Περίπου 200 ημέρες απομένουν έως την ημερομηνία (1/1/2014) ανάληψης των καθηκόντων της Προεδρίας της Ε.Ε. από την Ελλάδα (Προεδρία Συμβουλίου υπουργών της Ε.Ε.). Εάν το χρονικό διάστημα έως την 1/1/2014 υπολογισθεί μόνο με τις εργάσιμες ημέρες τότε ο αριθμός περιορίζεται στις 150, αλλά οι αρμόδιοι στο υπουργείο Εξωτερικών υποστηρίζουν ότι από τώρα και στο εξής <όλες οι ημέρες θα είναι εργάσιμες> για να επιτευχθούν οι στόχοι που έχουν τεθεί. Ο χαρακτήρας της ερχόμενης Προεδρίας θα είναι λιτός-λειτουργικός-αξιοπρεπής, όπως δηλώνει ο αρμόδιος υφυπουργός Εξωτερικών κ. Δημήτρης Κούρκουλας.
Η ερχόμενη Προεδρία της Ε.Ε., που θα διαρκέσει έξι μήνες, διαφέρει σημαντικά από τις προηγούμενες τέσσερις Προεδρίες που άσκησε η Ελλάδα από την ημερομηνία ένταξης της στην τότε ΕΟΚ (1/1/1981).
Το κύριο χαρακτηριστικό της 5ης Προεδρίας είναι ότι θα ασκηθεί κατά τη διάρκεια μιας ιδιαίτερης κρίσιμης περιόδου για την Ε.Ε. και την ευρωζώνη. Σε καμιά από τις προηγούμενες Προεδρίες που άσκησε η Ελλάδα, δεν ήταν τόσο δύσκολη η οικονομική συγκυρία. Με τα σημερινά δεδομένα επί Ελληνικής Προεδρίας θα πρέπει να εφαρμοσθούν πολλές αποφάσεις που θα αφορούν, το οικονομικό μέλλον των <27>, την εποπτεία των τραπεζών και την ενοποίηση των τραπεζών ενώ θα ληφθούν και αποφάσεις για την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ενοποίησης και τη διεύρυνση της Ε.Ε.
Άλλο χαρακτηριστικό γεγονός της 5ης Προεδρίας θα είναι η <απουσία> Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (Συνόδου Κορυφής) στην Ελλάδα. Στις προηγούμενες Προεδρίες, τα Ευρωπαϊκά Συμβούλια πραγματοποιήθηκαν στην Αθήνα, τη Ρόδο, την Κέρκυρα και τη Χαλκιδική, αντιστοίχως. Τώρα, τα δυο Ευρωπαϊκά Συμβούλια (Μάρτιος και Ιούνιος) θα πραγματοποιηθούν στις Βρυξέλλες όπως καθιερώθηκε μετά την εφαρμογή της Συνθήκης της Λισσαβώνας.
Επίσης γίνονται προσπάθειες για να χαρακτηρισθεί η εν λόγω Προεδρία ως λιτή. Το υπουργείο Εξωτερικών έχει θέσει ως όριο δαπανών τα 50 εκατ. ευρώ όταν η τελευταία Προεδρία (2003) κόστισε περισσότερα από 75 εκατ. ευρώ. Βέβαια, τώρα τα περισσότερα Συμβούλια υπουργών θα πραγματοποιηθούν στην Αθήνα και ειδικότερα στο Ζάππειο Μέγαρο όπου θα λάβουν χώρα και οι περισσότερες από τις 150 συναντήσεις Κοινοτικών παραγόντων και θεσμικών εκπροσώπων της Ε.Ε., ώστε να υπάρξει εξοικονόμηση πόρων. Υπολογίζεται ότι συνολικά θα πραγματοποιηθούν 12.000 διανυκτερεύσεις των ανωτέρω προσώπων.
Εξάλλου θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι κατά τη διάρκεια άσκησης των καθηκόντων της Προεδρίας της Ε.Ε. από την Ελλάδα, θα λάβουν χώρα οι ευρωεκλογές (στο τέλος Μαϊου 2014). Αυτό σημαίνει ότι το θεσμικό έργο της Ε.Ε. που συνήθως συμφωνείται για χρονικό διάστημα τουλάχιστον ενός εξαμήνου, τώρα θα πρέπει να ολοκληρωθεί σε ένα τρίμηνο (το Α΄ τρίμηνο του 2014).
Το μήνυμα που θέλει να εκπέμψει η κυβέρνηση προς πάσα κατεύθυνση για την Ελληνική Προεδρία είναι: Παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα μπορεί να παραμείνει στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης-Η Ελλάδα είναι παρούσα στην Ευρώπη, έχει εποικοδομητικές προτάσεις και σταθερό προσανατολισμό.
Ως άξονες προτεραιότητες της Προεδρίας έχουν καθορισθεί οι εξής:
-Ανάπτυξη και Απασχόληση
-Βελτίωση της Οικονομικής Διακυβέρνησης και θωράκιση της ΟΝΕ.
-Προώθηση της ευρωπαϊκής πολιτικής σε θέματα ανθρώπινης κινητικότητας, περιλαμβανομένης και της μετανάστευσης.
-Αναχαίτιση των όποιων αντιδημοκρατικών τάσεων και αποκατάσταση της εμπιστοσύνης μεταξύ πολιτών και ευρωπαϊκής ιδέας.
Για την προετοιμασία της Προεδρίας, συστάθηκε στο υπουργείο Εξωτερικών «Γραφείο Ελληνικής Προεδρίας» το οποίο θα στελεχωθεί με το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό από το ίδιο και άλλα υπουργεία ενώ οι προσλήψεις για ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα δεν θα ξεπεράσουν τις 20-25. Εν τω μεταξύ άρχισε η εκπαίδευση στελεχών και η σταδιακή ενδυνάμωση της Μόνιμης Αντιπροσωπείας μας στις Βρυξέλλες.
Το πρώτο στοίχημα επιτυχίας της ελληνικής Προεδρίας είναι να διεκπεραιωθεί χωρίς προβλήματα η συνάντηση του υπουργικού Συμβουλίου με την ολομέλεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Κολέγιο Επιτρόπων) που θα λάβει χώρα στις αρχές Ιανουαρίου στην Αθήνα.
Υπενθυμίζεται ότι από τώρα η Ελλάδα συμμετέχει στο λεγόμενο «Trio» δηλαδή στο 18άμηνο πρόγραμμα του Συμβουλίου (1/1/2013-30/6/2014) το οποίο άρχισε να εφαρμόζεται από την Ιρλανδική Προεδρία και θα συνεχίσει να εφαρμόζεται από την Λιθουανία (που θα αναλάβει την Προεδρία από την 1/7/2013) και από την Ελλάδα (που θα αναλάβει την Προεδρία από την 1/1/2014).
Το 18άμηνο πρόγραμμα καταρτίσθηκε από τις προαναφερόμενες τρείς χώρες, σε συνεργασία με το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Κύριο μέλημα του εν λόγω προγράμματος είναι η διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας της ζώνης του ευρώ και της Ε.Ε. συνολικά και η ενδυνάμωση της ΟΝΕ. Προτεραιότητα δίνεται ήδη στη διασφάλιση της δημοσιονομικής εξυγίανσης και της βελτίωσης του συντονισμού των οικονομικών πολιτικών των κρατών-μελών.
