Οι χρήστες του Facebook θα έπρεπε να έχουν υπόψη ότι κάνοντας απλά ένα like αποκαλύπτουν λεπτομέρειες για τις σεξουαλικές τους προτιμήσεις, την πιθανή χρήση απαγορευμένων ουσιών και τις πολιτικές τους τοποθετήσεις σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη για την προστασία των προσωπικών δεδομένων στο Διαδίκτυο.


Το σκίτσο του Πίτερ Στάινερ

Οι ερευνητές μελέτησαν τις σελίδες στο Facebook 58.000 χρηστών στις ΗΠΑ και ανακάλυψαν ότι μπορούσαν να καταλήξουν σε ασφαλή συμπεράσματα όσον αφορά ευαίσθητα προσωπικά τους δεδομένα.

Οι ερευνητές μπόρεσαν να μαντέψουν ασφαλώς τη φυλή, την σεξουαλικότητα, τη χρήση ναρκωτικών ουσιών και τις πολιτικές απόψεις των χρηστών μόνο και μόνο από τα like που έκαναν σε αναρτήσεις άλλων χρηστών, ακόμα και στην περίπτωση που οι χρήστες είχαν αποκρύψει αυτά τα δεδομένα στις προσωπικές τους σελίδες. .

Όπως αναφέρει η βρετανική εφημερίδα Guardian ο Μάικλ Κοζίνσκι, ένας από τους ερευνητές δήλωσε ότι οι χρήστες του Facebook θα τρόμαζαν αν γνώριζαν πόσα πολλά αποκαλύπτουν τα like που κάνουν. «Είναι σοκαριστικό ότι αυτά τα like μπορούν να αποκαλύψουν τις πολιτικές πεποιθήσεις και τις σεξουαλικές προτιμήσεις των χρηστών» δήλωσε.

Οι ερευνητές έκαναν χρήση ειδικών λογισμικών, αλλά τόνισαν ότι οι ίδιες πληροφορίες θα μπορούσαν να συλλεχθούν από οποιονδήποτε έχει εμπειρία στην ανάλυση δεδομένων. Ακόμα και like σε κινηματογραφικές ταινίες και τηλεοπτικές σειρές μπορούν να αποκαλύψουν πολύ περισσότερα απ όσα φανταζόμαστε τονίζουν. Για παράδειγμα μπορεί κανείς να καταλάβει με σιγουριά 88% αν ένας άνδρας είναι ομοφυλόφιλος μόνο και μόνο από like σε σελίδες του Facebook όπως το «Human Rights Campaign» και το «Wicked the Musical».

Η μελέτη

Στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, οι Μαίκλ Κοζίνσκι, Ντέιβιντ Στίλγουελ και Θορ Γκρέπελ συγκέντρωσαν τα Like και τα λεπτομερή δημογραφικά προφίλ από 58.000 εθελοντές χρήστες του μεγαλύτερου σάιτ κοινωνικής δικτύωσης, του Facebook. Αξιοποίησαν τα αποτελέσματα πλήθους ψυχομετρικών τεστ και κατόρθωσαν να μαντέψουν σωστά σε ποσοστό από 60% έως 95% προσωπικά στοιχεία για κάθε μέλος του Facebook (μπορείτε να κατεβάσετε την 16σέλιδη μελέτη).

To μοντέλο τους διαχώρισε μεταξύ ομοφυλόφιλων και ετεροφυλόφιλων ανδρών με επιτυχία στο 88% των περιπτώσεων, μεταξύ Αφροαμερικανών και Καυκάσιων Αμερικανών σωστά στο 95% και μεταξύ Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικάνων σωστά στο 85% των περιπτώσεων. Σε άλλες δοκιμές, το αποτέλεσμα ήταν σωστό σε μικρότερο βαθμό, αφού το μοντέλο χαρακτήριζε «καπνιστή» ή «ναρκομανή» χρήστες που, παρά τις προτιμήσεις που δήλωναν σε σελίδες, δημοσιεύματα και εκδηλώσεις, δεν ήταν ούτε το ένα, ούτε το άλλο.


Στο διάγραμμα αυτό απεικονίζεται το ποσοστό επιτυχούς πρόβλεψης προσωπικών στοιχείων κάθε ατόμου, με βάση τις προτιμήσεις που δήλωσε κάνοντας Like στο Facebook.

Το μοντέλο αυτό μάντεψε σωστά τον σεξουαλικό προσανατολισμό των μελών του Facebook, φυσικά να το δηλώνουν ευθέως δημόσια. Ομοίως, επιτυχώς αποκαλύπτονται άλλα προσωπικά στοιχεία από τα Like στο Facebook, όπως το θρήσκευμα, οι πολιτικές πεποιθήσεις ή ακόμα και αν οι γονείς ήταν χωρισμένοι όταν ο χρήστης ήταν 21 ετών. Κι αυτά, δεν είναι τα μόνα στοιχεία που μπορούν να αποκαλυφθούν με ανάλογη επεξεργασία των Like, επισημαίνουν οι ερευνητές.

Η έρευνα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τέτοιου είδους αναλύσεις θα μπορούσαν να βελτιώσουν τις προϊοντικές προτάσεις ενός τμήματος μάρκετινγκ ή το διαφημιστικό μήνυμα που θα στέλνουν σε ομάδες χρηστών με βάση την όποια ομαδοποίησή τους. Από την άλλη, οι ερευνητές κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, αφού τέτοιες αναλύσεις μπορούν να γίνουν χωρίς την ρητή συναίνεση του χρήστη και χωρίς να το αντιληφθούν. Επιχειρήσεις, κυβερνητικοί οργανισμοί ή ακόμα και οι «φίλοι» στο Facebook, γράφουν, θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν λογισμικό που θα αποκάλυπτε στοιχεία όπως η νοημοσύνη, ο σεξουαλικός προσανατολισμός ή οι πολιτικές πεποιθήσεις που ίσως δεν σκόπευε να αποκαλύψει ο χρήστης όταν έκανε Like. Φαντάζεστε περιπτώσεις όπου τέτοιες ομαδοποιήσεις με βάση πιθανά προσωπικά στοιχεία, ακόμα κι αν δεν είναι σωστά, θα μπορούσαν να αποτελέσουν απειλή για την ευημερία, την ελευθερία ή ακόμα και την ζωή του ατόμου που υπέστη την ανάλυση των Like του. Για παράδειγμα, δεν αρκεί να αποκρύπτει κανείς επιμελώς την σεξουαλική του ταυτότητα, αφού μπορεί να αποκαλυφθεί από τα ψηφιακά του «ίχνη».

Η έρευνα χρηματοδοτήθηκε από την Boeing και την Microsoft Research.

Μπορείτε να κρύψετε τι σας αρέσει στο Facebook, αλλάζοντας τις σχετικές ρυθμίσεις. Στον τοίχο σας, κάτω από το εξώφυλλό σας (π.χ. https://www.facebook.com/onoma.xristi/favorites) μεταβαίνετε στο «Μου αρέσουν» και επιλέγετε Επεξεργασία. Προσαρμόζετε τις ρυθμίσεις απορρήτου ανά ενότητα (Δημόσια, Φίλοι, Φίλοι εξαιρούνται οι Γνωστοί, Μόνο εγώ…).