FoodChain

Διάλεξα ακριβώς αυτή την ημέρα για να γράψω μερικά πράγματα σχετικά με το τζίντζερ, λίγο προτού πολλοί από όσους και όσες παρακολουθούν προσεκτικά τη στήλη αυτή ξεκινήσουν για ταξίδι. Μόνοι ή με παρέα, με παιδιά ή και με κατοικίδια, σε πλοία ή σε αυτοκίνητα. Η ναυτία είναι κάτι πολύ δυσάρεστο και χτυπάει αδιακρίτως. Μικρούς, μεγάλους, τετράποδα, ανθρώπους που ταξιδεύουν, αλλά και ανθρώπους που δεν ταξιδεύουν. Γυναίκες σε κατάσταση εγκυμοσύνης και ανθρώπους που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία.

Στην κινεζική ιατρική και στην Αγιουρβέδα, έναν εναλλακτικό δρόμο της ινδικής ιατρικής, για περισσότερα από 2.500 χρόνια είναι καταγεγραμμένο το τζίντζερ ως μια πολύ χρήσιμη ουσία. Εχει επικρατήσει να λέμε «ρίζα τζίντζερ», ενώ στην πραγματικότητα πρόκειται για ρίζωμα. Η ρίζα ενός φυτού απορροφά νερό και πολύτιμα θρεπτικά συστατικά από το έδαφος και αυτά από εκεί διοχετεύονται σε διάφορα άλλα σημεία του φυτικού κορμού. Το ρίζωμα είναι μια πιο σύνθετη κατασκευή και εκτός από τα όσα κάνει μια ρίζα λειτουργεί και ως υπόγειος βλαστός. Εχει δηλαδή «μάτια» από όπου μπορεί να ξεπηδήσει ένα καινούργιο στέλεχος και βγάζει και κάτι σαν φύλλα, μόνο που δεν είναι πράσινα, αφού παραμένουν… underground. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που όταν συναντούμε το τζίντζερ, γνωστό και με το όνομα πιπερόριζα, στα ράφια των υπερμπακάλικων μας θυμίζει λίγο τις πατάτες, που είναι κι αυτές ριζώματα.

Το ότι δίνει μια επιπλέον ώθηση στη γεύση της σαλάτας μας ή το ότι μερικοί πιστεύουν πως έχει και αφροδισιακές ιδιότητες δεν θα ήταν βέβαια αρκετό για να του χαρίσει μια τόσο σημαντική θέση στις ιατρικές της Ανατολής. Αν και στην Ελλάδα έρχονται πιο πολύ ριζώματα από την Κίνα, η πρώτη πατρίδα του φυτού θεωρείται η Ινδία, ιδιαίτερα η περιοχή Gingi, και το καλύτερο τζίντζερ είναι το ινδικό (αν και είναι εύκολο να καλλιεργήσει όποιος θέλει το δικό του φυτεύοντας απλώς ένα υγιές ρίζωμα από αυτά του σουπερμάρκετ).

Σε ένα πείραμα που έγινε σχετικά με τη ναυτία, 36 σπουδαστές θα περνούσαν μια δύσκολη δοκιμασία. Προσδέθηκαν επάνω σε καρέκλες περιστρεφόμενες και ταυτόχρονα πότε κατακλινόμενες και πότε ανακλινόμενες όπως αυτές για τα τεστ των αστροναυτών, ικανές να σε φέρουν σε κατάσταση εμετού σε λίγα λεπτά. Είχαν χωριστεί από την αρχή σε τρεις ομάδες. Στα μέλη της πρώτης χορηγήθηκε από ένα χαπάκι της γνωστής μας δραμαμίνης. Στη δεύτερη χορηγήθηκε μισή ώρα πριν από τη δοκιμασία μισό κουταλάκι τριμμένο τζίντζερ (940 milligram). Στην τρίτη ένα σκεύασμα εντελώς ανώδυνο (placebo), που όμως όποιος το πήρε νόμιζε ότι θα βοηθούσε ν’ αντέξει την ταλαιπωρία. Εξι λεπτά ήταν η διάρκεια της δοκιμασίας και την άντεξαν μόνον όσοι είχαν πάρει τζίντζερ. Είναι άλλωστε γνωστό πως σε περιοχές της Νοτιοανατολικής Ασίας, όπως είναι το Χονγκ Κονγκ, οι ταξιδιώτες είναι εφοδιασμένοι με κάψουλες που περιέχουν τριμμένο τζίντζερ και μισή ώρα πριν από ένα ταξίδι που προβλέπεται κοπιαστικό ή τρικυμιώδες παίρνουν τα μέτρα τους. Το όριο που θέτει η Federal Drug Administration στην ποσότητα σκόνης τζίντζερ είναι 2 γραμμάρια ανά κιλό σωματικού βάρους, ενώ συνιστάται να μην καταπίνονται μεγάλες ποσότητες σκόνης διαμιάς για να μην ταλαιπωρείται από το κάψιμο ο οισοφάγος. Περιττό να τονίσουμε πως τα αναψυκτικά που υποτίθεται ότι περιέχουν τζίντζερ είτε περιέχουν πολύ λίγο είτε τις περισσότερες φορές πρόκειται για τεχνητό άρωμα τζίντζερ, οπότε θα είναι απούσες και οι ευεργετικές του ιδιότητες.

Ακόμη πιο σοβαρό θέμα από τη ναυτία του ταξιδιού είναι βέβαια η ναυτία που προκαλούν αναπόφευκτα τα φάρμακα σε όσους υπόκεινται σε χημειοθεραπεία για διάφορες μορφές καρκίνου. Παρ’ όλα τα δυνατά φάρμακα κατά της ναυτίας, έχει διαπιστωθεί ότι 70% των ασθενών δεν αποφεύγουν την παρενέργεια αυτή. Σε μια έρευνα όμως που έγινε με 644 ασθενείς, όταν τους χορηγήθηκε μισό γραμμάριο τζίντζερ κάθε ημέρα τα συμπτώματα ναυτίας περιορίστηκαν σημαντικά (βλ. εδώ: http://www.webmd.com/cancer/news/20090514/ginger-may-root-out-nausea) και αυτή είναι μια έρευνα από το 2009 που παρουσιάστηκε με τη βοήθεια της American Society of Clinical Oncology (ASCO), με πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Τζίντζερ λοιπόν και ξεχνώ τη ζάλη που έχω στο κεφάλι.