Το ξενοδοχείο «Hilton» – το «φρούριο» που έχει επιλέξει για σπίτι του στην Αθήνα ο Πόουλ Τόμσεν – ήταν και ο τόπος «απολογίας» του εκπροσώπου του ΔΝΤ για τα λάθη που έχει κάνει στην Ελλάδα. Αλλά και ο χώρος που διάλεξε για να σχολιάσει ακόμη και τον έλληνα πρωθυπουργό λέγοντας ότι ο κ. Σαμαράς πέτυχε στη διπλωματική ώθηση του ελληνικού ζητήματος αλλά δεν πρέπει ένα ακόμη πρόγραμμα να κινείται εκτός τροχιάς. Οπως πληροφορείται «Το Βήμα», ο Δανός μιλώντας μόνο σε ξένα μέσα το περασμένο Σάββατο το απόγευμα, παραμονές της συνεδρίασης του Eurogroup και της επίσημης επίσκεψης της κυρίας Μέρκελ στην Αθήνα, σε μια συνάντηση που θέλησε να κρατηθεί μυστική, αισθάνθηκε την ανάγκη να μιλήσει για όλα.

Ο κ. Τόμσεν έφθασε στο ραντεβού με καθυστέρηση, εμφανώς κουρασμένος, όπως τον περιγράφουν καλεσμένοι του. Ηταν πεσμένος, κοιτούσε συνέχεια έξω από το παράθυρο. Με χαμηλή φωνή είπε ότι ήταν λάθος ο τρόπος που αντιμετωπίσαμε στην Ελλάδα το πρόβλημα της ανταγωνιστικότητας, ότι καλύψαμε τον μισό δρόμο κόβοντας τους μισθούς και ότι έπρεπε να γίνουν αλλαγές στην αγορά εργασίας, να ανοίξουμε τις αγορές και τα κλειστά επαγγέλματα. Είπε ακόμη ότι ίσως είναι λάθος η ταχύτητα, η πολύ γρήγορη δημοσιονομική προσαρμογή, αφού οδήγησε στη βαθύτερη ύφεση.

Ηταν τόσο πεσμένος που σε μια ερώτηση για το πόσο χρόνο ακόμη θα χρειαστεί να μείνει στην Αθήνα (εννοώντας για να κλείσει το πακέτο) ο κ. Τόμσεν θεώρησε ότι τον ρωτούσαν πότε θα φύγει από την Ελλάδα και είπε ότι αν φύγει, σύντομα κάποιος άλλος θα τον αντικαταστήσει.

Εκλεισε ο κύκλος
Ισως έτσι απαντούσε και στις φήμες που θέλουν τον ίδιο και το επιτελείο του να αντικαθίστανται από την κυρία Λαγκάρντ, αφού τρία χρόνια τώρα έκλεισαν τον κύκλο τους…
Η συνάντηση, όπως ξεκίνησε, έδειξε ότι ο κ. Τόμσεν θέλησε να απαντήσει στην κριτική που του γίνεται για την επιμονή του στα σκληρά μέτρα που οδήγησαν σε αδιέξοδο. Η πρώτη κουβέντα που είπε είναι ότι πρέπει να διαλυθεί η εντύπωση πως πιέζουν για σκληρότερα μέτρα και δεν εμπιστεύονται την κυβέρνηση για την εφαρμογή τους.
Αναφερόμενος στο πακέτο που βρίσκεται στο τραπέζι είπε ότι είναι φιλόδοξο και η πρόκληση είναι να γεφυρωθεί το κενό που υπάρχει ανάμεσα στην ελληνική δημοσιονομική κατάσταση και στους στόχους που έχουν τεθεί από τους Ευρωπαίους.
Το μήνυμά του ήταν: ο στόχος δεν είναι να πιέσουμε την Ελλάδα να κάνει περισσότερα αλλά να πούμε στους Ευρωπαίους ότι αν υπάρχει ένα χάσμα, κοιτάζουμε να το καλύψουμε.
Είπε ότι η τρόικα δεν έχει καλή εμπειρία από την ικανότητα των ελληνικών αρχών να ελέγξουν τις δαπάνες στην Αυτοδιοίκηση και στην Υγεία και τη δυνατότητά τους να εξοικονομούν πόρους μέσω διοικητικών μεταρρυθμίσεων.
Περιέγραψε κατ’ ουσίαν όλα τα μέτρα που πρότεινε ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας και ο ίδιος απέρριψε. Μάλιστα χρησιμοποίησε το επιχείρημα ότι αν τα μέτρα Στουρνάρα γίνονταν αποδεκτά, τότε το πρόγραμμα θα συνέχιζε να κινείται εκτός τροχιάς για ένα ή δύο τρίμηνα ακόμη.
Ο κ. Τόμσεν αναγνώρισε ότι η Ελλάδα είχε κάνει πολλά (για να μειώσει το έλλειμμα), αλλά αυτό βασίστηκε πάρα πολύ στην αύξηση των φόρων. Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση Σαμαρά έχει περιορισμένο περιθώριο ελιγμών.
Ο Δανός μίλησε ξεκάθαρα για την επιμήκυνση του προγράμματος για διάστημα δύο ετών και ήταν επιφυλακτικός για τη βιωσιμότητα του χρέους.
Θεωρεί ότι περισσότερα χρήματα χρειάζονται όχι μόνο λόγω της επιμήκυνσης αλλά και επειδή οι ιδιωτικοποιήσεις είναι πολύ πίσω και το οικονομικό περιβάλλον γίνεται χειρότερο.
Η έκθεση της τρόικας θα περιλαμβάνει μια ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους αλλά αυτή δεν πρόκειται να βγει ώσπου να υπάρξει μια λύση στο πρόβλημα που συζητείται σε υψηλότερο επίπεδο από αυτό του κ. Τόμσεν.
Σε ό,τι αφορά την επιμήκυνση σημείωσε ότι δημιουργεί κενό χρηματοδότησης για τα επόμενα τέσσερα χρόνια αλλά αν δεν υπάρξει χρηματοδότηση, τότε θα πρέπει να επανέλθουμε με περισσότερα μέτρα.
Απαντώντας σε ερώτηση πώς μπορεί να μειωθεί το χρέος είπε ότι υπάρχει η προφανής λύση να «κουρευτεί» ή να κοπούν τα επιτόκια, αλλά είναι ήδη χαμηλά. Το επιτόκιο για την Ελλάδα είναι ελαφρώς πάνω από τον ρυθμό με τον οποίο δανείζεται το EFSF.
Ο ίδιος κατέστησε σαφές ότι οι ιδιωτικοποιήσεις πρέπει να προχωρήσουν. Θα έπρεπε να έχουν συγκεντρωθεί 4 δισ. ευρώ εφέτος, αλλά στο τέλος τα έσοδα θα είναι μηδενικά. Βέβαια μονολογώντας αναρωτήθηκε ποιος θα βάλει τα λεφτά του στην Ελλάδα αν υπάρχει η απειλή να φύγει από το ευρώ.
Σε ό,τι αφορά την ταμειακή κατάσταση της χώρας είπε ότι πάντα υπάρχουν τρόποι να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα (και πέρυσι λέγαμε ότι τα ταμειακά αποθέματα φτάνουν ως τον Δεκέμβριο) αλλά γι’ αυτό που έδειξε να ανησυχεί είναι η αιμορραγία στην πραγματική οικονομία.
Η αποτυχία
Ο κ. Τόμσεν αναγνώρισε ότι το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας έχει μειωθεί κατά το ήμισυ σημειώνοντας ότι οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας είναι σοβαρές. Σημείωσε δε ότι αν υπάρχει ένας τομέας στον οποίο έχουμε αποτύχει, είναι το άνοιγμα των αγορών των επαγγελμάτων. Το βασικό λάθος είναι ότι είμαστε στο πέμπτο έτος της ύφεσης και εξακολουθούμε να έχουμε θετικό πληθωρισμό. Και αυτό δημιουργεί μια άνιση κατανομή του βάρους.
Οι αγορές προϊόντος, μαζί με τα κλειστά επαγγέλματα, ήταν ένα από τα προβλήματα στο πρόγραμμα. Κυβέρνηση και τρόικα συζητούν την απελευθέρωση της αγοράς καυσίμων και των λιανικών πωλήσεων. Δεν παρέλειψε να αναφερθεί στις δυσκολίες που έχουν συναντήσει σημειώνοντας ότι υπάρχουν πιέσεις για τη διατήρηση του καθεστώτος προστασίας, καθώς στις αγορές προϊόντων υπάρχουν κατεστημένα συμφέροντα, ενώ η αγορά εργασίας ήταν πιο εύκολο να απελευθερωθεί με τη μείωση του κατώτατου μισθού.

«Το Βήμα» ζήτησε να ενημερωθεί για τη συνάντηση από την εκπρόσωπο Τύπου του ΔΝΤ, η οποία απάντησε ότι δεν υπήρξε επίσημο briefing ούτε δόθηκαν σημειώσεις στους δημοσιογράφους. Σε δεύτερη επικοινωνία του «Βήματος» για τον σκοπό της συνάντησης η κυρία Conny Lotze δεν απάντησε…
Πού κλειδώνει το πακέτο
Aγρια λιτότητα 9,2 δισ. το 2013, έρχονται φόροι 4,3 δισ. το 2014
Τη Δευτέρα οι πολιτικοί αρχηγοί καλούνται να γράψουν τον επίλογο του νέου μνημονίου και να επικυρώσουν το πακέτο μέτρων 13,5 δισ. ευρώ που είναι «προαπαιτούμενο» για να κλείσει η συμφωνία με την τρόικα .
Μετά τις εξαντλητικές διαπραγματεύσεις τα μέτρα που έκλεισαν ανέρχονται σε 9,2 δισ. ευρώ για το 2013, 4,3 δισ. ευρώ για το 2014 ενώ δεν έγινε καμία συζήτηση για τα μέτρα του 2015 και του 2016.
Οπως εξηγεί ο Γιάννης Στουρνάρας, η προσαρμογή για το 2013 είναι μεγάλη λόγω της επιμονής της τρόικας, παρ’ ότι και ο ίδιος και ο Πρωθυπουργός έθεσαν το ζήτημα στους Ευρωπαίους.
Στο πακέτο κυριαρχούν οι περικοπές στις συντάξεις 4,9 δισ. ευρώ για το 2013 (!) και ακολουθούν οι περικοπές στους μισθούς, τα ειδικά μισθολόγια και τα κοινωνικά επιδόματα.
Η τρόικα πιέζει να κοπούν τα δώρα (ως 800 ευρώ) που καταβάλλονται μόνο στους χαμηλόμισθους και χαμηλοσυνταξιούχους από τα εφετινά Χριστούγεννα, αλλά αυτό θα εξαρτηθεί από την πορεία του προϋπολογισμού το τελευταίο τρίμηνο.
Αυτό που αποκαλύφθηκε από τον εξονυχιστικό έλεγχο είναι ότι ο ΕΟΠΥΥ παρουσιάζει «μαύρη τρύπα» ενός δισ. ευρώ που πρέπει να καλυφθεί.
Η τρύπα δημιουργήθηκε με τη μεταφορά κονδυλίων από κωδικό σε κωδικό, από τις αρχές του έτους, κάτι που έγινε τώρα αντιληπτό.
Στο πακέτο του 2013 δεν είναι μόνο περικοπές δαπανών, αλλά και η αύξηση της φορολογίας στο πετρέλαιο θέρμανσης, στα τσιγάρα και στους ελεύθερους επαγγελματίες.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ