Μία από τις μεγαλύτερες Ελληνικές εφοπλιστικές οικογένειες με διεθνές κύρος και λάμψη. Ογδόντα τρία έργα ζωγραφικής τα οποία, φυλάσσονταν σε πολυτελές chalet των Ελβετικών Άλπεων. Ανάμεσά τους ένδεκα Πικάσο, τρεις Μπρακ, πέντε Σεζάν, δύο Ερνστ, τρεις Ρενουάρ, ένας Ματίς, ένας Κλέε και αρκετά άλλα αριστουργήματα της παγκόσμιας τέχνης.
Πρόσωπο – κλειδί, ‘’πρωταγωνίστρια’’ μίας πολύκροτης υπόθεσης η οποία απασχολεί ήδη τα media στο εξωτερικό, στενή συγγενής της old money οικογένειας. Μία συγγενής με όνομα (από την πλευρά του συζύγου της) το οποίο παραπέμπει στους ηρωικούς οπλαρχηγούς της Επανάστασης του 1821.
Μηνύσεις, διάσημοι δικηγόροι, σκληρές αντιπαραθέσεις, έρευνες τις οποίες εγκαινίασε η εισαγγελέας της Λωζάνης πίνακες με μυθικές υπογραφές που βρίσκονται σε θυρίδες τραπεζών. Ένα κινηματογραφικό story με σκληρούς, αποφασισμένους για όλα, πρωταγωνιστές. Το σκηνικό όπου κινούνται οι ‘’ήρωες’’ της ιστορίας είναι η Λωζάνη, η Γενεύη, το Γκστάαντ και η Αθήνα. Συγκεκριμένα το κέντρο της Αθηναϊκής πρωτεύουσας. Τα βήματα μου με οδηγούν στις οδούς Ρηγίλλης και Αραβαντινού.
Η Ασπα και η Ελίζα Γουλανδρή
Βγάζω από την καινούργια εκρού τσάντα, σε vintage style της ανοιξιάτικης collection Jason Wu ,ένα καθρεφτάκι με την μορφή του Πάμπλο Πικάσο. Σηκώνω το κεφάλι μου και κοιτάζω ψηλά, στο διαμέρισμα μιας αριστοκρατικής πολυκατοικίας. Εκεί κατοικεί η δυναμική Ασπασία ( Άσπα) Ζαϊμη , ανιψιά του εφοπλιστή Βασίλη Γουλανδρή.
Η κ. Ζαϊμη ( το πατρικό της Βερούτη) διεξάγει εδώ και αρκετό καιρό μια δικαστική μάχη σε μια προσπάθεια να ‘’εντοπίσει’’ τα περίφημα έργα των Ρενουάρ, Μονέ, Πικάσο Σεζάν κλπ. Η κ. Άσπα Βερούτη – Ζαϊμη πιστεύει ότι τα έργα αυτά της ανήκουν. Η εντυπωσιακή αυτή συλλογή βρισκόταν στο chalet του Βασίλη Γουλανδρή και της συζύγου του Ελίζας Καραδόντη. Μιας γυναίκας η οποία άφησε εποχή με την ομορφιά της. Η Ελίζα Γουλανδρή σύμφωνα με τους ανθρώπους που τη γνώριζαν ‘’προκαλούσε’’ πάντα. Μέσα από κάθε της κίνηση. Βρισκόταν συχνά στο επίκεντρο σχολίων. Ήταν πάρα πολλοί οι άνθρωποι οι οποίοι την θαύμαζαν. Για την εξωτερική εμφάνιση και το έργο της. Ίσως όμως να ήταν περισσότεροι εκείνοι οι οποίοι φθονούσαν την γοητευτική γυναίκα με τα μαύρα στιλπνά μαλλιά τα οποία συνήθιζε να μαζεύει σε σινιόν στην βάση του λαιμού της. Και το ζεύγος Γουλανδρή όταν βρισκόταν στην Αθήνα κατοικούσε σε ένα tres chic διαμέρισμα γύρω από την περιοχή του Προεδρικού Μεγάρου. Όπως και οι υπόλοιποι πρωταγωνιστές τις ιστορίας με τους οποίους η Άσπα βρίσκεται σε αντιπαράθεση. Όταν δεν απολαμβάνουν τη θέα στο χιόνι από τα chalet τους στην Ελβετία ή τα διαμερίσματά τους σε Λονδίνο και Νέα Υόρκη.
Η Ελίζα Καραδόντη κατόρθωσε να παντρευτεί πριν πολλά χρόνια ένα από τα ισχυρότερα ονόματα του διεθνούς ναυτιλιακού χώρου. Τον Ανδριώτη εφοπλιστή Βασίλη Γουλανδρή, παιδί μιας πολυμελούς οικογένειας. Ο γάμος είχε δημιουργήσει μεγάλο θόρυβο στα κυκλώματα της ιδιαίτερα snob εκείνα τα χρόνια Αθηναϊκής κοινωνίας. Η ωραία Ελίζα με τα τεράστια ‘’μελαγχολικά’’ μάτια βρισκόταν στο επίκεντρο της προσοχής. Πολλοί ‘’κατηγορούσαν’’ την νεαρή γυναίκα για την ταπεινή της καταγωγή. Εκείνοι όμως οι οποίοι γνωρίζουν καλά πρόσωπα και πράγματα υποστηρίζουν το αντίθετο. Η Ελίζα ήταν γόνος μιας καλής, αξιοπρεπούς όχι όμως πλούσιας οικογένειας. Στη συνέχεια βρέθηκε στο ‘’στόχαστρο’’ για την επιρροή την οποία ασκούσε στον Βασίλη. Τον επηρέαζε στις προσωπικές και επαγγελματικές του αποφάσεις. Ήταν εκείνη – αν και ο ίδιος έτρεφε πάθος για την τέχνη- που τον παρότρυνε να αγοράζει έργα διάσημων παγκοσμίως καλλιτεχνών. Έργα με μυθικές υπογραφές τα οποία όμως είχαν αποκτήσει με χρήματα (όπως λένε πληροφορίες εφοπλιστικών κύκλων) από το ταμείο της ναυτιλιακής εταιρείας ‘’ORION’’. Μέτοχοι ήταν και τα άλλα αδέρφια του Βασίλη Γουλανδρή κάποια από τα οποία βρίσκονται εν ζωή. Και βέβαια … Όνειρο της Ελίζας η δημιουργία Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στο οποίο θα φιλοξενούσε αριστουργήματα αμύθητης αξίας.
Είναι γνωστές οι αντιπαραθέσεις της Ελίζας με τον τότε Υπουργό Πολιτισμού ( στις κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ) Βαγγέλη Βενιζέλο για τον χώρο όπου έπρεπε να κατασκευαστεί το Μουσείο. (Η Ελίζα επιθυμούσε γνωστή μεγάλη έκταση στη Ρηγίλλης. Αρχιτέκτων ο διάσημος Πέι. Τελικά βρέθηκε χώρος κάπου μεταξύ Παγκρατίου και Μετς. Μετά το θάνατο της Γουλανδρή.)
Οι δύο ανιψιές. Η ‘’προσγειωμένη ‘’ και η μποέμ
Η Ελίζα είχε δύο αγαπημένες ανιψιές από το γάμο της αδερφής της. Την Άσπα και τη Βάνα. Η Άσπα παντρεύτηκε τον Παναγιώτη Ζαϊμη. Η Βάνα μια πολύ εντυπωσιακή, πανύψηλη γυναίκα με μακριά κατσαρά μαλλιά και καταπράσινα μάτια ήταν ένας τύπος μποέμ. Ζούσε όπως ακριβώς επιθυμούσε. Μακριά από τα πρέπει και τα ‘’στενά περιθώρια’’ της καλής κοινωνίας. Ασχολήθηκε με το τραγούδι, έζησε ένα μεγάλο διάστημα στην Αγγλία, γνώρισε σημαντικές διεθνείς προσωπικότητες των Γραμμάτων και της Τέχνης. Έγραψε και η ίδια βιβλία. Τα περισσότερα με θέα το απέραντο γαλάζιο. Η Βάνα αγόρασε ένα σπίτι στη Μύκονο και ζούσε το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου στο νησί του Αιγαίου. Η οικογένεια Βερούτη διέθετε και ένα εντυπωσιακό κτήμα στο Σούνιο. (Η Ελίζα από τον αδελφό της είχε αποκτήσει μια ακόμα ανιψιά την Φλερέτ Καραδόντη. Λάτρη επίσης της τέχνης η οποία ανέλαβε σπουδαίο επιτελικό ρόλο στις ‘’εικαστικές διαδρομές’’ της οικογένειας Γουλανδρή.)
Η Άσπα Βερούτη- Ζαϊμη – αντίθετα με τα υπόλοιπα ανίψια τα οποία είχαν διαχωρίσει την θέση τους και δεν μετέχουν στις δικαστικές διαμάχες- ακολουθεί τον δικό της δρόμο. Πολλοί επικρίνουν την επιλογή της αυτή. Εκείνη επιμένει… Στο πλευρό της ένα πολύ ισχυρό team με Ελβετούς δικηγόρους και ένα διαπρεπή Έλληνα νομικό.
The real story
Η Ελίζα Γουλανδρή πέθανε το 2000. (Προηγήθηκε ο θάνατος του Βασίλη το 1994). Η Άσπα Ζαϊμη περιλαμβάνεται στη διαθήκη της Ελίζας. Πάντα έλεγε ότι της ανήκει το ένα έκτο της συλλογής των πινάκων. Μετά από έρευνες και αναζητήσεις στη συλλογή που φιλοξενείται στο Μουσείο Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή στην Άνδρο, στις ειδικές θυρίδες φύλαξης έργων στην Ελβετία (σε ανάλογες θυρίδες φυλάσσει την εξαιρετική συλλογή του με έργα pop art ο Φίλιππος Νιάρχος) σε χρηματιστηριακές εταιρείες στο Παναμά και Ιδρύματα στο Λιχτενστάϊν, κατέληξε στα δικαστήρια της Λωζάνης.
Η κ. Ζαϊμη πιστεύει ότι το ζεύγος Γουλανδρή δεν είχε λόγο να πουλήσει την συλλογή του σε μια τιμή η οποία χαρακτηρίζεται ‘’εξευτελιστική’’ για τέτοιου επιπέδου έργα τέχνης. (Η τιμή είναι 31,7 εκατ. Δολάρια. Σημαντικοί εκτιμητές αναφέρουν ότι τα έργα κοστίζουν γύρω στα 800 εκατομμύρια δολάρια.) Αλλά πάλι μέλη της οικογένειας αναρωτιούνται πώς είναι δυνατόν όλο αυτό το θέμα να βρίσκεται ξαφνικά στα διεθνή τηλεοπτικά δίκτυα και εφημερίδες. Ποιος ή ποιοι ‘’τροφοδότησαν’’ τα media με ένα story που περιέχει σασπένς, χρήμα, ίντριγκες, χρυσούς κληρονόμους. Στο κόσμο αρέσει πάντα να ‘’παρακολουθεί’’ τι γίνεται πίσω από τις βαριές, κλειστές πόρτες…
Αποκαλύψεις
Στην ιστορία ‘’εμπλέκονται’’ και άλλα μέλη της νεότερης γενιάς Γουλανδρήδων. Ο Πήτερ – Τζον Γουλανδρής και η αδερφή του Χρυσάνθη Γουλανδρή η οποία είναι παντρεμένη με τον ‘’βασιλιά της κέτσαπ’’ Ο‘ Ράϊλι. Μόνιμοι κάτοικοι Η.Π.Α. και Γαλλίας ο Πήτερ-Τζον (ήταν ο μεγάλος έρωτας της Χριστίνας Ωνάση, μακροχρόνιος δεσμός της Αϊλήν Ζέππου, τελικά όμως παντρεύτηκε Αμερικανίδα γιατρό) και η Χρυσάνθη ή Κρις (διαθέτει τεράστια εκτροφεία αλόγων στην Γαλλία και Αμερική) είδαν ξένους νομικούς να ‘’εμπλέκουν’’ στην υπόθεση το όνομα της μητέρας τους Μαρίας Γουλανδρή. Αναφέρουν ότι ο Βασίλης Γουλανδρής το 1985 πούλησε 83 έργα από την πλούσια συλλογή του σε εταιρεία του Παναμά, ιδιοκτησίας της νύφης του Μαρίας Γουλανδρή ( το γένος Λαιμού) αντί του ποσού των 31,7 εκατ. Δολαρίων.
Υπάρχει βέβαια και ο άλλος ανιψιός ο Πήτερ-Νικ γιος της Ντόλλυς Γουλανδρή ο οποίος τον περισσότερο χρόνο κατοικεί πλέον στην Αθήνα. Πολύ κοντά στο Προεδρικό Μέγαρο.
Η σιωπή
Μέχρι στιγμής και τα τρία αυτά ανίψια, άνθρωποι σοβαροί και low profile όπως και τα παιδιά της Ντόντας Γουλανδρή( από το γάμο της με τον Γ. Εμπερίκο) παραμένουν σιωπηλοί. Μήπως όμως σε κάποια στιγμή πρέπει να σπάσουν τη σιωπή τους; Μόνο έτσι θα δοθούν απαντήσεις σε μία ιστορία με μεγάλο και δύσκολο δρόμο μπροστά της.
Οι αποκαλύψεις ξεκινούν τώρα.
Ο δικηγόρος της Άσπας Ζαϊμη, Ρον Ζόμερ, λέει ότι η υπόθεση βρίσκεται ακόμα σε αρχικό στάδιο. Η εισαγγελία πάντως της Λωζάνης εγκαινίασε έρευνα με στόχο τους διαχειριστές του Ιδρύματος Γουλανδρή. Η Άσπα πιστεύει ότι θα κερδίσει την υπόθεση. Εκτός αν στη πορεία υπάρξουν εκπλήξεις. Τοποθετώ το καθρεφτάκι με τον Πικάσο στην τσάντα. Προχωράω στην Ηρώδου Αττικού και ‘’ τρυπώνω’’ στον Εθνικό Κήπο.
Διευκρινίσεις!
Δυστυχώς θα… απογοητεύσω αυτούς οι οποίοι που σπεύδουν να ‘’μιλήσουν’’ για λάθη και παραλείψεις. Με φόντο τη Μεζέβ ,πολυτελή ξενοδοχεία και trendy spots.(Σίβυλλα – Δευτέρα 18 Φεβρουαρίου). Στο κοσμοπολίτικο θέρετρο των Γαλλικών Άλπεων υπάρχουν δύο ( για αυτούς που κάνουν ότι τα ξέρουν όλα) spots με το ίδιο όνομα. Το ξενοδοχείο ‘’Flocons de sel’’ και το εστιατόριο ‘’Le Flocon de sel’’.Λίγο πιο μακριά βρίσκεται chalet το οποίο στο παρελθόν ανήκε σε Έλληνα πανίσχυρο εκδότη πολιτικής εφημερίδας . Πριν καιρό πουλήθηκε σε ξένους μεγιστάνες. Στην ίδια περιοχή επιχειρηματίας ο οποίος πριν χρόνια αντιμετώπιζε μεγάλα προβλήματα με την δικαιοσύνη έχει ‘’χτίσει’’ glamorous chalet το οποίο επισκέπτονται αγαπημένοι του φίλοι…
