευής, αποκλειστικά με χρήση δημοσίου εγγράφου και σχετικής αεροφωτογραφίας. Το ΥΠΕΚΑ, αναγνωρίζοντας τα προβλήματα των μέχρι σήμερα ρυθμίσεων, προχωρά για πρώτη φορά με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο σε κατηγοριοποίηση των αυθαιρέτων με βάση το βαθμό της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης. Απαιτείται διαφορετική αντιμετώπιση στις μικροαυθαιρεσίες, στις υπερβάσεις και στις παντελώς αυθαίρετες κατασκευές», τονίζεται στην ανακοίνωση.
Οπως υποστηρίζει η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ, η νέα ρύθμιση αποτρέπει τη δημιουργία νέας γενιάς αυθαιρέτων μέσω της παροχής σε όλους αεροφωτογραφιών του Ιουλίου 2011 για όλη τη χώρα, με αυστηροποίηση των ποινών σε όσους δηλώσουν ψευδή στοιχεία και με την ενίσχυση του επιτελικού ρόλου της Ειδικής Υπηρεσίας Κατεδαφίσεων.
Πάντως, σε κάθε περίπτωση, το τοπίο θα ξεκαθαρίσει μέσα στους επόμενους δύο, τρεις μήνες, δηλαδή μετά τη δημοσίευση της απόφασης του ΣτΕ.
Τι λέει στο «Βήμα» ο πρόεδρος του ΤΕΕ κ. Χρήστος Σπίρτζης «Η απόφαση του ΣτΕ αποτελεί δικαίωση των θέσεων του ΤΕΕ και μομφή στις πολιτικές των τελευταίων κυβερνήσεων που έχουν μετατρέψει την προστασία του περιβάλλοντος, τον χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό καθώς και τον σεβασμό στις συνταγματικές επιταγές σε μια ατελείωτη…φορομπιχτική πολιτική.
Συγκεκριμένα οι δύο βασικές κατευθύνσεις του ν. 4014/11 καταπατήθηκαν από τις κυβερνήσεις, με παραλείψεις αλλά και συνεχείς τροπολογίες εις βάρος του περιβάλλοντος, βάζοντας το κράτος να λειτουργεί ως μικροαπατεώνας.
Ενώ το όλο εγχείρημα βασίζεται στο σταμάτημα της αυθαίρετης δόμησης και της ρύθμισης των αυθαίρετων κτισμάτων, δια της διατήρησης του περιβαλλοντικού ισοζυγίου, οι κυβερνήσεις φρόντισαν το 97,5% των εσόδων του Πράσινου Ταμείου αντί να κατευθύνονται σε δράσεις ολοκλήρωσης του πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού, ανάταξης του αστικού και φυσικού περιβάλλοντος, εξοικονόμησης ενέργειας και αναπλάσεως περιοχών, να κατευθύνονται στην κάλυψη ελλειμμάτων του κρατικού προϋπολογισμού και στην εξυπηρέτηση του χρέους.
Επίσης, οι προβλέψεις για αξιόπιστους μηχανισμούς ελέγχου και προστασίας της ασφάλειας των κατασκευών και του πολίτη ξεχάστηκαν. Έτσι παρότι το ΤΕΕ έχει στείλει σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος, εδώ και δύο χρόνια, για την ταυτότητα κτιρίων, αυτό να μην έχει βγει ούτε στη διαβούλευση. Ακόμη, η κατάθεση του τεχνικού δελτίου, το οποίο έχει ετοιμαστεί με τον ΟΚΧΕ για αεροφωτογραφίσεις με φθηνό κόστος, σταμάτησε δύο φορές από το ΥΠΕΚΑ.
Παράλληλα, καμία χωροταξική ή πολεοδομική επιτάχυνση δεν έχει επιτευχθεί ενώ υπάρχουν υπηρεσίες φαντάσματα για τον έλεγχο των αυθαιρέτων.
Εν κατακλείδι, το ΥΠΕΚΑ πρέπει να σταματήσει να είναι υποδιεύθυνση του Υπουργείου Οικονομικών και να δραστηριοποιηθεί με επίκεντρο το αντικείμενό του και συγκεκριμένα το περιβάλλον, την χωροταξία και πολεοδομία και όχι την είσπραξη συνεχών φόρων και προστίμων από τους Έλληνες πολίτες».
