Οπου σταθεί και όπου βρεθεί κανείς, δεν ακούει τίποτε άλλο παρά δραματικές ιστορίες για φόρους που κλονίζουν μαζικά τους φορολογουμένους και τα νοικοκυριά.
Επειτα από τρία χρόνια συνεχούς επιβολής έκτακτων φόρων, άμεσων και έμμεσων, η φοροδοτική ικανότητα των πολιτών τείνει να εξαντληθεί, καθώς σε καιρό εισοδηματικών απωλειών τα φορολογικά βάρη γίνονται δυσβάσταχτα. Πολύ περισσότερο όταν επιβάλλονται σε ιδιοκτησίες και ακίνητα που δεν αποδίδουν εισόδημα.
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που εξαιτίας του υπερβάλλοντος φορολογικού βάρους αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο να βγάλουν στο σφυρί ακόμη και πατρογονικά ακίνητα σε πόλεις και χωριά.
Από το 2009 και εντεύθεν επιβλήθηκαν οκτώ έκτακτες φορολογίες, οι περισσότερες των οποίων μονιμοποιήθηκαν.
Μόνο από το «χαράτσι» των ακινήτων που εισπράττεται μέσω της ΔΕΗ το υπουργείο Οικονομικών βεβαίωσε σε περίπου 5,5 εκατ. καταναλωτές της ΔΕΗ φόρους ύψους 5 δισ. ευρώ για το 2011 και το 2012.
Απ’ αυτά εισπράχθηκαν το 2011 περίπου 2,18 δισ. ευρώ από 2,57 δισ. ευρώ που είχαν βεβαιωθεί. Πράγμα που σημαίνει ότι παρέμειναν ανείσπρακτα περίπου 400 εκατ. ευρώ, που αναλογούν σε περίπου 350.000 φορολογουμένους. Για το 2012 έχουν βεβαιωθεί επίσης 2,56 δισ. ευρώ και μέχρι τώρα έχουν εισπραχθεί περίπου 900 εκατ. ευρώ. Και υπάρχει η εκτίμηση ότι θα παρουσιασθεί αντίστοιχη απόκλιση. Γεγονός που φανερώνει τη δυσκολία σημαντικής μερίδας φορολογουμένων να πληρώσει το «χαράτσι» διακινδυνεύοντας ακόμη και το ενδεχόμενο κατασχέσεων.
Ταυτόχρονα «τρέχουν» ανείσπρακτοι φόροι προηγούμενων ετών όπως ο Φόρος Ακίνητης Περιουσίας του 2010, του 2011 και του 2012. Μόλις τώρα εστάλησαν 151.000 εκκαθαριστικά για το 2010, με τα οποία διεκδικούνται 381 εκατ. ευρώ. Για το 2011 και 2012 θα διεκδικηθούν συνολικά άλλα περίπου 1,2 δισ. ευρώ. Το 2009 επίσης 1.523.310 φορολογούμενοι εκλήθησαν να πληρώσουν 446,5 εκατ. ευρώ και τελικά το κράτος εισέπραξε 387 εκατ. ευρώ.
Την ίδια στιγμή ο φόρος εισοδήματος εκτινάχθηκε στα ύψη εξαιτίας της κατάργησης του αφορολογήτου, των εκπτώσεων για τα παιδιά και των φοροαπαλλαγών. Επίσης στο ίδιο διάστημα ο ΦΠΑ εκτινάχθηκε στο 23% και οι φόροι κατανάλωσης σε καύσιμα, τσιγάρα, ποτά απογειώθηκαν, χωρίς κατ’ ανάγκην να φέρουν και τα αναμενόμενα έσοδα. Η ύφεση περιόρισε τη ζήτηση, γονάτισε τις επιχειρήσεις, το λαθρεμπόριο άνθησε και το οικονομικό περιβάλλον έγινε σκοτεινό και αβέβαιο.
Αυτή τη στιγμή η ελληνική οικονομία μοιάζει παγιδευμένη σε ναρκοπέδιο φόρων. Οπως λένε επιχειρηματίες, τραπεζίτες και εργαζόμενοι, κανείς δεν μπορεί να κάνει ούτε βήμα χωρίς να πληρώνει ολοένα υψηλότερους φόρους. Ακόμη και η αύξηση της φορολογίας των τόκων των καταθέσεων από 10% σε 15% θα επιβληθεί αναδρομικά και για τους τόκους που βεβαιώθηκαν το 2012 και μπαίνουν στους λογαριασμούς το 2013. Ετσι τα ληξιπρόθεσμα χρέη φυσικών και νομικών προσώπων αυξάνονται κάθε μήνα 1 δισ. ευρώ και απειλούν την όποια πρόοδο συντελείται στον δημοσιονομικό τομέα. Ενδεικτικό του προβλήματος είναι το γεγονός ότι τα ληξιπρόθεσμα χρέη στα τέλη του 2012 είχαν εκτιναχθεί στα 53 δισ. ευρώ από περίπου 40 δισ. ευρώ στα τέλη του 2011. Και όλα αυτά τη στιγμή που η τρόικα δεν επιτρέπει περαιώσεις και ουσιαστικές ρυθμίσεις, που θα αντιμετώπιζαν το φορολογικό βάρος σε καιρούς οικονομικού χειμώνα. Το κακό είναι επίσης ότι η προαναγγελθείσα φορολογική μεταρρύθμιση έμεινε στα χαρτιά. Το τελευταίο φορολογικό νομοσχέδιο έλυνε θέματα εισπρακτικά και τίποτε άλλο και η μεταρρύθμιση που θα μείωνε το βάρος των φόρων για τις επιχειρήσεις παραπέμφθηκε στις ελληνικές καλένδες.
Γίνεται φανερό από τα παραπάνω ότι η ελληνική οικονομία δεν μπορεί να επιβιώσει σ’ αυτό το ναρκοπέδιο φόρων, που υπονομεύει τους πάντες και τα πάντα, αφού περιορίζει και την ελάχιστη κατανάλωση και δεν εμπνέει κανέναν επενδυτή. Η Ελλάδα αυτή την ώρα πρέπει να ξεφύγει από το σφιχταγκάλιασμα των φόρων και αντιθέτως να δεχθεί ένα αναπτυξιακό σοκ, ικανό να αλλάξει το κλίμα. Μόνο δογματικοί δεν βλέπουν ότι οι υπερβολικοί φόροι εξαντλούν την Ελλάδα και αφαιρούν κάθε εναπομείνασα ικμάδα. Μια επανάσταση φορολογική, που θα μείωνε δραστικά τους φορολογικούς συντελεστές και θα εξόπλιζε τους μηχανισμούς είσπραξης των φόρων, θα έφερνε την ανάκαμψη και δι’ αυτής πολύ περισσότερα έσοδα στο κράτος.
Οι έκτακτοι φόροι που έγιναν μόνιμοι
Η απότομη μείωση της κατανάλωσης και η αύξηση της φοροδιαφυγής επιτάχυναν τη βουτιά της οικονομίας
Η απότομη μείωση της κατανάλωσης και η αύξηση της φοροδιαφυγής επιτάχυναν τη βουτιά της οικονομίας
Σε οκτώ έκτακτους φόρους που επιβλήθηκαν σταδιακά με τον έναν ή τον άλλον τρόπο μόλις φάνηκαν τα πρώτα σημάδια της κρίσης και στο τέλος έγιναν μόνιμοι στηρίχθηκε η απότομη προσαρμογή της οικονομίας στις συνθήκες αποκλεισμού από τις αγορές.
Ολες οι κυβερνήσεις, με αρχή την τελευταία της Νέας Δημοκρατίας και υπουργό Οικονομικών τον κ. Γιάννη Παπαθανασίου, προσέφυγαν κυρίως στη φορολογία και δευτερευόντως στην περικοπή των δαπανών προκειμένου να μειώσουν τα ελλείμματα. Ωστόσο η υπερφορολόγηση οδήγησε στην απότομη μείωση της κατανάλωσης και στην αύξηση της φοροδιαφυγής, επιταχύνοντας τη βουτιά της οικονομίας.
Το ένα φοροεισπρακτικό μέτρο διαδέχθηκε το άλλο, αλλά τα έσοδα παρέμειναν κολλημένα, ενώ τα τελευταία τρία χρόνια κινούνται σταθερά κάτω από τους στόχους του μνημονίου.
Η αρχή με τους έκτακτους φόρους έγινε από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και τον υπουργό Οικονομικών κ. Παπαθανασίου, ο οποίος επέβαλε ετήσια έκτακτη εισφορά 1.000-25.000 ευρώ σε εισοδήματα 60.000 ευρώ και άνω, ενώ την ίδια στιγμή απέσυρε διάταξη του προκατόχου του υπουργού κ. Γιώργου Αλογοσκούφη, ο οποίος είχε καταργήσει το αφορολόγητο στους ελεύθερους επαγγελματίες. Πέντε χρόνια μετά, ο υπουργός Οικονομικών κ. Γιάννης Στουρνάρας κατήργησε ξανά το αφορολόγητο των ελεύθερων επαγγελματιών και πλέον θα φορολογούνται από το πρώτο ευρώ με δύο μόνο φορολογικούς συντελεστές.
Η κυβέρνηση Παπανδρέου μόλις ανέλαβε την εξουσία τον Οκτώβριο του 2009 προχώρησε το επόμενο διάστημα με υπουργό Οικονομικών τον κ. Γιώργο Παπακωνσταντίνου σε επιβολή έκτακτης εισφοράς ως 10% στα κέρδη των επιχειρήσεων προκειμένου τα έσοδα να δοθούν ως επίδομα σε ευπαθείς ομάδες. Στην πορεία και μόλις η Ελλάδα μπήκε στο μνημόνιο τελικά το κράτος έδωσε μόνο τη μία από τις δύο δόσεις στις κοινωνικά ευπαθείς ομάδες. Η άλλη δεν δόθηκε ποτέ.
Η συνέχεια είναι ακόμη πιο δυναμική. Επιβάλλεται έκτακτη εισφορά στη μεγάλη ακίνητη περιουσία φυσικών προσώπων και αυξάνεται το Ενιαίο Τέλος Ακινήτων (ΕΤΑΚ) των νομικών προσώπων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Η έκτακτη εισφορά επιβάλλεται σε ακίνητη περιουσία άνω των 400.000 ευρώ με συντελεστή 1 τοις χιλίοις και φθάνει ως 9 τοις χιλίοις για περιουσία άνω των 3 εκατ. ευρώ. Η έκτακτη εισφορά συμβεβαιώνεται και καταβάλλεται μαζί με το Ενιαίο Τέλος Ακινήτων φυσικών προσώπων του έτους 2009.
Οι έκτακτοι φόροι και τα τέλη συνεχίστηκαν με αμείωτη ένταση με την εφαρμογή του Μεσοπρόθεσμου το καλοκαίρι του 2011 με υπουργό Οικονομικών τον κ. Ευάγγελο Βενιζέλο, όπου επιβλήθηκαν η εισφορά αλληλεγγύης στα εισοδήματα του 2010 με συντελεστή από 1% ως 4% για ετήσιο εισόδημα άνω των 12.000 ευρώ, το τέλος επιτηδεύματος (300 ευρώ το 2011 και 500 ευρώ το 2012) σε 1.000.000 επαγγελματίες, μικρομεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις και η έκτακτη εισφορά 5% επί της τεκμαρτής δαπάνης αυτοκινήτων άνω των 2.000 κυβικών, στις πισίνες, στα σκάφη αναψυχής άνω των 6 μέτρων κτλ.
Επί υπουργίας Ευάγγελου Βενιζέλου επιβλήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2011 και ο έκτακτος φόρος στα ακίνητα μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ. Ο συγκεκριμένος φόρος ήρθε για να μείνει, καθώς θα ενσωματωθεί στον νέο Ενιαίο Φόρο Ακινήτων που θα θεσπιστεί το επόμενο διάστημα.
Τέλος, ο νυν υπουργός Οικονομικών κ. Γιάννης Στουρνάρας συμπεριέλαβε την τελευταία στιγμή σε νομοσχέδιο νέες έκτακτες εισφορές σε ιδιοκτήτες αυτοκινήτων άνω των 1.929 κυβικών εκατοστών, ιδιοκτήτες δεξαμενών κολύμβησης (πισίνες) σε αεροσκάφη και ελικόπτερα με συντελεστή 5%-10% επί της τεκμαρτής δαπάνης. Οι νέοι αυτοί έκτακτοι φόροι μόνο έκτακτοι δεν είναι, καθώς δεν προβλέπεται ημερομηνία λήξης!
Η παγίδα με τους τόκους
Με αναδρομική ισχύ η αύξηση του συντελεστή φορολόγησης σε 15%
Με αναδρομική ισχύ η αύξηση του συντελεστή φορολόγησης σε 15%
Με τον νέο φορολογικό νόμο ο συντελεστής παρακράτησης φόρου για τους τόκους καταθέσεων καθορίστηκε σε 15% με αναδρομική ισχύ από 1ης Ιανουαρίου 2013.
Οι τόκοι όλων των καταθετικών προϊόντων, Repos, Reverse Repos, ομολόγων Ελληνικού Δημοσίου, εντόκων γραμματίων Ελληνικού Δημοσίου, ξένων ομολόγων (εταιρικών και κρατικών), οι οποίοι καταβάλλονται ή πιστώνονται από την 1η Ιανουαρίου 2013, φορολογούνται με τον νέο συντελεστή παρακράτησης φόρου, ο οποίος είναι αυξημένος κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες, από 10% σε 15%.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες ο νέος συντελεστής φορολόγησης αφορά όλους τους τόκους οι οποίοι θα καταβληθούν ή θα πιστωθούν εντός του 2013 ανεξαρτήτως του χρόνου κατά τον οποίο παρήχθησαν. Η εφαρμογή αυτή γίνεται με το σκεπτικό ότι η φορολογική υποχρέωση δημιουργείται στον χρόνο που εισπράττονται / καταβάλλονται οι τόκοι και όχι κατά τη διάρκεια σχηματισμού των τόκων.
Δηλαδή, δεν πρόκειται να γίνει επιμερισμός της περιόδου που αφορά το 2012, οπότε θα φορολογούνταν με 10%.
Προθεσμιακοί λογαριασμοί που ανανεώθηκαν, εξαγοράστηκαν ή έληξαν την περίοδο από 2.1.2013 φορολογούνται με 15%, καθώς και τα ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου και τα ξένα ομόλογα τα οποία πουλήθηκαν ή έχει πραγματοποιηθεί πληρωμή τοκομεριδίων για την ίδια περίοδο.
Δεν έχει διευκρινιστεί ακόμη τι θα ισχύσει στην περίπτωση προθεσμιακών καταθετικών προϊόντων τα οποία λήγουν εντός του 2013, όμως προέβλεπαν προκαταβολή των τόκων.