Η μεγάλη στροφή

Η εκταμίευση της δόσης-«μαμούθ» των 50 δισ. ευρώ τον περασμένο Δεκέμβριο και η αίσθηση της οικονομικής ασφάλειας, ανέτρεψαν την εντύπωση της διαρκούς κυβερνητικής φθοράς. Η έρευνα της Κάπα Research που παρουσιάζει «Το Βήμα της Κυριακής», δείχνει ότι η προοπτική της σταθερότητας αποτιμάται θετικά από τους πολίτες, μεταβάλλει τον συσχετισμό των πολιτικών δυνάμεων και δίνει προβάδισμά 1,7% στη ΝΔ έναντι του ΣΥΡΙΖΑ (22,9% και 21,2% αντιστοίχως). Η κυβέρνηση παρ’ ότι μετρά ήδη θητεία επτά μηνών, εμφανίζεται να έχει μηδενίσει το κοντέρ και ειδικά η ΝΔ καταγράφει σχεδόν τα ίδια δημοσκοπικά ποσοστά με αυτά του καλοκαιριού, έπειτα από τις εκλογές (23,6% τον Ιούλιο του 2012 και 22,9% τον Ιανουάριο του 2013). Οι πολίτες δίνουν πίστωση χρόνου στην κυβέρνηση προκειμένου να εφαρμόσει το πρόγραμμά της και υπό αυτό το πρίσμα εξηγείται η αποδοχή της στρατηγικής πυγμής που εφαρμόζει ο Πρωθυπουργός και οι σύμμαχοί του. Ανοδική πορεία σημειώνεται και στα ποσοστά του ΠαΣοΚ, το οποίο εισέρχεται σε πορεία ανασυγκρότησης. Αντιθέτως, η ΔΗΜΑΡ, που είναι μόνο με το ένα πόδι μέσα στον κυβερνητικό συνασπισμό, δεν εισπράττει κέρδη. Ο ΣΥΡΙΖΑ, από την άλλη πλευρά, πραγματοποιώντας στροφή προς τον ρεαλισμό, η οποία έχει διαταράξει τις εσωτερικές του ισορροπίες, αντιμετωπίζει κάμψη των ποσοστών του. Από τα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης το μόνο που κατάφερε να διαμορφώσει ένα σταθερό και αυξανόμενο ακροατήριο είναι η Χρυσή Αυγή, η οποία «μονιμοποιείται» ως τρίτο κόμμα.

Παρά τη σκληρή αντιπολίτευση που ασκείται σε ένα ευρύ φάσμα εκφάνσεων του κυβερνητικού έργου και τα πλήγματα ακόμη και στην ηθική υπόσταση των παλαιών κομμάτων, η τρικομματική κυβέρνηση εμφανίζεται όχι μόνο ανθεκτική, αλλά και ως ο μόνος φορέας εκπλήρωσης των προσδοκιών των πολιτών.

Ο κ. Αντ. Σαμαράς, έχοντας φέρει εις πέρας το στοίχημα για τη διατήρηση της χώρας στο ευρώ και την εκταμίευση της δόσης, ανταμείβεται από τους πολίτες με προσωπική καταξίωση. Η δημοτικότητά του βρίσκεται στο 42,1% και στην ερώτηση για το ποιος είναι καταλληλότερος Πρωθυπουργός προηγείται από τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ κ. Αλ. Τσίπρα κατά 17,7% (46,9% ο κ. Σαμαράς, 29,2% ο κ. Τσίπρας και 21,9% κανένας από τους δύο). Το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ από τον περασμένο Νοέμβριο παρουσιάζει μία σταθερή πτωτική πορεία και αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο 21,2% σε σχέση με το 23,1% που είχε πριν από τρεις μήνες. Μία επιπλέον ένδειξη ότι η πολιτική ατζέντα που έθεσε βρισκόταν σε λάθος κατεύθυνση αποτελεί το γεγονός ότι το 80,2% των πολιτών εκφράζει δυσαρέσκεια για τον τρόπο με τον οποίο αντιπολιτεύεται ο ΣΥΡΙΖΑ. Σε υψηλά επίπεδα κινείται και η δυσαρέσκεια για την κυβέρνηση (76,6%).

Διχασμένη εμφανίζεται η κοινή γνώμη στο ερώτημα αν η σημερινή τρικομματική κυβέρνηση ΝΔ – ΠαΣοΚ – ΔΗΜΑΡ είναι αυτή που έχει ανάγκη η χώρα τώρα (52,5% απαντούν αρνητικά και 45,5% θετικά). Ωστόσο, η πλειονότητα (44,2%) θεωρεί ότι μία συμμαχική κυβέρνηση με κορμό τη ΝΔ του κ. Σαμαρά είναι καταλληλότερη για να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες της δεκαετίας, ενώ μία συμμαχική κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ του κ. Τσίπρα επιλέγει το 33,1%.

Το καθοριστικό στοίχημα για το προσεχές διάστημα είναι η ανάπτυξη και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Η κυβέρνηση χρειάζεται χρόνο για να πετύχει την ανάκαμψη της οικονομίας και οι πολίτες φαίνεται ότι είναι πρόθυμοι να δώσουν αυτή τη χρονική πίστωση. Το 57,6% των συμμετεχόντων στην έρευνα πιστεύει ότι πρέπει να δοθεί περισσότερος χρόνος στην κυβέρνηση, σε σχέση με το 28,9% που ζητεί άμεσα νέες εκλογές. Επιπλέον, η επιθυμία των πολιτών να παραμείνει η χώρα στο ευρώ είναι σαρωτική: το 73,5% απαντά θετικά στη σχετική ερώτηση και μόνο το 21% επιλέγει την επιστροφή στη δραχμή.

Ανοδο σημειώνουν και τα ποσοστά του ΠαΣοΚ, το οποίο έχει στηρίξει από την αρχή όλες τις βασικές επιλογές της κυβέρνησης. Από τον «πάτο» του 6,2% στα τέλη του 2012 το ποσοστό του ανεβαίνει στο 7,2% στην πρόθεση ψήφου, ενώ με την αναγωγή της αδιευκρίνιστης ψήφου φθάνει στο 8,3%. Εμφανίζονται έτσι σημάδια ανάκαμψης, διαψεύδονται τα σενάρια για διάλυση του ΠαΣοΚ και επιβεβαιώνεται η εκτίμηση του κ. Ευ. Βενιζέλου ότι το ΠαΣοΚ θα ανεβεί μαζί με τη χώρα.

Αυξημένη εμφανίζεται και η δημοφιλία του προέδρου του ΠαΣοΚ, ο οποίος τον Σεπτέμβριο συγκέντρωνε 11,5% θετικών γνωμών, αλλά έπειτα από τη συζήτηση στη Βουλή για τη λίστα Λαγκάρντ η δημοτικότητά του εκτοξεύτηκε στο 25%.

Αντιθέτως, η ΔΗΜΑΡ με την επαμφοτερίζουσα στάση που τηρεί σε σειρά κρίσιμων ζητημάτων δεν εισπράττει οφέλη, παρ’ ότι ο κ. Φ. Κουβέλης είναι ο πιο δημοφιλής από τους πολιτικούς αρχηγούς.

Από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, η Χρυσή Αυγή κατορθώνει να διατηρεί σταθερή πορεία και να διευρύνει το ακροατήριό της. Ανοδική πορεία από τις εκλογές και έπειτα έχει και το ΚΚΕ. Αντιθέτως, οι Ανεξάρτητοι Ελληνες μοιάζουν να βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση.

Ιδιαίτερη σημασία έχουν τα ευρήματα της έρευνας για την τρομοκρατία. Το 60% της κοινής γνώμης εμφανίζεται να πιστεύει ότι τα φαινόμενα τρομοκρατίας μεγεθύνονται για λόγους αποπροσανατολισμού των πολιτών. Μόνο το 38,1% τα αντιμετωπίζει ως μεγάλο πλήγμα για τη χώρα. Εκτιμάται λοιπόν ότι δημιουργείται ξανά ένα κοινωνικό υπόστρωμα ανοχής στα τρομοκρατικά κρούσματα και όχι ένα καθαρό μέτωπο κατά της βίας, όπως προσδοκά ο πολιτικός κόσμος.