Η συγχώνευση ΑΕΙ και ΤΕΙ και η σύνδεσή τους σε υπεριδρύματα με τρεις πόλους (καθώς στο παιχνίδι μπαίνουν και τα ερευνητικά κέντρα) φαίνεται ότι είναι το επόμενο βήμα που θα αλλάξει ριζικά τον μικρό ακαδημαϊκό γαλαξία της χώρας μας. Και καθώς κανένας δεν το λέει ανοικτά, αλλά όλοι το υπονοούν, ίσως ήρθε η ώρα τα ΤΕΙ να αποτελέσουν μέρος των πανεπιστημίων ώστε να εκλείψει το φαινόμενο των τμημάτων με κοινό αντικείμενο, αλλά και της απόδοσης των επαγγελματικών δικαιωμάτων που εκκρεμούν για περισσότερους από 50.000 σπουδαστές των Τεχνολογικών Ιδρυμάτων και το 20% των αποφοίτων τους.«Το θέμα των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων ΤΕΙ δεν θα λυθεί ποτέ. Θα κραυγάζουμε συντεχνιακά ο ένας από τη μια πλευρά και ο άλλος από την άλλη εάν δεν αντιμετωπίσουμε το ζήτημα με ριζικές αλλαγές» έλεγε στο «Βήμα» τις προηγούμενες ημέρες μηχανικός απόφοιτος ΤΕΙ και μέλος της Επιστημονικής Ενωσης Τεχνολογικής Εκπαίδευσης Μηχανικών, η οποία θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι το «αντίστοιχο» του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ) που υπάρχει για τους αποφοίτους των ΑΕΙ.

«Απαγορευμένο» θέμα αποτελούσε μερικούς μήνες νωρίτερα η σύνδεση πανεπιστημίων και ΤΕΙ. Τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων ΤΕΙ σκόνταφταν στα δικαιώματα των αποφοίτων πανεπιστημίων που ήθελαν να κρατήσουν υψηλότερα την επαγγελματική τους ταυτότητα. Και αυτό γιατί τα Τεχνολογικά Ιδρύματα μπορεί να ανωτατοποιήθηκαν το 2001, ωστόσο παραμένουν δεύτερης κατηγορίας λόγω της υποχρηματοδότησής τους, του εργασιακού στάτους των μόνιμων καθηγητών τους, αλλά και λόγω των ανύπαρκτων επαγγελματικών δικαιωμάτων πολλών ειδικοτήτων τους.

Δύο σοβαρές προσπάθειες έγιναν τα τελευταία χρόνια για την απόδοση των επαγγελματικών αυτών δικαιωμάτων. Η πρώτη επί υφυπουργίας κ. Σπύρου Ταλιαδούρου το 2004, που πέτυχε και την απόδοση των δικαιωμάτων στην αγορά εργασίας των αποφοίτων 40 τμημάτων Γεωπονικών, Οικονομίας και Πληροφορικής αντίστοιχων τμημάτων των ΤΕΙ. Η δεύτερη πριν από τρία χρόνια επί υφυπουργίας κ. Γιώργου Πανάρετου, ο οποίος σχεδίασε και τη δημιουργία κοινών Επιμελητηρίων για τους δύο πόλους της ανώτατης εκπαίδευσης που θα ενέκριναν τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων. Η πρόταση τελικά ποτέ δεν εφαρμόστηκε.
Σήμερα πολλά Τμήματα ΤΕΙ δεν έχουν επαγγελματικά δικαιώματα επί τουλάχιστον δέκα χρόνια, ενώ άλλα λειτουργούν με προεδρικά διατάγματα του 1974…
Πρόσφατα τα χαρτιά φαίνεται ότι μοιράστηκαν ξανά. Με το δεδομένο ότι το σχέδιο «Αθηνά» δημιούργησε τον χώρο που χρειαζόταν, οι αρμόδιοι φορείς τοποθετήθηκαν ξανά, αλλά με τελείως διαφορετική ατζέντα: το ΤΕΕ ζήτησε συγχώνευση Πολυτεχνείων με τα Τμήματα Μηχανικών στα ΤΕΙ (σήμερα η Ελλάδα έχει μια από τις υψηλότερες αναλογίες μηχανικών ανά ένα εκατομμύριο πληθυσμού στην Ευρώπη, καθώς στις πολυτεχνικές σχολές εισάγονται ετησίως 4.165 νέοι φοιτητές και τα αντίστοιχα τμήματα των ΤΕΙ δέχονται 10.855). Οι ηγεσίες πολλών ΤΕΙ συμφώνησαν στη σύνδεσή τους με τα Πανεπιστήμια. Το πείραμα της ομοσπονδιοποίησης ή δημιουργίας κοινοπραξιών (στα Ιόνια νησιά και στη Δυτική Μακεδονία σε πρώτη φάση) μπήκε σε εφαρμογή. Τα νέα μοντέλα άρχισαν να σχεδιάζονται.
Στην Πάτρα όλοι μαζί
Η Πάτρα είναι η έδρα ενός πανεπιστημίου, ενός ΤΕΙ, αλλά και του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ). Τρία ιδρύματα με παράδοση και αναγνωρισμένη αξία, αλλά –κυρίως –με διάθεση να συνεργαστούν.

«Βεβαίως και είμαστε υπέρ της ενσωμάτωσης με τα Πανεπιστήμια» λέει ο πρόεδρος του ΤΕΙ Πάτρας κ. Σωκράτης Καπλάνης. «Είμαστε αναγκασμένοι να δούμε πλέον ολοκληρωμένα το μοντέλο της ανώτατης εκπαίδευσης στη χώρα μας» επισημαίνει και προσθέτει: «Ολα τα παιδιά ολοκληρώνοντας τις σπουδές τους πρέπει να έχουν επαγγελματικά δικαιώματα. Το Πανεπιστήμιο και το Τεχνολογικό Ιδρυμα της περιοχής αλληλοσυμπληρώνονται». Με το σενάριο αυτό δεν φαίνεται να διαφωνεί ούτε ο πρύτανης του Πανεπιστημίου της Πάτρας κ. Γιώργος Παναγιωτάκης. Τα δύο Ιδρύματα μαζί με το ΕΑΠ υπέγραψαν μάλιστα πρόσφατα μνημόνιο συνεργασίας.

«Στο μνημόνιο που υπογράψαμε θα συνεργαστούμε σε θέματα έρευνας και τεχνολογίας για να κινητοποιήσουμε και τους διδάσκοντες στα ιδρύματά μας να συνεργαστούν. Ηδη βέβαια συνεργαζόμαστε σε επίπεδο υποδομών, εργαστηρίων, βιβλιοθηκών. Σκεφτόμαστε να κάνουμε και θερινά μαθήματα μαζί. Συνειδητοποιούμε τώρα πια καλά ότι είμαστε τρία ιδρύματα με συνεργαζόμενες διοικήσεις, που το ένα δεν απειλεί τα άλλα, αλλά ακριβώς το αντίθετο» λέει ο πρόεδρος του ΕΑΠ κ. Χάρης Κοκκώσης.
Το μοντέλο αυτό θα μπορούσε να εφαρμοστεί και στην Κρήτη όπου εδρεύουν ένα πανεπιστήμιο, ένα ΤΕΙ και ένα μεγάλο ερευνητικό κέντρο.
Οι απόφοιτοι ΤΕΙ

«Σήμερα υπάρχουν τμήματα στα ΤΕΙ τα οποία από το 1983 που δημιουργήθηκαν δεν έχουν επαγγελματικά δικαιώματα» λέει στο «Βήμα» ο κ. Δημήτρης Σιάχος, πρόεδρος του ΔΣ της Επιστημονικής Ενωσης Τεχνολογικής Εκπαίδευσης Μηχανικών, που είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου. «Το μεγάλο πρόβλημα βέβαια ήταν πάντα οι σχολές των μηχανικών και όλων των σχετικών ειδικοτήτων. Τα σχετικά προεδρικά διατάγματα επί χρόνια κολλάνε στα επιμελητήρια και στα συναρμόδια υπουργεία» προσθέτει. Οπως αναφέρει, πολλά τμήματα ΤΕΙ δεν έχουν πραγματικά σήμερα λόγο ύπαρξης, οπότε και θα πρέπει να ενσωματωθούν στα πανεπιστήμια.
Τα επαγγελματικά δικαιώματα αφορούν κυρίως τη δυνατότητα κάθε πτυχιούχου να προσληφθεί στο Δημόσιο εντασσόμενος σε συγκεκριμένη κατηγορία πανεπιστημιακής εκπαίδευσης (ΠΕ) και όχι στις γενικές κατηγορίες αποφοίτων πανεπιστημίου, αλλά και να γραφτεί στις οικείες επαγγελματικές ενώσεις και επιμελητήρια (Τεχνικό, Οικονομικό, Γεωτεχνικό). Αφορά και το δικαίωμα ανάληψης ευθυνών στον επαγγελματικό του χώρο, όπως υπογραφή μελετών, ισολογισμών κ.λπ., αλλά και το να ξεκινήσουν το δικό τους νόμιμο γραφείο (π.χ. τεχνικό, λογιστικό, εκμάθησης γλωσσών).
Πάντως το υπουργείο Παιδείας έχει θέσει (για μία ακόμη φορά) ψηλά στην ατζέντα του το θέμα των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων των ανωτάτων ιδρυμάτων στη χώρα μας. Την περασμένη εβδομάδα μάλιστα ολοκληρώθηκε και κύκλος συναντήσεων μεταξύ του υπουργού Παιδείας κ. Κωνσταντίνου Αρβανιτόπουλου και των εκπροσώπων των επιμελητηρίων της χώρας.
Τι ισχύει σήμερα
Πτυχία και άσκηση επαγγέλματος
Με τα δεδομένα που εισήγαγε ο σχεδιασμός της «Αθηνάς», πολλοί νέοι και νέες προβληματίζονται σήμερα για τη θέση τους στην αγορά εργασίας. Πάντως όπως λένε οι σύμβουλοι σταδιοδρομίας κκ. Σπύρος Μιχαλούλης και Ν. Παυλάκος, για πρώτη φορά στην Ελλάδα θα δίνονται επαγγελματικά δικαιώματα βάσει της κατεύθυνσης που θα παίρνει κάποιος μέσα στο τμήμα και όχι του γενικού πτυχίου του. Ετσι:
  • Τα Τμήματα Διοίκησης Επιχειρήσεων θα έχουν πλέον ως κατεύθυνση τα Τμήματα Τουριστικών Επιχειρήσεων, τα οποία απαιτούν εξέταση σε ξένη γλώσσα. Δεν θα έχουν τέτοια προϋπόθεση τα Τμήματα Διοίκησης Επιχειρήσεων που θα εξακολουθήσουν να δίνουν στους αποφοίτους τους το δικαίωμα να εργάζονται ως λογιστές έπειτα από διετή προϋπηρεσία.
  • Ολα τα τμήματα που γίνονται κατευθύνσεις κρατούν τα επαγγελματικά δικαιώματα που είχαν –αν φυσικά είχαν.
  • Το Πρόγραμμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών αναβαθμίστηκε σε Τμήμα, οπότε το πτυχίο του οδηγεί στην άδεια ασκήσεως του επαγγέλματος του ψυχολόγου. Το πτυχίο του Τμήματος Φιλοσοφίας Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας (ΦΠΨ) οδηγεί στο επάγγελμα του φιλολόγου.
  • Το ΤΕΙ Διοίκησης Μονάδων Υγείας και Πρόνοιας δεν θα παρέχει πλέον δικαιώματα λογιστή. Το ίδιο ισχύει για το ΤΕΙ Διοίκησης Κοινωνικών και Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων και Οργανώσεων που συγχωνεύεται στο ΤΕΙ Διοίκησης Επιχειρήσεων.
  • Ο αυτοματισμός ως επιστημονικό αντικείμενο υποβαθμίζεται, αλλά μένουν δύο τμήματα στη χώρα. Οπως λένε καθηγητές ΤΕΙ ωστόσο, τα τελευταία χρόνια οι αυτοματισμοί γίνονται όλοι μέσω υπολογιστών, οπότε το αντικείμενο οδηγείται προς την κατάργηση.
  • Το Μάρκετινγκ εντάσσεται ως κατεύθυνση σε Τμήματα Διοίκησης Επιχειρήσεων, αλλά τα επαγγελματικά του δικαιώματα δεν αλλάζουν.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ