Η Ελλάδα έχασε την ευκαιρία αποζημίωσης για τις πυρκαγιές στη Χίο

Γκάφα ολκής, σχετικά με τις πυρκαγιές του περασμένου Αυγούστου στη Χίο, καταλογίζει στην κυβέρνηση ο Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς. Με αφορμή ερώτηση του ευρωβουλευτή του κόμματος κ. Νίκου Χουντή, η αξιωματική αντιπολίτευση επιρρίπτει ευθύνες στην ελληνική κυβέρνηση καθώς έχασε την προθεσμία (δέκα εβδομάδες μετά την καταστροφή) και δεν ζήτησε χρηματοδότηση για τις ζημιές που προκλήθηκαν στις υποδομές του νησιού, μετά την πυρκαγιά το περασμένο καλοκαίρι.

Ο Συνασπισμός κοινοποιεί την απάντηση του αρμοδίου Επιτρόπου κ. Γιοχάνες Χαν, στην οποία γίνεται σαφές ότι η Κομισιόν – μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Αλληλεγγύης –έχει ενισχύσει άλλες πληγείσες περιοχές υπό μία προϋπόθεση : της το ζήτησαν οι κυβερνήσεις των αντίστοιχων χωρών –μελών. Απαρέγκλιτος όρος για τη ροή χρήματος, είναι βεβαίως η καταστροφή να έχει σοβαρές και μακροχρόνιες επιπτώσεις για τις συνθήκες διαβίωσης, και για την οικονομική σταθερότητα της περιοχής.

«Οι αιτήσεις για οικονομική ενίσχυση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλληλεγγύης πρέπει να υποβάλλονται στην Επιτροπή από τις εθνικές αρχές της πληγείσας χώρας εντός δέκα εβδομάδων από την ημερομηνία καταγραφής της πρώτης ζημιάς», σημειώνεται χαρακτηριστικά στην απάντηση του Επιτρόπου, προς τον κ. Χουντή. «Η Επιτροπή δεν μπορεί να ενεργοποιήσει το Ταμείο με δική της πρωτοβουλία. Εφόσον οι πυρκαγιές στη Χίο ξεκίνησαν στις 18 Αυγούστου, η προθεσμία για την υποβολή της αίτησης πρέπει να είναι η 27η Οκτωβρίου. Η Επιτροπή δεν έχει λάβει αίτηση από την Ελλάδα. Ωστόσο, η παράταση της προθεσμίας δεν είναι δυνατή».

Ο κ. Χαν αναφέρει πάντως ότι έχουν ήδη δοθεί στη Γαλλία για τα νησιά Ρεουνιόν και Μαρτινίκα περίπου 19 εκατ. ευρώ, στην Πορτογαλία για τη Μαδέρα 31,2 εκατ. ευρώ, ενώ στην παρούσα φάση αξιολογείται αίτηση της Ισπανίας για πυρκαγιές στα Κανάρια νησιά.

Εντύπωση προκαλεί η απάντηση της Επιτροπής σε ερώτημά μου (Ε-007655/2012) σχετικά με την πυρκαγιά στο νησί της Χίου τον περασμένο Αύγουστο. Συγκεκριμένα, πουθενά στην απάντησή της δεν γίνεται λόγος για τη δυνατότητα των ελληνικών αρχών να επικαλεστούν το άρθρο 2 του κανονισμού 2012/2002, περί ενεργοποίησης του Ευρωπαϊκού Ταμείου Αλληλεγγύης, όπου αναφέρεται ότι «Υπό εξαιρετικές περιστάσεις, ακόμα και όταν δεν πληρούνται τα ποσοτικά κριτήρια που ορίζονται στο πρώτο εδάφιο, μια περιοχή μπορεί επίσης να απολαύει ενίσχυσης από το ταμείο, εφόσον η εν λόγω περιοχή επλήγη από τεράστια καταστροφή, ιδίως φυσική, που έπληξε το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της και είχε σοβαρές και μακροχρόνιες επιπτώσεις για τις συνθήκες διαβίωσης και για την οικονομική σταθερότητα της περιοχής. Η πλήρης ετήσια ενίσχυση, δυνάμει του παρόντος εδαφίου, περιορίζεται, κατ’ ανώτατο όριο, στο 7,5 % του ετήσιου διαθέσιμου ποσού του ταμείου. Ιδιαίτερη προσοχή δίδεται στις απομακρυσμένες ή απομονωμένες περιοχές, όπως οι νησιωτικές και οι εξόχως απόμακρες…».

Με βάση το ανωτέρω, ερωτάται η Επιτροπή:

Δεν εμπίπτει, υπό τις ανωτέρω προϋποθέσεις, η περίπτωση της Χίου στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2012/2002 για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλληλεγγύης; Εάν ναι, υπάρχει ακόμη προθεσμία υποβολής αιτήματος από την ελληνική κυβέρνηση; Αν όχι, τι άλλο θα πρέπει να συμβεί σε ένα τέτοιο νησί για να ενταχθεί στον εν λόγω κανονισμό;

Υπάρχουν περιπτώσεις φυσικών καταστροφών σε «απομακρυσμένες ή απομονωμένες περιοχές» που να έχει γίνει χρήση του ανωτέρω κανονισμού και ιδιαίτερα της τελευταίας παραγράφου του άρθρου 2 του 2012/2002; Ποιες είναι αυτές;

Οι αιτήσεις για οικονομική ενίσχυση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλληλεγγύης πρέπει να υποβάλλονται στην Επιτροπή από τις εθνικές αρχές της πληγείσας χώρας εντός δέκα εβδομάδων από την ημερομηνία καταγραφής της πρώτης ζημιάς. Η Επιτροπή δεν μπορεί να ενεργοποιήσει το Ταμείο με δική της πρωτοβουλία. Αν οι πυρκαγιές στη Χίο ξεκίνησαν στις 18 Αυγούστου, η προθεσμία για την υποβολή της αίτησης πρέπει να είναι η 27η Οκτωβρίου. Η Επιτροπή δεν έχει λάβει αίτηση από την Ελλάδα σχετικά με τις πυρκαγιές στη Χίο· ωστόσο, η παράταση της προθεσμίας δεν είναι δυνατή. Σύμφωνα με το κριτήριο της αποκαλούμενης τεράστιας καταστροφής μιας περιοχής, στο οποίο αναφέρεται ο κ. βουλευτής, μόνο εάν πληρούνταν οι προϋποθέσεις για την έκτακτη κινητοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης θα μπορούσαν αυτές να αξιολογηθούν βάσει των λεπτομερών στοιχείων της αίτησης. Οι επιδοτήσεις από το Ταμείο Αλληλεγγύης μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο για συγκεκριμένες περιπτώσεις επειγουσών ενεργειών στις οποίες έχουν προβεί οι δημόσιες αρχές. Ιδιωτικές απώλειες, συμπεριλαμβανομένου του τομέα της γεωργίας, δεν αποζημιώνονται.

Από τη σύσταση του Ταμείου Αλληλεγγύης το 2002, τρεις επιδοτήσεις έχουν καταβληθεί για καταστροφές σε απομακρυσμένες ή απομονωμένες περιοχές, όπως οι νησιωτικές και οι εξόχως απόκεντρες: Γαλλία/ Ρεϋνιόν (κυκλώνας Gamède 2007, οικονομική ενίσχυση 5 290 εκατομμύρια ευρώ), Γαλλία/Μαρτινίκα (τροπική καταιγίδα Dean 2007, 12 780 εκατομμύρια ευρώ), Πορτογαλία/Μαδέρα (πλημμύρες 2010,31 256 εκατομμύρια ευρώ). Μία άλλη αίτηση από την Ισπανία σχετικά με τις καταστροφικές πυρκαγιές στα Κανάρια νησιά βρίσκεται επί του παρόντος υπό αξιολόγηση.

Κοινή δήλωση του Γραμματέα της Κ.Ο. ΠΑΣΟΚ, Γιάννη Μανιάτη και του Βουλευτή Χίου ΠΑΣΟΚ, Κώστα Τριαντάφυλλου, για την μη ενεργοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης για τη Χίο

«Είναι ανεξήγητη η ολιγωρία του Υπουργείου Ανάπτυξης, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, στο θέμα της μη υποβολής της αίτησης προκειμένου να χρηματοδοτηθεί η Χίος από το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και της ανακήρυξης της Χίου σε πυρόπληκτη περιοχή.

Από τον Αύγουστο, αμέσως μετά την πυρκαγιά, εξετάσαμε τη δυνατότητα ενεργοποίησης του Ταμείου Αλληλεγγύης για τη χρηματοδότηση της αποκατάστασης των καταστροφών που υπέστη η Χίος από τη μεγάλη φωτιά.

Κατόπιν συσκέψεως με το Γραφείο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στην Αθήνα, υπογραμμίσαμε τη δυνατότητα παροχής βοήθειας από τους εταίρους μας, υπό την απαρέγκλιτη προϋπόθεση όμως, ότι το αίτημα της Ελληνικής Κυβέρνησης θα κατατίθετο μέσα σε ένα προκαθορισμένο χρονοδιάγραμμα (δέκα εβδομάδων).

Δυστυχώς, αυτό δεν έγινε και χάσαμε την προθεσμία κατάθεσης του αιτήματος για να λάβει το νησί τη χρηματοδότηση. Το Υπουργείο Ανάπτυξης απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις μας, αναφέρει ότι το “συμβάν είναι τοπικού χαρακτήρα και εμπίπτει στην ευθύνη των Εθνικών Αρχών”.

Όπως είναι γνωστό, οι επιδοτήσεις του Ταμείου Αλληλεγγύης αφορούν συγκεκριμένες περιπτώσεις αποκατάστασης. Σταθμίζονται, ωστόσο, όπως προβλέπει και ο κανονισμός του Ταμείου, τόσο οι μακροχρόνιες επιπτώσεις στην παραγωγή και την οικονομία μίας περιοχής όσο όμως και ο νησιωτικός της χαρακτήρας. Για αυτόν τον λόγο η Ελλάδα έλαβε χρηματοδότηση για τις πλημμύρες του Έβρου το 2005 με 9.3 εκ €, καθώς επίσης και η Ισπανία, Γαλλία και Πορτογαλία για αντίστοιχες καταστροφές σε νησιά τους.

Το Υπουργείο Ανάπτυξης είναι αποκλειστικά υπεύθυνο για αυτή τη δυσμενή εξέλιξη, την οποία δεν μπορεί να αποδεχθεί η κοινωνία της Χίου. Καταθέτουμε επίκαιρη ερώτηση και αναμένουμε την άμεση αντίδραση της Κυβέρνησης, προκειμένου να διορθωθεί το σφάλμα».

Τι υποστηρίζει το υπουργείο Ανάπτυξης

«Μένουμε στα στοιχεία, η κριτική δεν μας αφορά», απαντά το υπουργείο Ανάπτυξης με αφορμή τις δηλώσεις βουλευτών του ΠαΣοΚ για τη μη ενεργοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης της ΕΕ για τις πυρκαγιές της Χίου. Συγκεκριένα στην ανακοίνωση διευκρινίζονται τα εξής:

«Υπενθυμίζουμε στους δύο βουλευτές ότι οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται προκειμένου να ενεργοποιηθεί το Ταμείο Αλληλεγγύης είναι:

-Το ύψος των ζημιών να αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 0,6% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος ή

-Να έχουν προκληθεί σημαντικές μακροχρόνιες επιπτώσεις στην πλειονότητα του πληθυσμού της Περιφέρειας, εν προκειμένω του Βορείου Αιγαίου καθως και στο περιφερειακό ΑΕΠ.

Στην περίπτωση της Χίου δεν ίσχυε καμία από τις δύο προϋποθέσεις. Αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίο δεν υπεβλήθη αίτημα αποζημίωσης στο Ταμείο Αλληλεγγύης. Για τον ίδιο λόγο, αιτήσεις αποζημίωσης που υπεβλήθησαν στο Ταμείο για τις πυρκαγιές στην Αττική το 2009 και τις πλημμύρες στην Εύβοια το 2010, απερρίφθησαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Σημειώνεται η Κυβέρνηση έσπευσε από την αρχή να αντιμετωπίσει το πρόβλημα και έχει καταβάλλει αποζημιώσεις από τον Προϋπολογισμό.

Μένουμε στα στοιχεία, η κριτική δεν μας αφορά».

Ανακοίνωση της Γραμματείας Τύπου

Από την κυβέρνηση μέσω της Γραμματείας Τύπου εξεδόθη η παρακάτω ανακοίνωση:

«1. Η κυβέρνηση στάθηκε από το πρώτο λεπτό στο πλευρό όλων των πυρόπληκτων της χώρας για τις πυρκαγιές του 2012 και ειδικά στον δοκιμαζόμενο πληθυσμό της Χίου.

2. Ο ΣΥΡΙΖΑ και ο κύριος Χουντής δεν λένε όλη την αλήθεια ή πιο σωστά την κρύβουν επιδέξια προσπαθώντας να εκμεταλλευτούν την αγωνία των πυρόπληκτων, γνωρίζοντας ότι οι προϋποθέσεις ένταξης στον κανονισμό 2012/2002 δεν συντρέχουν. Ο κανονισμός αυτός ενεργοποιείται από πολύ μεγάλα καταστροφικά φαινόμενα (καταστροφές από μεγάλες θεομηνίες, τυφώνες, σεισμούς που προκαλούν καταστροφές στα δίκτυα υποδομών, μεταφορών κλπ. Οι ζημιές πρέπει να υπερβαίνουν τα 3 δις Ευρώ ή το 0,6% του ΑΕΠ της χώρας ή οι ζημίες σε επίπεδο περιφέρειας να πλήττουν την πλειονότητα του πληθυσμού και να έχουν σοβαρές και μακροχρόνιες επιπτώσεις για την οικονομική σταθερότητα της. Επίσης ο κ. Χουντής γνωρίζει ότι το Ταμείο Αλληλεγγύης ενισχύει μόνο συγκεκριμένες περιπτώσεις επειγουσών ενεργειών στις οποίες έχουν προβεί οι δημόσιες αρχές. Οι ιδιωτικές απώλειες συμπεριλαμβανομένου και του τομέα της γεωργίας δεν αποζημιώνονται από το Ταμείο Αλληλεγγύης. Συνεπώς το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ακόμα και εάν συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις ήταν πλήρως αναρμόδιο για την υποβολή τέτοιου αιτήματος.

3. Ο ΣΥΡΙΖΑ και ο κύριος Χουντής θα πρέπει να γνωρίζει ότι για τον τομέα της γεωργίας για τις ζημιές τόσο στο φυτικό όσο και στο ζωικό κεφάλαιο και ιδιαίτερα για τους μαστιχοπαραγωγούς στη Χίο, έχει ήδη καταρτισθεί έγκαιρα από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων σε συνεργασία με το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νήσων Αιγαίου μακροχρόνιο πρόγραμμα κάλυψης απώλειας εισοδήματος των γεωργών και αποκατάστασης των ζημιών το οποίο υποβάλλεται, μαζί μ’αυτό για τις πυρκαγιές όλης της χώρας, στις 28 Δεκεμβρίου στις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σύμφωνα με την προβλεπόμενη διαδικασία για έγκριση με την καλύτερη δυνατή τεκμηρίωση (προθεσμία υποβολής Ιανουάριος 2013).

4. Επίσης ο ΣΥΡΙΖΑ και ο κύριος Χουντής πρέπει να γνωρίζουν την βοήθεια και τις αποζημιώσεις που έχουν ήδη παρασχεθεί στην Χίο. Οι κρίσιμες ημέρες που περνάει η χώρα δεν επιτρέπουν την μικροπολιτική σκοπιμότητα και εκμετάλλευση. Ειδικά δεν επιτρέπουν την εκμετάλλευση της αγωνίας του πληθυσμού του ακριτικού νησιού της Χίου. Ο ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται να κάνει πλέον καθημερινότητα την τυφλή μικροπολιτική με κάθε μέσο».