Το Χρηματιστήριο έχει καταγράψει, από τα τέλη του 2012, συνολικά κέρδη (σε τιμές δολαρίου) 15,3%. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Economist, η απόδοση αυτή υπολείπεται μόνο του 16,9% του Χρηματιστηρίου της Κίνας (SSEB) αλλά παραμένει σημαντικά υψηλότερη από εκείνη του Αμερικανικού Χρηματιστηρίου (S&P 500) το οποίο κατέγραψε συνολικά κέρδη 6,6%. Μπορεί το Ελληνικό «ράλλυ» να συνεχισθεί;
Οι μετοχές επηρεάζονται, σε μακροχρόνια βάση, από τρεις βασικούς παράγοντες. Ο πρώτος παράγοντας έχει να κάνει με τις προοπτικές ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας τις οποίες προσεγγίζουμε από τον δείκτη οικονομικού κλίματος. Ο δείκτης αυτός άρχισε να ανακάμπτει εξαιρετικά αργά από το Νοέμβριο του 2011, όταν επήλθε συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Τρόικα για πακέτο σωτηρίας (ύψους 109 δις Ευρώ). Ο δεύτερος παράγοντας έχει να κάνει με την διαφορά (spread) απόδοσης (yield) μεταξύ των 10ετών Ελληνικών ομολόγων και των αντίστοιχων Γερμανικών. Το spread κατέγραψε μέγιστο 2740 τιμών βάσης το Φεβρουάριο του 2012. Υποβοήθουμενο από την συμφωνία νέου πακέτου σωτηρίας με κούρεμα στα υπό ιδιωτικής κατοχής ομόλογα, το spread βρίσκεται σε αποκλιμάκωση, φτάνοντας τις 920 μονάδες βάσης στα μέσα Φεβρουαρίου 2013. Η εξέλιξη αυτή δρομολογεί με εξαιρετικά αργό ρυθμό, συνθήκες μείωσης στο εξωφρενικό κόστος δανεισμού των ελληνικών τραπεζών και των επιχειρήσεων. Βέβαια, το spread εξακολουθεί να απέχει αισθητά από τον ιστορικό μέσο όρο των 380 τιμών βάσης κάτι που υποδηλώνει ότι σημαντικές «ενέσεις ρευστότητας» για την πολύπαθη οικονομία θα αργήσουν να εμφανιστούν.
Ο τρίτος παράγοντας έχει να κάνει με τις εξελίξεις στα διεθνή Χρηματιστήρια (και δη το Αμερικανικό) οι οποίες επηρεάζουν την ψυχολογία των Ελλήνων επενδυτών. Δεν θα πρέπει να προκαλεί ιδιαίτερη έκπληξη η (διεθνής) επιρροή του Αμερικανικού Χρηματιστηρίου καθώς η Αμερικανική οικονομία παράγει περίπου το 23% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Αυτή τη στιγμή, οι μεταβολές των τριών παραγόντων προοιωνίζουν περαιτέρω θετικές εξελίξεις στο Ελληνικό Χρηματιστήριο. Η εξέλιξη αυτή μπορεί να βοηθήσει τις ελληνικές επιχειρήσεις στην άντληση κεφαλαίων τα οποία θα τους δώσουν τη δυνατότητα να επενδύσουν, δημιουργώντας κατά συνέπεια νέες θέσεις εργασίας και λειτουργώντας ως ανάχωμα στον εφιάλτη της ανεργίας που κινείται στο 27%. Επισημαίνουμε όμως τα ακόλουθα:
1. Παρά την άνοδο του Χρηματιστηρίου, ένα απλό οικονομετρικό μοντέλο των μετοχών οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το Χρηματιστήριο εξακολουθεί να υπολείπεται μέχρι και 76% της πραγματικής του αξίας όπως αυτή καθορίζεται από τη σχέση μεταξύ μετοχών, οικονομικού κλίματος, spread και διεθνούς Χρηματιστηρίου. Αυτό θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη στα όποια σχέδια αποτίμησης των εν εξελίξει ιδιωτικοποιήσεων/αποκρατικοποήσεων.
2. Επιπλέον, εκτιμάμε ότι στο βαθμό που το ελληνικό spread αποκλιμακωθεί μέχρι το τέλος του έτους στις 600 τιμές βάσης, το Χρηματιστήριο έχει τις δυνατότητες να «κλείσει» 17% υψηλότερα από το σημερινό επίπεδο τιμών (μέσα Φεβρουαρίου). Βέβαια, η επιστροφή του spread στις 600 τιμές βάσης δεν κρίνεται καθόλου απλή υπόθεση. Μεταξύ άλλων, πρέπει (επιτέλους) να επικρατήσει πολιτική σταθερότητα και βέβαια, κυβέρνηση και Τρόικα πρέπει να συνεργασθούν συνετά στην προώθηση του δημοσιονομικού προγράμματος με ιδιαίτερη έμφαση στην αποτελεσματικότητα του κρατικού τομέα για την οποία έχουμε γράψει στο παρελθόν. Σημειώνουμε επίσης ότι η Πορτογαλία κατάφερε να αποκλιμακώσει το 10ετές της spread από τις 900 στις 600 τιμές βάσης μεταξύ του Απριλίου και του Δεκεμβρίου 2012 αν και, βέβαια, τα οικονομικά/πολιτικά της προβλήματα ήταν, και παραμένουν, σαφώς μικρότερα σε οξύτητα, από τα ελληνικά. Τέλος, δεν θα πρέπει να λησμονούμε το ρίσκο του διεθνούς παράγοντα. Η θετική συσχέτιση μεταξύ των διεθνών Χρηματιστηρίων είναι σήμερα πολύ μεγαλύτερη από την αντίστοιχη στο παρελθόν καθώς όλες οι μεγάλες Κεντρικές Τράπεζες προωθούν πολιτικές ποσοτικής χαλάρωσης. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η δυνατότητα hedging στο χρηματιστηριακό ρίσκο κρίνεται σήμερα μικρότερη από προηγουμένως. Με άλλα λόγια, ένα μεγάλο ή μικρό οικονομικό/πολιτικό «ατύχημα» (βλέπε, για παράδειγμα, το αποτέλεσμα των Ιταλικών εκλογών το οποίο ενδέχεται να οδηγήσει την τρίτη σε μέγεθος οικονομία της Ευρωζώνης σε ακυβερνησία) μπορεί να επιφέρει μεγάλη πτώση χρηματιστηριακών τιμών.
