Ποιοι είναι οι Ιησουίτες;

Ο Φραγκίσκος είναι ο πρώτος πάπας στην ιστορία της Καθολικής Εκκλησίας που προέρχεται από το τάγμα των Ιησουιτών, μιας θρησκευτικής αδελφότητας που αριθμεί περί τα 20.000 άτομα τα οποία δραστηριοποιούνται σε περισσότερες από 100 χώρες, σε ενορίες, σχολεία, πανεπιστήμια, ανθρωπιστικές οργανώσεις και πνευματικά κέντρα.

Οι Ιησουίτες θεωρούνται πολύ αυστηρό τάγμα τα μέλη του οποίου ορκίζονται πενία, αγνότητα και υπακοή με έμβλημα την φράση «Ad Majorem Dei Gloriam», δηλαδή « Για τη Μεγαλύτερη Δόξα του Θεού». Περίπου τα δύο τρίτα των Ιησουϊτών είναι ιερείς, υπάρχουν όμως και περίπου 2.000 ιερομόναχοι και περίπου 4.000 δόκιμοι.

Το τάγμα ιδρύθηκε από τον ισπανό ιππότη Ιγνάτιο Λογιόλα το 1539 και τον επόμενο χρόνο έλαβε την παπική έγκριση. Σχεδόν εξαρχής απέκτησε τεράστια επιρροή, καθώς τα μέλη του επενέβαιναν σημαντικά στην ευρωπαϊκή πολιτική. Οι Ιησουίτες είχαν εμπλακεί σε συνομωσίες με σκοπό να εκθρονίσουν την βασίλισσα Ελισάβετ Α’ της Αγγλίας, ενώ συνδέθηκαν και με άλλες συνομωσίες στη βρετανική αυλή, αφ’ ότου ο βασιλιάς Ιάκωβος Α’ κήρυξε το τάγμα τους παράνομο.

Αρχικά ο όρος «ιησουίτης» χρησιμοποιούνταν για το τάγμα με μειωτική διάθεση και ποτέ δεν χρησιμοποιήθηκε από τον ιδρυτή του, παρ’ ότι τα μέλη του και άτομα φιλικά προσκείμενα σε αυτό τον υιοθέτησαν αργότερα.

Η επιρροή τους σε μονάρχες και ηγετικές φυσιογνωμίες οδήγησε στη ζήλια και τελικά στον απαγόρευση του τάγματος κατά τα τέλη του 18ου αιώνα, τελικά όμως επανιδρύθηκε το 1814.

Το τάγμα έδινε πάντοτε μεγάλη σημασία στην εκπαίδευση και κατά τη διάρκεια του 16ου και 17ου αιώνα αναπτύχθηκε ραγδαία ιδρύοντας ιεραποστολές, σχολεία, κολέγια και ιεροσπουδαστήρια σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Ως τον 17ο αιώνα υπήρχαν περισσότερα από 500 ιησουιτικά σχολεία, ενώ οι μέθοδοι διδασκαλίας τους και η κατάρτιση σταθερών ακαδημαϊκών προγραμμάτων αποτέλεσαν τη βάση πολλών σύγχρονων εκπαιδευτικών συστημάτων.

Παράλληλα οι Ιησουίτες υπήρξαν και πάτρονες της τέχνης, χρησιμοποιώντας τοιχογραφίες και θέατρα για να εξαπλώσουν όσο το δυνατόν περισσότερο το μήνυμά τους.

Δυστυχώς το τάγμα δεν είναι γνωστό μόνο για τα ευεργετήματά του, καθώς πρωτοστάτησε στην ισπανική Ιερά Εξέταση σε μια μαύρη περίοδο στην ιστορία της Εκκλησίας – η οποία συστάθηκε το 1480, δηλαδή 60 χρόνια πριν από το Τάγμα του Ιησού λάβει την παπική βούλα. Η Ιερά Εξέταση αρχικά ήταν πόνημα του Δομινικανού Τάγματος, αλλά αργότερα οι Ιησουίτες την υποστήριξαν με ζήλο.

Η οργάνωση προσπαθούσε να εξυγιάνει την Καθολική Εκκλησία από τις αιρέσεις και να τιμωρήσει τις παρεκκλίσεις από την πίστη προχωρώντας σε πραγματικό κυνήγι ανθρώπων. Οι αθωώσεις όσων έφταναν να περάσουν από Ιερά Εξέταση ήταν από σπάνιες ως μηδαμινές, καθώς υπό την πίεση φρικτών βασανιστηρίων, σωματικών και ψυχολογικών, οι «αιρετικοί» σχεδόν πάντα ομολογούσαν όποιο θρησκευτικό έγκλημα και αν τους είχαν προσάψει, μόνο και μόνο για να λυτρωθούν μια ώρα αρχύτερα ψυχή τε και σώματι στην πυρά.

Στις ημέρες μας οι Ιησουίτες ασχολούνται ως επί το πλείστον με την εκπαίδευση, ενώ δίνουν μεγάλη έμφαση στην πνευματική καθοδήγηση σύμφωνα με τις πνευματικές ασκήσεις που θέσπισε ο αγιοποιημένος ιδρυτής τους Ιγνάτιος.

Επίσης λειτουργούν την Ιησουιτική Υπηρεσία Προσφύγων, την οποία ίδρυσε ο πατήρ Πέντρο Αρούπε το 1980 και ασχολείται με φτωχές και μη προνομιακές κοινότητες σε περισσότερες από 50 χώρες. Τέλος, συνεχίζουν να εργάζονται στους τομείς της τέχνης και των επιστημών και παραδοσιακά στελεχώνουν το Αστεροσκοπείο του Βατικανού.

Το τάγμα απευθύνεται αποκλειστικά σε άντρες που έχουν ασπαστεί την καθολική πίστη για τουλάχιστον τρία χρόνια. Οι δόκιμοι Ιησουίτες μπορούν να εξελιχθούν είτε σε ιερείς μετά το πέρας των σπουδών τους είτε σε μοναχούς που θα υπηρετήσουν το τάγμα με μια πλειάδα διακονημάτων.

Τα στάδια της «εκπαίδευσης» είναι τα ακόλουθα:

= Δόκιμος –δυο χρόνια

= Ο υποψήφιος δίνει τους πρώτους όρκους πενίας, αγνότητας και υπακοής.

= Πρώτες σπουδές φιλοσοφίας και θεολογίας – δύο χρόνια

= Εργασία στην ευρύτερη ιησουΐτικη κοινότητα – δύο ως τρία χρόνια

= Θεολογικές σπουδές –τέσσερα χρόνια

= Προηγμένες σπουδές –συχνά τρία ως πέντε χρόνια

= Τελική μελέτη των αρχών των Ιησουϊτών – από επτά μήνες ως δύο χρόνια

= Ο υποψήφιος δίνει τους τελικούς όρκους και γίνεται Ιησουίτης ιερέας ή μοναχός.