Επιτέλους τέλος στην αχαλίνωτη δόμηση, η οποία για χρόνια βασίστηκε πάνω στα… θεία και στις οικοδομικές άδειες που δίνονταν με τον σταυρό στο χέρι. Την περασμένη Δευτέρα 8 Οκτωβρίου ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κ. Σταύρος Καλαφάτης υπέγραψε απόφαση με την οποία αποδέχθηκε γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους σύμφωνα με την οποία οι οικοδομικές άδειες για ανέγερση ή επισκευή μητροπολιτικών μεγάρων, μονών, ιερών ναών και των κτισμάτων που τα συνοδεύουν θα εκδίδονται από τις πολεοδομικές υπηρεσίες και θα ελέγχονται από τα αρμόδια όργανα του κράτους.
Για δεκαετίες οι πολιτικές ηγεσίες του ΥΠΕΧΩΔΕ είχαν προσπαθήσει να αλλάξουν τα δεδομένα σχετικά με τις ναοδομίες, ωστόσο οι πάντα έγκαιρες παρεμβάσεις της Εκκλησίας μπλόκαραν τις διαδικασίες.
Κα αυτό τη στιγμή που με δύο αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (692/93 και 1794/94) είχαν ακυρωθεί οικοδομικές άδειες οι οποίες είχαν εκδοθεί από το Γραφείο Ναοδομίας της Ιεράς Συνόδου διότι θεωρήθηκε ότι είναι αναρμόδιο όργανο έκδοσης σχετικών οικοδομικών αδειών και ότι έπρεπε να έχουν εκδοθεί από τις πολεοδομικές υπηρεσίες του τότε ΥΠΕΧΩΔΕ.
Ωστόσο η Εκκλησία όχι μόνο δεν έκανε πίσω αλλά προχώρησε ένα βήμα παραπέρα και το 2010 εκτός από την έκδοση αδειών δόμησης πήρε και τις αρμοδιότητες ελέγχου των οικοδομών αυτών. Και ο λόγος δεν ήταν τυχαίος καθώς υπήρχαν μεγάλες εκκρεμείς υποθέσεις της Εκκλησίας με σοβαρές πολεοδομικές παραβάσεις.
Ειδικότερα πριν από περίπου δύο χρόνια με τον νέο Κανονισμό της Ιεράς Συνόδου (ΦΕΚ 135/Α/9.8.10) το Γραφείο Ναοδομίας «αναβιβάζεται σε Διεύθυνση Ναοδομίας» και αποκτά εκτός από την αρμοδιότητα έκδοσης οικοδομικών αδειών και τη διενέργεια ελέγχου των πραγματοποιούμενων κατασκευών. Αποκτά, δηλαδή, και αρμοδιότητες οι οποίες ως τότε ανήκαν στις αντίστοιχες τοπικές πολεοδομικές υπηρεσίες, όπως η διαπίστωση πολεοδομικών αυθαιρεσιών, η επιβολή και η είσπραξη προστίμων, τα οποία σύμφωνα με τον κανονισμό θα κατέληγαν σε «έργα ευποιίας και περιβαλλοντικής αποκατάστασης» μητροπόλεων, μονών και ναών.
Το θέμα για τις αρμοδιότητες της Ναοδομίας είχε ανακινήσει η πρώην υπουργός Περιβάλλοντος κυρία Τίνα Μπιρμπίλη και πριν από λίγους μήνες ήρθε η απάντηση από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους.
Ειδικότερα στις 12 Μαρτίου το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους έρχεται με γνωμοδότησή του (148/2012) να δώσει απάντηση σε δύο καίρια ζητήματα: στο ποια υπηρεσία είναι αρμόδια για την έκδοση οικοδομικών αδειών μητροπόλεων, μονών, ναών και συνοδευτικών κτιρίων και στο πού ανήκει ο έλεγχος εκτέλεσης των οικοδομικών εργασιών στα συγκεκριμένα κτίρια και της έκδοσης των αντίστοιχων διοικητικών πράξεων (π.χ., διακοπή εργασιών, έκθεση αυθαίρετης κατασκευής κτλ.);
Στο σκεπτικό του, μεταξύ άλλων, αναφέρεται ότι ήδη από το 1988, με την κατάργηση του Οργανισμού Διαχείρισης Εκκλησιαστικής Περιουσίας (ΟΠΕΔ) της Εκκλησίας, οι αρμοδιότητες έκδοσης της οικοδομικής άδειας των εν λόγω κτιρίων, καθώς και της άσκησης του συναφούς ελέγχου για την τήρηση των πολεοδομικών διατάξεων ως προς τα κτίρια αυτά, «ανήκουν στις κατά τις γενικές περί αδειών και ελέγχου διατάξεις αρμόδιες πολεοδομικές υπηρεσίες και τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα».
Να σημειωθεί ότι με τον νόμο 1811/1988 είχε κυρωθεί η σύμβαση μεταξύ του Δημοσίου και της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου με αντικείμενο την παραχώρηση στο Δημόσιο της αγροτολιβαδικής και δασικής μοναστηριακής περιουσίας των δεσμευομένων από τη σύμβαση μονών. Με τον ίδιο νόμο είχε ορισθεί και η κατάργηση του ΟΠΕΔ αμέσως μετά την παραχώρηση.
Τη γνωμοδότηση, την οποία υπογράφει ο εισηγητής του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους κ. Δημήτριος Αναστασόπουλος, αποδέχθηκε την περασμένη εβδομάδα το ΥΠΕΚΑ, το οποίο τελικά –έστω και καθυστερημένα –έρχεται να αποκαταστήσει τη στρέβλωση που είχε δημιουργήσει η λειτουργία ενός διαφορετικού πολεοδομικού μηχανισμού από την Εκκλησία.
Πολυτελή εξοχικά
Η κομπίνα με τα εκκλησάκια
Το κόλπο με την κατασκευή ναών… παρελκόμενων από πολυτελή εξοχικά αποτελεί μια πρακτική ιδιαιτέρως διαδεδομένη στα νησιά αλλά και σε άλλες περιοχές της χώρας. Στους παραδοσιακούς οικισμούς του Αιγαίου, όπου η πολεοδομική νομοθεσία είναι ιδιαιτέρως αυστηρή, η Ναοδομία προσέφερε είτε δόμηση σε περιοχή όπου δεν επιτρεπόταν είτε περισσότερα τετραγωνικά σε περιοχή όπου μπορούσε να εκδοθεί άδεια δόμησης.
Η κομπίνα με τα εκκλησάκια
Το κόλπο με την κατασκευή ναών… παρελκόμενων από πολυτελή εξοχικά αποτελεί μια πρακτική ιδιαιτέρως διαδεδομένη στα νησιά αλλά και σε άλλες περιοχές της χώρας. Στους παραδοσιακούς οικισμούς του Αιγαίου, όπου η πολεοδομική νομοθεσία είναι ιδιαιτέρως αυστηρή, η Ναοδομία προσέφερε είτε δόμηση σε περιοχή όπου δεν επιτρεπόταν είτε περισσότερα τετραγωνικά σε περιοχή όπου μπορούσε να εκδοθεί άδεια δόμησης.
Ετσι με τη βοήθεια της… Παναγιάς η Ναοδομία για χρόνια εξέδιδε οικοδομικές άδειες για εκκλησάκια τα οποία αποκτούσαν και βοηθητικές κατασκευές –τα γνωστά πανηγυρόσπιτα που μετατρέπονταν σε βίλες. Τις δυνατότητες αυτές δεν είχαν εκμεταλλευτεί μόνο πολίτες αλλά και η ίδια η Εκκλησία.
«Αποτελεί μια πρακτική κυρίως σε περιοχές όπου υπάρχουν αυστηροί όροι δόμησης. Η διαδικασία ειδικά σε παραδοσιακούς οικισμούς του Αιγαίου ήταν σκληρή: έπρεπε να περάσεις από την Πολεοδομία, τις Επιτροπές Πολεοδομικού και Αρχιτεκτονικού Ελέγχου (ΕΠΑΕ) κτλ. Οπότε πολλοί τι έκαναν; Επαιρναν άδεια από τη Ναοδομία, έχτιζαν ένα εκκλησάκι και δίπλα ό,τι ήθελαν και όσο μεγάλο ήθελαν. Αυτό γινόταν και σε περιοχές όπου απαγορευόταν η δόμηση» λέει ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ) κ. Χρήστος Σπίρτζης. Και τονίζει: «Αυτό συμβαίνει όταν έχουν ίδιες αρμοδιότητες διαφορετικές υπηρεσίες».
Ωστόσο, όπως αναφέρει ο κ. Σπίρτζης, σήμερα το πρόβλημα δεν είναι μόνο οι ναοδομίες. «Με τη νέα «εξορθολογισμένη» νομοθεσία οι οικοδομικές άδειες για το Ελληνικό ή την παραλιακή ζώνη στην Αττική ή για τουριστικές μονάδες από τον ΕΟΤ δεν θα βγαίνουν από τις υπηρεσίες δόμησης αλλά είτε από την υποστελεχωμένη κεντρική αρμόδια υπηρεσία Οικοδομικού και Κτιριαδομικού Κανονισμού (ΔΟΚΚ), στην οποία σήμερα εργάζονται μόνο τέσσερις μηχανικοί, είτε από νέες υπηρεσίες όπως το πολεοδομικό γραφείο του ΕΟΤ» επισημαίνει.
Οι νέες διατάξεις που προωθούνται για τη δόμηση στις προς αξιοποίηση περιοχές, όπως σημειώνει, «βρίθουν αντισυνταγματικών και παράνομων διατάξεων, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τη ρύθμιση θεμάτων πολεοδομικού περιεχομένου από το οικονομικό επιτελείο με πλήρη απουσία των γνωμοδοτικών οργάνων και υπηρεσιών του ΥΠΕΚΑ, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι κανόνες χωροταξίας και πολεοδομίας, τα ελεγκτικά όργανα και η νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
