Σώπα, δάσκαλε, σώπα…

«Μια μέρα ήταν άνοιξη, χαρά Θεού, τα παράθυρα ήταν ανοιχτά κι έμπαινε η μυρωδιά από μια ανθισμένη μανταρινιά… δεν μπορούσαμε πια ν’ ακούμε για οξείες και περισπωμένες. Κι ίσια-ίσια ένα πουλί είχε καθίσει στο πλατάνι της αυλής του σχολείου και κελαηδούσε. Τότε πια ένας μαθητής χλωμός, δε βάσταξε, σήκωσε το δάχτυλο: Σώπα δάσκαλε, φώναξε· σώπα δάσκαλε ν’ ακούσουμε το πουλί». Η συγκλονιστική αυτή σκηνή είναι από την «Αναφορά στον Γκρέκο» του Καζαντζάκη, που εφέτος τον τιμούμε για τα 130 χρόνια από τη γέννησή του.

Πόσοι δάσκαλοι όμως και σήμερα είναι προτιμότερο να σιωπούν; Και δεν είναι μόνοι οι δάσκαλοι. Πολιτικοί, ιερωμένοι, εξουσιαστές, διανοούμενοι, δημοσιογράφοι, επιστήμονες, συνδικαλιστές, φίλοι, πολίτες. Πρέπει να είναι «δάσκαλοι της ζωής». Μερικοί όμως από αυτούς μας κουράζουν και μας θυμώνουν με τα ακαταλαβίστικα γερούνδιά τους και τους φανφαρoνικούς υπερσυντέλικούς τους, με τα κακόγουστα λόγια τους και τις οδυνηρές πράξεις τους, με την υποκρισία και το θράσος τους.

Υπάρχουν αδιαμφισβήτητα και οι πραγματικοί δάσκαλοι, οι αφιερωμένοι στο καθήκον τους. Η φωνή τους όμως χάνεται από την ανούσια φλυαρία και τον σκόπιμο θόρυβο των άλλων, των αλαζόνων, των απαίδευτων, που αλαλάζουν. Αυτούς μόνο η παιδική αθωότητα και η ισόποση δύναμη της παιδείας των μεγάλων μπορούν να συμμορφώσουν· και δείχνοντάς τους με το δάχτυλο να τους φωνάξουν να σωπάσουν.

Να πει, λ.χ., στον πολιτικό εκείνο που βλέπει λογιστικά τους ανθρώπους, μισθωτούς και συνταξιούχους, να σιωπά. Δεν θέλουμε ούτε τις «οξείες» παραφωνίες του ούτε τις «περισπωμένες» αδικίες του. Μπορεί να γίνει δίκαιος και αποτελεσματικός; Ως τότε είναι προτιμότερο να σιωπά.

Πάψε και συ, άγριε ή διεφθαρμένε συνδικαλιστή που βρυχάσαι αντί να σκέπτεσαι, προσβάλλοντας και κατεδαφίζοντας τον υγιή συνδικαλισμό. Πάψε και εσύ, αστέρι του τραγουδιού που αντί να τραγουδάς την αλήθεια χώνεσαι μέσα στο ψέμα, φοροδιαφεύγοντας τεχνηέντως· είσαι απογοητευτικός κι εσύ.

Κι εσύ, προβληματισμένε και υπεύθυνε πολίτη, μην ακούς αβασάνιστα ό,τι σου λένε εκείνοι που δεν νοιάζονται για σένα, για τη χώρα σου· και μην τους φοβάσαι, δεν είσαι μόνος, είναι πάρα πολλοί μαζί σου. Ολοι εκείνοι που πασχίζουν να συμμετέχουν στο χτίσιμο του νέου κόσμου που βγαίνει από την κρίση· να ‘σαι κι εσύ εκεί, διότι άρχισε να φαίνεται ήδη μια αχνή αχτίδα αισιοδοξίας.

Ακουσε τη συνείδησή σου, αυτήν που σε κάνει υπεύθυνο, εφευρετικό, δημιουργικό, τολμηρό, δυνατό. Ετσι θα πιέσεις και θα πείσεις για να έχουμε άτρωτους θεσμούς, ισχυρό κράτος, ευνοούμενη χώρα, δίκαιη κοινωνία. Μη σιωπάς για όλα τα άθλια που ακούς και βλέπεις. Εσύ ξέρεις το κελάηδημά σου· μην περιμένεις να σ’ το μάθει κανένας κακόφωνος δάσκαλος και πες του να κάνει σιωπή.