Η κατάσταση των μεταναστών και των προσφύγων στην Ελλάδα γίνεται όλο και περισσότερο ευρωπαϊκό ζήτημα. Ύστερα από τις πολλές επισκέψεις αντιπροσωπειών της Ευρωβουλής έστειλε τώρα (14-17 Ιανουαρίου 2013) και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (σε αυτό εκπροσωπούνται όλες οι χώρες της Ευρώπης) μια ομάδα βουλευτών στη χώρα μας, για να εξετάσουν ιδίοις όμμασι τις συνθήκες κράτησης και μεταχείρισής τους. Στην αντιπροσωπεία, που επισκέφθηκε την περιοχή του Έβρου, καθώς και ορισμένα κέντρα κράτησης μεταναστών, ανήκαν βουλευτές από έξη χώρες (Ελβετία, Μεγάλη Βρετανία, Ολλανδία, Σουηδία και Γερμανία), που εκπροσωπούν όλο το πολιτικό φάσμα – από τη Δεξιά και τους Φιλελεύθερους, έως τους Αριστερούς και τους Πράσινους. Σ΄ αυτούς συγκαταλέγεται και η βουλευτής του γερμανικού κόμματος Αριστερά (Die Linke) με την οποία το «Το Βήμα» έκανε την παρακάτω συνέντευξη:
Τι εντύπωση σας έκανε ο Φράχτης στον Εβρο;
Αλγεινή. Πρόκειται για πανύψηλο φρούριο, εξοπλισμένο με υπέρυθρες κάμερες, το οποίο δεν μπορεί να υπερβεί ούτε μύγα – χώρια τα αστυνομικά λυκόσκυλα. Οι μετανάστες αναγκάζονται έτσι να καταφύγουν στη θάλασσα για να μπουν στην Ελλάδα. Κι αυτό είναι πολύ πιο επικίνδυνο γι αυτούς. Σκεφτείτε μόνο τους δεκάδες πνιγμένους, που ανασύρθηκαν πρόσφατα από τα νερά κοντά στη Χίο.
Η Ευρώπη διαθέτει μεγάλα χρηματικά κονδύλια για όλα αυτά. Χαμένα λεφτά;
Θα ήταν πολύ καλύτερο, αν τα 200 εκατομμύρια που διατέθηκαν για τη βελτίωση των συνόρων, πήγαιναν για τη βελτίωση της κατάστασης των μεταναστών. Ο σημερινός τρόπος διάθεσής τους αποτελεί απάνθρωπη σπατάλη.
Πως σας φάνηκαν τα κέντρα κράτησης μεταναστών που επισκεφθήκατε στην Αθήνα;
«Κέντρα κράτησης» είναι για μένα ευφημισμός. Στην πραγματικότητα πρόκειται για φυλακές. Οι έγκλειστοι δεν επιτρέπεται να εγκαταλείψουν τα κέντρα, και ούτε να βγαίνουν τακτικά από τα κελιά τους. Στο γυναικείο τμήμα κράτησης στην Πέτρου Ράλλη, οι γυναίκες είναι στοιβαγμένες ανά πέντε σε ένα μικρό κελί, για να πάνε στην τουαλέτα πρέπει να φωνάξουν τους φύλακες, που δεν είναι όμως πάντα διαθέσιμοι. Την ημέρα της επίσκεψής μας τους διέθεσαν ζεστό νερό, τις προηγούμενες ημέρες όμως δεν είχαν ίχνος από αυτό.
Τι σας είπαν οι κρατούμενες για τη συμπεριφορά των φυλάκων;
Ότι δεν είναι βάναυση. Εκείνο όμως που τους ταλαιπωρεί αφάνταστα είναι ότι δεν μπορούν να επικοινωνήσουν με τον εξωτερικό κόσμο, επειδή τους έχουν πάρει τα κινητά τηλέφωνα. Φαντασθείτε τους ανθρώπους, που έχουν φύγει από χώρες στις οποίες γίνεται πόλεμος, ή εμφύλιος πόλεμος. Η έλλειψη δυνατότητας, να μάθουν τι έχουν απογίνει οι δικοί τους, τους προκαλεί τρέλα. Μια γυναίκα από τη Συρία, που ήταν άρρωστη, μας είπε κλαίγοντας ότι θα προτιμούσε να είχε σκοτωθεί στις μάχες που γίνονται στη χώρα της, παρά να σαπίζει στο κελί ενός ελληνικού κέντρου κράτησης. Αν και είχα ακούσει πολλά κακά και άσχημα προηγουμένως, δεν περίμενα τέτοια πράγματα. Έπαθα το σοκ της ζωής μου.
Τι άλλα παράπονα σας έκαναν;
Παραπονέθηκαν και για τον απέραντα μεγάλο χρόνο κράτησης, που, σύμφωνα και με το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μπορεί να φτάσει τους 18 μήνες. Πάντως, όπως μάθαμε, ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς υποσχέθηκε να περιορίσει αυτό το χρόνο από τον ερχόμενο Μάρτιο σε 25 ημέρες.
Για την παροχή ασύλου τι διαπιστώσατε;
Αυτό είναι που είναι σαφής παραβίαση του κοινοτικού και διεθνούς δικαίου. Στην Πέτρου Ράλλη γίνονται καθημερινά δεκτές μόνο 20 αιτήσεις για παροχή ασύλου, τη στιγμή που περιμένουν εκατοντάδες άτομα στην ουρά. Από τις δεκάδες χιλιάδες, που έχουν υποβληθεί τις περασμένες δεκαετίες, έχει αναγνωρισθεί μόνο ελάχιστο ποσοστό τους ως σύννομες.
Πως είδατε την κατάσταση στην Αμυγδαλέζα;
Πολύ καλύτερη από εκείνη στην Πέτρου Ράλλη. Οι κρατούμενοι μένουν σε παράγκες για τέσσερα άτομα, που διαθέτουν και ντους. Ξενοδοχείο πέντε αστέρων όμως, όπως αποκαλεί κυνικά το κέντρο ο υπουργός προστασίας του πολίτη Δένδιας, δεν είναι.
Η μεταχείριση εκεί;
Δεν υπήρξαν, πέρα από τη στέρηση επικοινωνίας, πρόσθετα παράπονα. Εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση ενός τραυματισμένου Σομαλού, στον οποίο η αστυνομία αρνήθηκε την παροχή ενός φαρμάκου κατά της δηλητηρίασης του αίματος.
Με τους αστυνομικούς μιλήσατε;
Αρκετά. Κι αυτοί μας είπαν, ότι είναι εντελώς ανεκπαίδευτοι για τέτοιες υπηρεσίες. Παράλληλα φοβούνται ότι θα προσβληθούν και οι ίδιοι από την ψώρα, που παίρνει επιδημική μορφή στα κέντρα κράτησης.
Φταίνε μόνο οι ελληνικές Αρχές γι αυτό το χάλι;
Όχι βέβαια. Σε μεγάλο βαθμό φταίνε και οι ευρωπαϊκές χώρες, που αρνούνται στην Ελλάδα το δικαίωμα να δώσει χαρτιά στους μετανάστες, που θα τους επέτρεπε να καταφύγουν σε άλλες χώρες της Ευρώπης, επικαλούμενες τη Συνθήκη του Δουβλίνου ΙΙ, που λέει, ότι ένας μετανάστης πρέπει να παραμείνει στη χώρα, στην οποία πρωτόβαλε το πόδι του. Η Ελλάδα, που ως συνοριακή χώρα της Κοινότητας είναι πιο εύκολα προσιτή στους ξένους, μετατρέπεται έτσι σε αποθήκη μεταναστών για όλη την Ευρώπη. Είμαι σίγουρη, ότι αν η Γερμανία βρισκόταν γεωγραφικά στη θέση της Ελλάδας, θα είχε καταργήσει το Δουβλίνο ΙΙ και μαζί με αυτό και το μεταναστευτικό πρόβλημα.
