Οι νέες παγίδες των αγορών

Χαρακτηριστικά, η μεγαλύτερη του αναμενομένου αύξηση των αιτήσεων για επίδομα ανεργίας στις ΗΠΑ, η δημοσίευση των πρακτικών της Fed που υποδηλώνουν ότι η τράπεζα ίσως σταματήσει να τυπώνει χρήμα νωρίτερα από το αναμενόμενο, αλλά και τα απογοητεύτηκα στοιχεία για τη μεταποίηση στην ευρωζώνη, καθώς και οι ανησυχίες σχετικά με το εκλογικό αποτέλεσμα στην Ιταλία, επιβάρυναν το επενδυτικό κλίμα.

Συνολικά πάντως οι αναλυτές δίνουν πλέον έμφαση σε πέντε παραμέτρους-παγίδες οι οποίες θα καθορίσουν το επενδυτικό τοπίο για το υπόλοιπο του έτους:

• Το «νανούρισμα» των κεντρικών τραπεζών: Βραχυπρόθεσμα, οι κεντρικές τράπεζες θέλουν να καλλιεργήσουν την ψευδαίσθηση των βιώσιμων χρηματιστηριακών αποτιμήσεων βγάζοντας λαγούς από μαγικά καπέλα. Αλλά καθώς το «φορτισμένο» χρήμα φτάνει σε όλο και υψηλότερα επίπεδα, οι πιθανότητες, όπως παρατηρούν οι αναλυτές, να γίνουν ατυχήματα είναι πολύ μεγάλες. Τους τελευταίους μήνες εξάλλου η αισιοδοξία των επενδυτών ήταν υψηλή και η μεταβλητότητα των μετοχών χαμηλή, υποδεικνύοντας μια αίσθηση έλλειψης κινδύνου. Παρά το γεγονός ότι τα μέσα μαζικής ενημέρωσης εξακολουθούσαν να χρησιμοποιούν τη λέξη «κρίση» σε κάθε δεύτερη πρόταση, οι επενδυτές έχουν εφησυχάσει από το «νανούρισμα» των κεντρικών τραπεζών, καθώς εδώ και καιρό ακούν τον σαγηνευτικό ήχο των πιεστηρίων των κεντρικών τραπεζών, ξεχνώντας σε μεγάλο βαθμό τον κίνδυνο. Η «νιρβάνα» που δημιουργεί μάλιστα το τύπωμα χρήματος από τις κεντρικές τράπεζες την ώρα που τα χρέη παραμένουν στα ύψη οδηγεί σε ορισμένους την αίσθηση ότι οι επόμενοι 18-24 μήνες θα είναι κόλαση για τις μετοχές.

• Η νομισματική πολιτική της Fed: Αξιωματούχοι της Fed θα εξετάσουν σημαντικές αλλαγές στο πρόγραμμα αγοράς παγίων κατά την επόμενη συνάντησή τους τον Μάρτιο, καθώς εμφανίζονται διχασμένοι για το τι μέλλει γενέσθαι και προτείνουν διαφορετικούς χρόνους απόσυρσης των μέτρων. Αναλυτές εκτιμούν πάντως ότι οι ανησυχίες για μια ενδεχόμενη έξοδο από την ποσοτική χαλάρωση (QE) νωρίτερα του αναμενομένου είναι πρόωρες και πως πιο άμεσο φαίνεται να είναι το ζήτημα της δημοσιονομικής πολιτικής.

• Η ευρωζώνη: Η ευρωπαϊκή κρίση χρέους εξακολουθεί να αποτελεί κίνδυνο για τις μετοχικές αγορές ανά τον κόσμο, παρ’ ότι υπάρχει σχετικός εφησυχασμός. Από τη μία πλευρά, οι ενδείξεις ότι η ανάκαμψη έχει αρχίσει μπορούν κάλλιστα να αποδειχθούν φρούδες αν η καταναλωτική ζήτηση δεν αρχίσει να ενισχύεται ενδογενώς. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) εξακολουθεί να είναι πρόθυμη να στηρίξει τις αγορές ομολόγων των κρατών-μελών της περιφέρειας. Σε μεγάλο βαθμό, ωστόσο, αυτό δεν αντανακλάται ακόμη στην πραγματική οικονομία και τα επιτόκια δανεισμού στις χώρες της περιφέρειας εξακολουθούν να είναι υψηλότερα σε σχέση με τις χώρες του πυρήνα. Παράλληλα ο πολιτικός κίνδυνος μέσω και της επικείμενης εκλογικής αναμέτρησης στην Ιταλία δείχνει να έχει αυξηθεί.

• Ιαπωνία: Η αλλαγή της κυβέρνησης σε συνδυασμό με τις πιέσεις στην κεντρική τράπεζα για μια πιο επιθετική νομισματική πολιτική (με επέκταση του ισολογισμού της) προσθέτει στην υπάρχουσα τάση αύξησης της ρευστότητας, με θετικές βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις στη παγκόσμια ανάπτυξη, αλλά ενισχύοντας παράλληλα και τους συνολικότερους παγκόσμιους διαρθρωτικούς κινδύνους. Η επιθετική νομισματική πολιτική στην Ιαπωνία, με παράλληλη υποτίμηση του γεν σε ένα περιβάλλον υψηλών δημοσιονομικών ελλειμμάτων και σχετικά χαμηλής παραγωγικότητας, αυξάνει τους μακροπρόθεσμους πληθωριστικούς κινδύνους. Ταυτόχρονα, ενδείξεις όπως οι δαπάνες σε κεφαλαιουχικά αγαθά αλλά και ο δείκτης Tankan των μεγάλων μεταποιητικών επιχειρήσεων συνεχίζουν να προϊδεάζουν για περαιτέρω επιβράδυνση της ανάπτυξης.