Οι Ηνωμένες Πολιτείες τάσσονται εναντίον μονομερών ενεργειών από την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης στο ζήτημα της κατάθεσης συντεταγμένων στα Ηνωμένα Εθνη για τα εξωτερικά όρια της υφαλοκρηπίδας, καθώς και για τη μονομερή ανακήρυξη Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ). Εκπρόσωπος της αμερικανικής πρεσβείας στην Αθήνα, απαντώντας σε ερώτημα του «Βήματος» με αφορμή το αποκλειστικό δημοσίευμα της περασμένης εβδομάδας, παρέπεμψε με σαφήνεια σε προηγούμενες δηλώσεις κορυφαίων αμερικανών αξιωματούχων. Αντιθέτως, η Ουάσιγκτον εκτιμά ότι τέτοιου είδους κινήσεις πρέπει να υλοποιούνται σε συνεννόηση με όλα τα ενδιαφερόμενα κράτη.
Ανάλογο ερώτημα υπέβαλε «Το Βήμα» στις πρεσβείες της Γερμανίας και της Γαλλίας. «Δεν απαντάμε σε υποθετικά ερωτήματα» ήταν η –σχεδόν από κοινού –απάντηση του γαλλογερμανικού άξονα, με τις δύο μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες να επιφυλάσσονται να δημοσιοποιήσουν τις απόψεις τους όταν η Ελλάδα ανακοινώσει οποιαδήποτε κίνηση. Εμφανής είναι στο σημείο αυτό η επιθυμία τόσο του Βερολίνου όσο και των Παρισίων να μη φέρουν σε δύσκολη θέση την Αθήνα, διατηρώντας παράλληλα περιθώρια μελλοντικών χειρισμών και ελιγμών.
Υπάρχουν τουλάχιστον δύο περιπτώσεις εντός του 2012 στις οποίες, επί ελληνικού εδάφους μάλιστα, αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι μονομερείς ενέργειες είναι καλό να αποφεύγονται. Η πλέον χαρακτηριστική είναι αυτή του Φίλιπ Γκόρντον, βοηθού υπουργού Εξωτερικών για θέματα Ευρώπης και Ευρασίας, ο οποίος στις 27 του περασμένου Ιουλίου τόνιζε σε συνάντησή του με έλληνες δημοσιογράφους: «Πιστεύω ότι είναι σημαντικό να αποφεύγονται μονομερή βήματα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες αναγνωρίζουν τα δικαιώματα των χωρών για την ανακήρυξη αποκλειστικών οικονομικών ζωνών, αλλά… δεν νομίζουμε ότι θα ήταν προς το συμφέρον της Ελλάδος να το πράξει χωρίς πλήρη συνεργασία με τους γείτονές της, της Τουρκίας συμπεριλαμβανομένης».
Ο κ. Γκόρντον μάλιστα υπεδείκνυε και τον τρόπο ώστε να αποφευχθούν αντιδράσεις από γειτονικά κράτη, «φωτογραφίζοντας» την Τουρκία. «Ευτυχώς», σημείωνε, «υπάρχουν μηχανισμοί εν ισχύι και κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών έχουν αναπτυχθεί διμερή κανάλια μέσω των οποίων τέτοια ζητήματα μπορούν να συζητούνται. Γνωρίζω», πρόσθετε, «ότι έχουν ήδη συνεισφέρει στην πρόοδο και θα ενθαρρύναμε την Ελλάδα να τα χρησιμοποιήσει για συνομιλίες».
Σε ανάλογο μήκος κύματος είχε κινηθεί στις 28 Μαρτίου 2012, κατά τη διάρκεια ομιλίας του στο συνέδριο του «Economist», ο Ρίτσαρντ Μόρνινγκσταρ. Ο πρώην ειδικός απεσταλμένος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για θέματα Ενέργειας στην Ευρασία δεν είχε αναφερθεί καν –ονομαστικά –σε υφαλοκρηπίδα ή ΑΟΖ. Είχε επιλέξει να αναφερθεί στο δύσκολο πλέγμα νομικών και πολιτικών προβλημάτων που υπάρχουν στην Ανατολική Μεσόγειο.
«Τα ζητήματα στην Ανατολική Μεσόγειο ξεπερνούν την Κύπρο, ξεπερνούν το Ισραήλ και επηρεάζουν όλη την περιοχή. Υπάρχουν μυριάδες νομικά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένων θεμάτων που άπτονται του Δικαίου της Θάλασσας, αλλά και πολιτικά ζητήματα που χρειάζεται να επιλυθούν» είχε υπογραμμίσει ο αμερικανός διπλωμάτης. Και στη συνέχεια εξηγούσε: «Το αέριο στην Ανατολική Μεσόγειο είναι καλό πράγμα. Ολες οι χώρες, από την Αίγυπτο ως την Τουρκία και την Ελλάδα, θα ωφεληθούν. Αν βρεθούν ευθύδικες (equitable) λύσεις, όλοι θα κερδίζουν. Αν όχι, κανείς δεν θα δρέψει πλήρη οφέλη…Τα εμπλεκόμενα μέρη θα πρέπει να εξετάσουν με λογική τα συμφέροντά τους και να συνομιλήσουν μεταξύ τους ώστε να βρεθεί λύση και όλοι να επωφεληθούν».
Επιπλέον, με προσοχή θα πρέπει να εκτιμηθεί, όπως εξηγούσε στο «Βήμα» έμπειρη διπλωματική πηγή, η ουδέτερη στάση του Βερολίνου και των Παρισίων. Δεν πρέπει να λησμονεί κανείς, συνέχιζε η ίδια πηγή, ότι τόσο στη Γαλλία μετά την εκλογή στην προεδρία του Φρανσουά Ολάντ όσο και στη Γερμανία υπάρχει εσχάτως μια πιο ισορροπημένη στάση έναντι της Αγκυρας και της ευρωπαϊκής προοπτικής της.
Αναμφίβολα, τα δύο ισχυρότερα ευρωπαϊκά κράτη ενδιαφέρονται για συμμετοχή στο ελληνικό «παιχνίδι των υδρογονανθράκων», εφόσον οι αισιόδοξες προβλέψεις επιβεβαιωθούν και από τα πορίσματα των πρώτων ερευνών της νορβηγικής εταιρείας PGS. Πληροφορίες αναφέρουν ότι το ενδιαφέρον αυτό εκφράστηκε από την καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ κατά την επίσκεψή της στην Αθήνα και το ίδιο πρόκειται να συμβεί όταν ο κ. Ολάντ μεταβεί στη χώρα μας μέσα στο πρώτο 15ήμερο του Φεβρουαρίου με βάση τον σημερινό προγραμματισμό.
Την ίδια στιγμή στην Αγκυρα, μετά τις αρχικές φωνασκίες, οι τόνοι έχουν πέσει σε σχέση με πιθανές ελληνικές κινήσεις σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό, εκτιμούσαν ελληνικές διπλωματικές πηγές, ότι ακόμη και οι δηλώσεις του τούρκου υπουργού Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου έκρυβαν, πίσω από τις γραμμές, μια διάθεση να μην τραβήξει τα πράγματα στα άκρα. Οι συζητήσεις για την εξεύρεση ημερομηνιών για τη διοργάνωση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας συνεχίζονται και όλα δείχνουν ότι θα λάβει χώρα τον Μάρτιο, πιθανότατα σε Κωνσταντινούπολη και Αγκυρα. Η Τουρκία επιθυμεί να γίνει και ο πρωθυπουργός κ. Αντ. Σαμαράς δηλώνει σε συνομιλητές του ότι θέλει να μεταβεί στη γειτονική χώρα.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
