Αρνητική ήταν η πρώτη αντίδραση της αγοράς στη δημοσιοποίηση της πράξης του υπουργικού συμβουλίου με τους όρους ανακεφαλαιοποίησης του τραπεζικού κλάδου.
Η ανακοίνωσή τους από την κυβέρνηση προκάλεσε κύμα ρευστοποιήσεων στο ελληνικό χρηματιστήριο και ιδιαίτερα στις τραπεζικές μετοχές.
Η πτώση των τιμών τους ενόψει της διαδικασίας της ανακεφαλαιοποίησης είναι αναμενόμενη.
Ωστόσο, οι σημαντικές πιέσεις που ασκήθηκαν κατά τη συνεδρίαση της Δευτέρας αποδίδονται σε μεγάλο βαθμό στον κίνδυνο σημαντικής απομείωσης της περιουσίας των σημερινών μετόχων των τραπεζών.
Συγκεκριμένα, με βάση τις αποφάσεις που ελήφθησαν, τα κεφάλαια που θα πρέπει να αντληθούν μέσω εκδόσεων νέων μετοχών θα ανέρχονται κατ΄ ελάχιστο στα 2/3 των συνολικών αναγκών των τραπεζών.
Αυτό συμβαίνει διότι η επαναφορά των δεικτών Core Tier 1 που βρίσκονται σε αρνητικά επίπεδα θα γίνεται έως και το +6% με κοινές μετοχές και εν συνεχεία θα χρησιμοποιούνται ομολογιακοί τίτλοι.
Άρα οι ιδιώτες μέτοχοι θα κληθούν να εισφέρουν περισσότερα κεφάλαια, ένα μέρος των οποίων θα «καεί» απλώς και μόνο για την επαναφορά των δεικτών κεφαλαιακής επάρκειας σε μηδενικά επίπεδα.
Επιπλέον, στην περίπτωση που τα κέρδη των τραπεζών την ερχόμενη πενταετία δεν είναι αρκετά για την αποπληρωμή των τόκων και του κεφαλαίου των μετατρέψιμων ομολόγων που θα πουληθούν στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), προβλέπεται η μετατροπή τους σε κοινές μετοχές, μειώνοντας ακόμη περισσότερο το ποσοστό των ιδιωτών μετόχων.
Όπως επισημαίνουν αναλυτές, εάν δεν υπάρξει ρύθμιση που να περιορίζει τις ζημιές από τα ομόλογα που έχουν στην κατοχή τους οι ελληνικές τράπεζες μετά το PSI, ο κίνδυνος πλήρης κρατικοποίησης του συστήματος θα είναι υψηλός.
Πρόκειται για ένα αίτημα που ωστόσο βρίσκει κάθετα αντίθετη την τρόικα, η οποία θεωρεί ότι εφόσον προχωρήσει μία τέτοια διευθέτηση, θα ετίθετο ζήτημα αθέμιτου ανταγωνισμού έναντι των υπολοίπων τραπεζών που συμμετείχαν στο PSI.
Οι βασικοί όροι
Αναλυτικότερα, με βάση τις επίσημες ανακοινώσεις, οι βασικές παράμετροι της κεφαλαιακής στήριξης του χρηματοπιστωτικού συστήματος, σύμφωνα με την απόφαση της κυβέρνησης είναι οι εξής:
Χρήση κοινών μετοχών και CoCos
Ο δείκτης κύριων βασικών ιδίων κεφαλαίων Core Tier 1 θα επανέρχεται στο 6% με την έκδοση νέων κοινών μετοχών και η αύξησή του έως και το 9% θα πραγματοποιείται με την έκδοση μετατρέψιμων ομολογιών (CoCos).
Για τον υπολογισμό του δείκτη δεν συνυπολογίζονται στα κύρια στοιχεία των βασικών ιδίων κεφαλαίων, οι προνομιούχες μετοχές του ν. 3723/2008, του γνωστού και ως «νόμου Αλογοσκούφη», συνολικού ύψους 5 δισ. ευρώ.
Αυτό σημαίνει ότι για τις τράπεζες με αρνητικά ίδια κεφάλαια η επαναφορά τους σε επίπεδα που αντιστοιχούν σε δείκτη Core Tier 1 ίσο με 6% θα γίνεται μόνο με κοινές μετοχές και εν συνεχεία με CoCos.
Τιμή αυξήσεων κεφαλαίου
-Η τιμή διάθεσης των κοινών μετοχών θα είναι ίδια για το ΤΧΣ και για τους ιδιώτες στις επικείμενες αυξήσεις κεφαλαίου.
Θα πρέπει να είναι ίση ή μικρότερη από 50% επί της μέσης χρηματιστηριακής τιμής της μετοχής κατά την διάρκεια των πενήντα (50) ημερών διαπραγμάτευσης που προηγούνται της ημερομηνίας καθορισμού της και από την τιμή κλεισίματος της μετοχής κατά την ημέρα διαπραγμάτευσης που προηγείται της ημερομηνίας καθορισμού της τιμής διάθεσης των μετοχών.
Όροι έκδοσης CoCos
Οι μετατρέψιμες ομολογίες προσμετρώνται στα κύρια στοιχεία των βασικών ιδίων κεφαλαίων (Core Tier 1) του πιστωτικού ιδρύματος.
Οι τίτλοι αυτοί κατέχονται μόνο από το Ταμείο ή από το πιστωτικό ίδρυμα συνεπεία άσκησης του δικαιώματος επαναγοράς και όχι από κάποιον τρίτο. Δηλαδή, η επαναγορά τους θα γίνεται μόνο με μελλοντικά κέρδη της τράπεζας.
Οι τράπεζες για τη χρήση τους θα πληρώνουν συμβατικό τόκο που θα υπολογίζεται με ετήσιο επιτόκιο 7%, προσαυξανόμενο κατά 50 μονάδες βάσης ετησίως.
Τα ποσά των τόκων καταβάλλονται σε ετήσια βάση σε μετρητά, εκτός αν υφίσταται περίπτωση αντικατάστασης της καταβολής τόκων με καταβολή σε είδος.
Εάν η τράπεζα δεν έχει τα κεφάλαια για την επαναγορά των CoCos ή εάν η αποπληρωμή τους έχει σαν αποτέλεσμα οι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας να πέφτουν κάτω από το ελάχιστα επιτρεπτό όριο, τότε θα εκδίδονται κοινές μετοχές υπέρ του Ταμείου.
Πέντε έτη μετά την ημερομηνία έκδοσης των ομολογιών, το ανεξόφλητο κεφάλαιο μετατρέπεται υποχρεωτικά σε κοινές μετοχές σε τιμή ίση με το 50% της τιμής διάθεσης των κοινών μετοχών που εκδίδονται στο πλαίσιο αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου του πιστωτικού ιδρύματος σύμφωνα με το άρθρο 7 του ν. 3864/2010 και καλύπτονται από το Ταμείο.
Εάν λάβει χώρα γεγονός βιωσιμότητας ή έκτακτο γεγονός σε σχέση με το πιστωτικό ίδρυμα, το σύνολο των ομολογιών μετατρέπεται υποχρεωτικά σε κοινές μετοχές.
Γεγονός βιωσιμότητας συντρέχει αν ληφθεί απόφαση περί παροχής ενίσχυσης στο πιστωτικό ίδρυμα από τον δημόσιο τομέα ή περί παροχής άλλης αντίστοιχης ενίσχυσης, χωρίς την οποία το πιστωτικό ίδρυμα δεν είναι βιώσιμο κατά την κρίση της Τράπεζας της Ελλάδος.
Έκτακτο γεγονός υφίσταται όταν ο προβλεπόμενος δείκτης των κύριων στοιχείων των βασικών ιδίων κεφαλαίων του πιστωτικού ιδρύματος, πέσει κάτω από το 7%.
Για όσο διάστημα υφίστανται ομολογίες:
(α) το πιστωτικό ίδρυμα δεν διανέμει μερίσματα στους κοινούς μετόχους, και
(β) οποιοδήποτε ποσό που κανονικά προορίζεται προς διανομή στους κοινούς μετόχους, διατίθεται αναλογικά για την καταβολή των τόκων των ομολογιών, των τόκων ή μερισμάτων προς τους πιστωτές ίδιας τάξης και την επαναγορά των ομολογιών και των τίτλων που κατέχουν οι πιστωτές ίδιας τάξης με τις ομολογίες.
Δικαίωμα επανελέγχου της τράπεζας
Κάθε μέτοχος που συμμετέχει στην αύξηση κεφαλαίου λαμβάνει τίτλους παραστατικών δικαιωμάτων κτήσης μετοχών (warrant), που του δίνουν τη δυνατότητα να αγοράσει από το Ταμείο 9 μετοχές για κάθε 1 warrant που έχει στην κατοχή του.
Αυτό σημαίνει ότι κατά προτεραιότητα όσοι μπουν στις επικείμενες αυξήσεις κεφαλαίου θα έχουν τη δυνατότητα να επαναγοράσουν το σύνολο των κοινών μετοχών του ΤΧΣ.
Οι τίτλοι αυτοί θα είναι διαπραγματεύσιμοι στο χρηματιστήριο και θα μπορούν να μεταβιβαστούν.
Η τιμή άσκησης του δικαιώματος αγοράς για κάθε τίτλο ισούται με την τιμή διάθεσης στο Ταμείο των νέων μετοχών, τοκιζόμενη επί δεδουλευμένης βάσης, με ετήσιο επιτόκιο 3% πλέον περιθωρίου:
· 100 μονάδων βάσης για το πρώτο έτος από την έκδοση των τίτλων,
· 200 μονάδων βάσης για το δεύτερο έτος,
· 300 μονάδων βάσης για το τρίτο έτος,
· 400 μονάδων βάσης για το τέταρτο έτος και
· 500 μονάδων βάσης για το εναπομείναν διάστημα
επί του αριθμού των κοινών μετοχών που δικαιούται να αποκτήσει ο κάτοχος του τίτλου κατά την άσκηση του δικαιώματός του.
Τα δικαιώματα αγοράς ασκούνται έως και 54 μήνες από την ημερομηνία έκδοσής τους, εξαμηνιαίως.
Δικαιώματα αγοράς που δεν έχουν ασκηθεί έως και την ημερομηνία αυτή παύουν αυτοδικαίως να ισχύουν και οι τίτλοι ακυρώνονται από το Ταμείο.
