Ψευδώνυμη δημοκρατία

Πολύ συχνά η αλήθεια, μολονότι θεωρείται, τουλάχιστον κατά τη σωκρατική ερμηνεία της, μία και μοναδική, μπορεί και εμφανίζεται σε πολλές εκδοχές. Αλλάζει σκευή και μεταμφιεσμένη κυκλοφορεί με πολλά πρόσωπα. Εως ότου, κάποια στιγμή, έστω και αργά, η βολική σχετικότητα και η σοφιστεία ακυρώνονται, εκ των πραγμάτων, και φανερώνεται ποιος όντως διέπραξε το σκοτεινό έγκλημα. Ανάλογα είναι και όσα σχετίζονται με την έννοια και την ουσία της δημοκρατίας, αφού, εντέλει, όλα συνδέονται μεταξύ τους –η διαστρεβλωμένη αλήθεια συγγενεύει με τη στρεβλή δημοκρατία, την ανήθικη οικονομική πολιτική, τη στραβή Δικαιοσύνη, τη θλιβερή Παιδεία. Αυτή η εκλεκτική συγγένεια στρεβλωμένης αλήθειας και δημοκρατίας εμφανίζεται πολύ καθαρά στις μέρες μας, καθώς κυκλοφορούν πολλές μαζί δημοκρατίες. Αριστερές, δεξιές, κομμουνιστικές, σοσιαλιστικές, εθνικοσοσιαλιστικές. Τελευταία αποκτήσαμε και τη χρυσαυγήτικη εκδοχή της. Ερωτήματα: ζούμε, όντως, έναν δημοκρατικό πλουραλισμό, όπως λένε, που αφήνει όλες τις φωνές να ακουστούν και όλα τα λουλούδια να ανθίσουν; Ή, μήπως, περνούμε, χωρίς ίσως να το αντιλαμβάνονται όλοι, έναν βαρύ, βαθύ, επικίνδυνο εκφυλισμό της δημοκρατίας μας; Κατά συνέπεια, μπορούν να επιτρέπονται όλα σε μια δημοκρατία, μέσα στην οποία άλλες, ψευδώνυμες, κουκουλοφόρες κάποτε «δημοκρατίες» απεργάζονται την καταστροφή της μητέρας/τροφού; Πού είναι άραγε τα όρια της δημοκρατίας, αν όντως υπάρχουν όρια;

Η άποψή μας (και, ευτυχώς, όχι μόνο δική μας) είναι πως μέσα σε μια ευνομούμενη –όνομα και πράγμα –δημοκρατία όλες οι φωνές μπορούν να ακούγονται, όλες οι δραστηριότητες επιτρέπονται, αρκεί να τηρούνται ευλαβικά οι νόμοι. Απαρέγκλιτα, καθολικά. Είτε έχουμε να κάνουμε με κόμματα ή με ομάδες, είτε με άτομα μεμονωμένα, οι νόμοι της δημοκρατίας είναι κοινοί για όλους. Ούτε υπάρχει τίποτε ανώτερο από τους νόμους της δημοκρατίας, επειδή, πολλές φορές, μας δίνεται η εντύπωση πως έχουμε τη δυνατότητα να χρησιμοποιούμε τα δημοκρατικά κατοχυρωμένα δικαιώματά μας εναντίον της ίδιας της δημοκρατίας. Αλλά –καλό είναι να το καταλάβουμε κάποτε –δεν υπάρχει κανένα αυθαίρετα προβαλλόμενο «δίκαιο του εργάτη» που να είναι πάνω από τη δημοκρατία, πάνω από το δίκαιο της ευνομούμενης δημοκρατικής πολιτείας. Δεν υπάρχει καμία κομματική «ηθική» και κομματική «αλήθεια» που να ακυρώνει τη δημοκρατική ηθική. Ολα τα δεινά που μας βαραίνουν σήμερα προέρχονται, κατά κύριο λόγο, από την υβριστική περιφρόνηση της δημοκρατικής ηθικής, από το γεγονός ότι εμείς οι ίδιοι επιτρέψαμε στον κομματικό και συνδικαλιστικό αμοραλισμό να διαφεντεύει τη δημοκρατία.

Και για να πάμε παρακάτω. Εχουμε άραγε, και ως άτομα πλέον, το δικαίωμα, καλυπτόμενοι πίσω από την ανωνυμία ή την ψευδωνυμία, φορώντας κάποτε τη μάσκα της φάρσας, να προσβάλλουμε και να υβρίζουμε άλλους, προβάλλοντας μάλιστα ως ασπίδα προστασίας μας τη συνταγματικά κατοχυρωμένη ελευθερία της έκφρασης; Το Διαδίκτυο προσφέρει (άλλοτε ως ευλογία, άλλοτε ως κατάρα) τη δυνατότητα σε όλους μας να εκφράζουμε τις απόψεις μας ελεύθερα και ανεξέλεγκτα, να καταγγέλλουμε, να αποκαλύπτουμε, να σατιρίζουμε, να διαφωνούμε. Ποτέ άλλοτε, όσο σήμερα, ένα μόνο άτομο, όπως ένας χρήστης του Διαδικτύου, δεν είχε τη δυνατότητα να αποκτήσει φωνή δική του. Ποτέ άλλοτε η δημοκρατία δεν είχε τόσες φωνές. Αλλά, την ίδια στιγμή, ποτέ άλλοτε δεν είχαμε τόσους ανώνυμους υβριστές. Ποτέ άλλοτε τόσοι πολλοί δεν μπορούσαν να προσβάλλουν ανώνυμα και ατιμώρητα άλλους.

Υπερασπιζόμαστε το δικαίωμα της ανωνυμίας και της ελευθεροτυπίας. Είμαστε εναντίον οποιασδήποτε λογοκρισίας. Χαιρόμαστε που το Διαδίκτυο (facebook, twitter κ.ά.) προσφέρει σε αναρίθμητους χρήστες τη δυνατότητα να εκφρασθούν ελεύθερα, ακόμη και ανώνυμα. Χωρίς φοβίες και αναστολές. Η ανωνυμία αυτή (ή η ψευδωνυμία) λίγο πρέπει να μας απασχολεί, επειδή οφείλουμε πρωτίστως να σεβόμαστε τον τρόπο με τον οποίο ο άλλος επιθυμεί να παρουσιάζει τις απόψεις του. Το θέμα, λοιπόν, το πρόβλημα είναι αλλού –κατά πόσον αυτή η προσωπίδα γίνεται ασπίδα για προσβλητική και συκοφαντική συμπεριφορά. Στην περίπτωση αυτή το αναφαίρετο δικαίωμα για ελεύθερη έκφραση του ενός στερεί από τον άλλον το αναφαίρετο επίσης δικαίωμα να υπερασπισθεί την προσωπικότητά του. Αυτή λοιπόν η ψευδωνυμία είναι επικίνδυνη. Αντιδημοκρατική, αντιδεοντολογική και κατακριτέα. Αλλά σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό είναι επικίνδυνες οι πολλές σκοτεινές, μασκαρεμένες δημοκρατίες που πάντοτε κυκλοφορούσαν στον τόπο μας, όπως κυκλοφορούν και σήμερα. Εμφανίζονται πίσω από πολλά «δημοκρατικά» προσωπεία, προκλητικές και υβριστικές. Νόθες. Μπασταρδεμένες. Επικίνδυνες για τη μάνα/τροφό δημοκρατία. Αυτή με το καθαρό, τίμιο πρόσωπο.