Ουράνιες βολίδες
Από τα τυχαία μετέωρα μπορεί κανείς να περιμένει τα πάντα
Θύμωσαν οι πάνω από τα σύννεφα ουρανοί που τα αγαπημένα μου τους έχουν κρύψει και τους έχουν στερήσει για τόσο καιρό τον θαυμασμό των ανθρώπων, μπορεί και να ζήλεψαν για τις βροχές που στέλνουν τα my precious στους Ηλείους, και έστειλαν μετεωρίτη στους Ουραλίους.
Πρωί-πρωί, που πήγαιναν οι μεγάλοι στις δουλειές και οι μικροί στα σχολεία –τέτοια ώρα είχε στείλει και ο Μπιν Λάντεν τα αεροπλάνα στους Δίδυμους Πύργους, αλλά ο μετεωρίτης, οι πάνω από τα σύννεφα ουρανοί που τον έστειλαν δεν είχαν κακές προθέσεις, να μας θυμίσουν ότι βρίσκονται εκεί ήθελαν, για τούτο διάλεξαν τα αραιοκατοικημένα Ουράλια. Και τον προγραμμάτισαν μάλιστα να σκάσει προτού φθάσει στο έδαφος για να ελαχιστοποιήσουν τις ζημιές. Εντάξει, δεν είναι ό,τι καλύτερο να σου σπάνε τα τζάμια χειμώνα καιρό, και μάλιστα χειμώνα εκεί πάνω, αλλά οι ουρανοί πού να ξέρουν τέτοιες λεπτομέρειες για τις αδυναμίες των ανθρώπων…
Εδώ στα Λεχαινά τα δικά μας μετέωρα είναι απολύτως ειρηνικά, ακόμη και το χαλάζι για λίγο πέφτει –και προβλέψιμα, τα ανακοινώνει η Μετεωρολογική Υπηρεσία. Ισως θα έπρεπε να αναλάβει και τους μετεωρίτες, αφού η NASA δεν κάνει και σπουδαία πράγματα: άλλον μετεωρίτη προέβλεπε, άλλος μάς βγήκε. Αλλά λίγα ξέρουν και οι μετεωρολόγοι για τα πάνω από τα σύννεφα μετέωρα, οι αστρονόμοι και οι της ουράνιας μηχανικής πάλι ξέρουν για τα πολύ μακρινά, το ενδιάμεσο δεν το καλύπτει κανείς, για τούτο και τυχαίο το ονομάζουμε ό,τι συμβαίνει εκεί.
- Και έτσι καταλαβαίνουμε πόσο μεγάλος είναι ο κόσμος και πόσο μικροί οι άνθρωποι, ημερολόγιό μου. Καταστρέφουμε τον πλανήτη, αλλάζουμε το κλίμα, εξαντλούμε σπάνιους πόρους, εξαφανίζουμε είδη –αυτά ακούμε καθημερινά από διάφορους φανατικούς που πιστεύουν τόσο βαθιά ότι οι άνθρωποι είναι το αγλάισμα του Σύμπαντος ώστε νομίζουν ότι μπορεί να τα καταφέρει όλα.
Και έρχεται η απρόβλεπτη βολίδα να μας θυμίσει ότι το κοσμικό τυχαίο είναι πολύ σημαντικότερο από το προγραμματισμένο από τους ανθρώπους. Αν οι ουρανοί δεν ήσαν φιλικοί προς το ανθρώπινο είδος, θα μπορούσαν να είχαν ρίξει ακέραιο το μετέωρο στη Μόσχα ή στο Λονδίνο ή στο Παρίσι· θα είχαμε καταστροφές μεγαλύτερες, όχι μόνον από αυτές του Μπιν Λάντεν στη Νέα Υόρκη, αλλά και από αυτές που μπορεί να προκαλέσει πάνω τους το χειρότερο τεχνούργημα, η πυρηνική βόμβα.
Επίγειες βολίδες
Αν όλοι αυτοί οι καταστροφολόγοι πίστευαν τον φίλο μου Εμμανουήλ Γλυνζώνιο, που υποστηρίζει (και με έχει πείσει) ότι ο άνθρωπος είναι απλώς κλαδί στον θάμνο της ζωής, μπορεί και απλώς φυλλαράκι στο γκαζόν της, και όχι κορυφή σε οξυκόρυφο δέντρο, πως υπάρχουν πλήθη από νοήμονα πλάσματα στη φύση, με νοημοσύνη απλώς διαφορετική από τη δική μας, και άλλα πλήθη πλασμάτων που ούτε καν φανταζόμαστε την ύπαρξή τους, ίσως αντιμετωπίζαμε διαφορετικά τη ζωή. Εννοώ το φαινόμενο της ζωής, αλλά και τη ζωή του καθενός μας.
Ας πούμε ο Οσκαρ Πιστόριους, εκείνη η ανθρώπινη βολίδα με ειδικές ανάγκες (δεν επιτρέπεται να γράψω «ανάπηρη βολίδα»), που δολοφόνησε τη σύντροφό του ανήμερα τη γιορτή του Αϊ-Βαλεντίνου, πρέπει να ένιωθε πολύ μίσος για τους ανθρώπους μέσα του, παρά τα χρυσά μετάλλια που είχε κερδίσει. Μπορεί όμως και εκείνη να τον πρόσβαλε, κάτι να του είπε για την ειδική ανάγκη του. Διασημότητες και οι δύο, όμορφοι και οι δύο, είδα στις φωτογραφίες. Πλούσιοι, επιτυχημένοι. Τι τους έλειπε και άφησε αυτός τη βία που είχε μέσα του, που έχουμε όλοι μέσα μας, να γίνει φόνος;
Ισως η αυτεπίγνωση του πόσο ευάλωτοι είμαστε, αθύρματα της τύχης και καταστάσεων που δεν ελέγχουμε. Η επίγνωση της σχετικής αξίας που έχουμε, ως είδος και ως πρόσωπα, ίσως μας προφύλασσε από συμπλέγματα ανωτερότητας ή κατωτερότητας που οδηγούν στη βία.
- Μου φαίνονται κάπως καλογερικά αυτά που έγραψα, σαν παραίτηση από τη ζωή και τις προκλήσεις της· αλλά μπορεί και να μην είναι. Οι καλόγεροι δηλώνουν ταπεινοί και αποσύρονται από τα εγκόσμια, όμως πιστεύουν ότι πραγματώνουν το σπουδαιότερο σχέδιο, υπηρετούν τον Θεό. Αυτή είναι έπαρση μεγαλύτερη από το να θέλεις να γίνεις ολυμπιονίκης.
- Μου έκανε εντύπωση το μεγαλοπρεπές Pistorius –εκλατινισμός της εποχής που οι Ευρωπαίοι μετέφραζαν τα επώνυμά τους σε ελληνικά ή λατινικά, βρήκα στο Δίκτυο. Μάλλον του ολλανδικού Backer, αφού οι περισσότεροι λευκοί της Νότιας Αφρικής είναι απόγονοι ολλανδών αποίκων, των Μπόερς. Σημαίνει «φούρναρης».
Κόμματα-μοναστήρια
- Το πόσο σπουδαίο πράγμα είναι η αυτεπίγνωση το βλέπουμε στη ΔΗΜΑΡ: απορρίπτει τις προτάσεις προσέγγισης με το ΠαΣοΚ που έχουν γίνει επανειλημμένως και από πολλές πλευρές, προτού ακόμη ο Βαγγέλης Βενιζέλος στείλει την πρόσκληση για ενεργό συμμετοχή της στο Συνέδριο του ΠαΣοΚ. Εντάξει, είναι υπερβολική αυτή η τελευταία –αλλά δεν αντιπροτείνει κάτι ο Φώτης Κουβέλης. Ακόμη και την πρόταση για φόρουμ διαλόγου έχει απορρίψει. Μα ποια νομίζει, τέλος πάντων, ότι είναι η ΔΗΜΑΡ;
Μοναστήρι με καλόγερους που υπηρετούν το Θείο και επομένως δεν συναναστρέφονται με αμαρτωλούς που έχουν χάσει την ψυχή τους ασκώντας εξουσία; Ή μοναστήρι που λέει «Περιζήτητοι είμαστε, έρχονται όλοι εδώ να τους ευλογήσουμε, έχουμε το λάδι μας, έχουμε το κρασί μας, έχουμε τον φούρνο μας και το ψωμί μας –βολεμένοι είμαστε, πού να μπλέκουμε τώρα με τη βουή και τα προβλήματα της πόλης;».
Μου φαίνεται, νομίζει (ή προσποιείται πως νομίζει) ότι είναι το πρώτο, ενώ είναι το δεύτερο. Είναι αυτό το παλαιοκομμουνιστικό περί «περιούσιου κόμματος» –βεβαίως περιούσιοι είναι και αυτοί που το συναπαρτίζουν. Αλλά αυτά είναι από την εποχή του Στάλιν, που είχε σπουδάσει σε εκκλησιαστική σχολή. Ας αφήσουν τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ να κρατούν τις παραδόσεις. Ας προσέχουν λοιπόν στη ΔΗΜΑΡ τους φουρναραίους του μοναστηριού, ποτέ δεν ξέρεις τι μπορεί να γίνει, το κοσμικό τυχαίο καραδοκεί.
- Εχουμε το αντιπαράδειγμα του Κον Μπεντίτ: έγινα 67, αποχωρώ από την πολιτική. Ο Γιόσκα Φίσερ αποχώρησε νωρίτερα. Ο Σρέντερ, ο Γκονζάλεθ, ο Μπλερ –δεν περίμεναν να γίνουν 85 και ασθενικοί σαν τον Πάπα για να φύγουν. Εννοώ ότι είχαν αυτεπίγνωση ότι είναι πολιτικοί, πως ασκούν επάγγελμα με όρια και περιορισμούς και καταναγκασμούς, δεν παρίσταναν τους αναμάρτητους καλόγερους με προορισμό να υπηρετούν την Ιστορία. Αλλωστε και τα κόμματά τους δεν δήλωναν παρθένες που περιμένουν την άμωμη σύλληψη, να φθάσουν μυρίζοντας τον κρίνο στην εξουσία, δεν φοβούνταν ότι θα χάσουν ό,τι πολυτιμότερο έχουν.
50 χρόνια σκλάβος
- Μάθαμε και για άλλη αποχώρηση: ο Φίλιπ Ροθ στα 80 του παραιτείται από γραφιάς, έχει τρία χρόνια να γράψει, έδωσε συνέντευξη στη «Monde»:
«Δεν θέλω να ξαναγράψω πια λογοτεχνία. Πενήντα χρόνια πάλης είναι αρκετά. Δεν μπορώ άλλο να είμαι σκλάβος των ασφυκτικών απαιτήσεων της λογοτεχνίας… όταν αποφασίζεις «να γίνεις συγγραφέας» δεν έχεις την παραμικρή ιδέα τι είναι αυτή η δουλειά. Ξεκινώντας, γράφεις αυθόρμητα από την περιορισμένη εμπειρία σου, τόσο από τον «γραπτό» όσο και από τον «άγραφο» κόσμο. Είσαι γεμάτος αφελή υπερβολή: «είμαι συγγραφέας!». Κάπως σαν τον ενθουσιασμό «βρήκα γκόμενα!». Το να δουλεύεις ωστόσο σχεδόν κάθε μέρα επί πενήντα χρόνια –είτε ως συγγραφέας είτε ως εραστής –αποδεικνύεται τελικά εξαιρετικά απαιτητική δουλειά και καθόλου η πιο ευχάριστη από τις ανθρώπινες δραστηριότητες… Θα είμαι καλά χωρίς να γράφω. Ισως ακόμη πιο ευτυχής. Για να είμαι ειλικρινής, είμαι ήδη πιο ευτυχής».
Μεγάλος συγγραφέας, συνεπής επαγγελματίας, κουράστηκε, αποφάσισε να βγει στη σύνταξη, σε οποιοδήποτε ασφαλιστικό σύστημα με 50 χρόνια δουλειάς το δικαιούται.
Αυτό που με εντυπωσίασε όμως είναι το πόσο σκληρό είναι το επάγγελμα –δεν θα ήθελα ποτέ να κάνω τέτοια δουλειά, ημερολόγιό μου. Πενήντα χρόνια σκλαβιάς, κάπως σαν την Τουρκοκρατία πρέπει να είναι η λογοτεχνία. Είμαι μια χαρά εδώ μπροστά στη βεράντα μου να περιμένω τη βροχή, γράφοντας ανάκατες σκέψεις στις σελίδες σου, όποτε εγώ θέλω. Κανείς δεν περιμένει το κείμενό μου, τι με νοιάζει;
Αλλωστε είναι νωρίς ακόμη για να κουραστώ: σήμερα πρόσεξα το ημερολόγιο και είδα ότι την περασμένη Κυριακή έκλεισαν 22 χρόνια αφότου άρχισα να γεμίζω τις σελίδες σου –έχω άλλα 28 μπροστά μου για να σταματήσω, αν υποθέσουμε ότι κουράζομαι.
Είκοσι οκτώ χρόνια; Ως το 2041; Σαν πολλά είναι, τώρα που το ξανασκέφτομαι. Είκοσι δύο χρόνια; Από το 1991; Δεν είναι δυνατόν, κάποιο λάθος πρέπει να κάνω.
γραμματοκιβώτιο
diodorus@tovima.gr
diodorus@tovima.gr
Να μπορούσαν κι οι μανάδες, του ταξιτζή στην Πάρο, των τριών νεκρών στην Αθήνα, να ξορκίσουν με λίγο τσίπουρο τις μνήμες και την τωρινή πικρή επίγνωση/απόγνωση ότι γι’ αυτές και τα παιδιά τους δεν έκλαψε ο κ. Τσίπρας –αυτά δεν ήταν «παιδιά» (σαν τα παιδιά με τα Καλάσνικοφ), ήταν αποπαίδια… «Ζουν με τους Φαίακες (της δογματικής αυτάρκειας / αυταρέσκειας), δεν τον ξέρουν τον καημό, Δημόδοκε…», όχι μόνο οι μαμάδες των βορείων προαστίων, αλλά και οι μπαμπάδες της αριστερής υπερταξικής συμπαράστασης. Κι όσο για σένα (και για όσους κρατούν ομπρέλα στους έγχρωμους υετούς της αφρικανικής σκόνης), η ελπίδα της βροχής που θα σβήσει τις φωτιές δεν είναι μάταιη. Ισως ακόμη και για τους Αθηναίους, που από τα χρόνια του Περικλή παρακαλούσαν: «Υσον, ύσον, ω φίλε Ζευ, επί την άρουραν και το πεδίον…».
Αναγνώστης, Ορεινά Δυτικής Μακεδονίας
***
Το ΔΝΤ αναγνώρισε ότι έκανε λάθος με τον «πολλαπλασιαστή» και συνεπώς το μνημόνιο στηρίχθηκε σε εσφαλμένα στοιχεία. Αυτή είναι η μία διάσταση του θέματος –η άλλη είναι ότι τα στοιχεία του «πολλαπλασιαστή» τα αποδεχθήκαμε χωρίς έλεγχο και κάποιοι ευθύνονται γι’ αυτό. Και με την ευκαιρία: Μήπως θα πρέπει να επαναξιολογήσουμε όλα τα στοιχεία που μας «πασάρουν» οι δανειστές μας;
Διονύσης Σταμπόγλης, @gmail.com
***
Το ένα είναι το «πάτερ ημών». Ο καλός Πατέρας-Θεός (Κράτος) μας παρέχει τον άρτον τον επιούσιον –οπότε τι χρεία έχουμε από κόπο και μόχθο; Εθιζόμαστε στην τεμπελιά, με δόλιους τρόπους εξασφαλίζουμε το ζην και με δολιότερους το ευ ζην. Το άλλο είναι «…με βια μετράει τη γη». Αφού την εθνική ελευθερία την κατακτήσαμε με βία, γιατί να μη γίνει το ίδιο για την ατομική και κοινωνική ελευθερία; Τα δύο μαζί αποτελούν τα θεμελιώδη της εκπαίδευσής μας από τα γεννοφάσκια μας και παράγουν την κουλτούρα της αραχτής, της μαγκιάς, του τσαμπουκά –της βίας τελικά.
Γ. Κ., @otenet.gr
***
Αναμφίβολα υπάρχουν χιλιάδες τρόποι για να εορτάσει κάποιος την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου. Η κυρία Ζωή Κωνσταντοπούλου διάλεξε να εξετάσει επί πεντάωρο κάποιον δυστυχή μάρτυρα.
Δημήτριος Τσεχίας
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
