Η ανακήρυξη Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) μονομερώς από την Ελλάδα δεν μπορεί να γίνει σε καμία περίπτωση δεκτή από την Τουρκία. Οι δύο χώρες θα πρέπει να την οριοθετήσουν κατόπιν συνεννόησης, αφού πρώτα ρυθμίσουν τα ζητήματα των χωρικών υδάτων και της υφαλοκρηπίδας. Αυτό ξεκαθάρισε ο Αχμέτ Νταβούτογλου κατά τη διάρκεια συζήτησης με έλληνες δημοσιογράφους το απόγευμα της Τετάρτης στο πλαίσιο της επίσκεψής του στην Αθήνα. Και σημείωσε παράλληλα, απαντώντας σε ερώτηση του «Βήματος» ότι το Καστελόριζο δεν εντάσσεται στις διερευνητικές επαφές. Αυτές αφορούν αποκλειστικά στο Αιγαίο, όπως τουλάχιστον το εννοεί η τουρκική πλευρά που τοποθετεί το νησί στη Μεσόγειο.
Ωστόσο, υπογράμμισε ότι «έτοιμοι να συζητήσουμε και για το Καστελόριζο, αλλά ως χωριστό θέμα». Δεν παρέλειψε πάντως να υπαινιχθεί ότι η διεθνής νομολογία στο συγκεκριμένο θέμα ευνοεί την Τουρκία ως τη χώρα με τις μεγαλύτερες ακτές στην Ανατολική Μεσόγειο, άρα της δίνει ουσιαστικά και το δικαίωμα να πραγματοποιεί έρευνες στην περιοχή. Αναφέρθηκε δε και στην πρόσφατη απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου για το Δίκαιο της Θάλασσας (ITLOS) για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών μεταξύ Μπανγκλαντές και Μιανμάρ που ευνοεί τα μάλα τις τουρκικές θέσεις και την οποία είχε αποκαλύψει «Το Βήμα».
Ο κ. Νταβούτογλου, ο οποίος είχε συναντήσεις με τον Πρωθυπουργό κ. Αντ. Σαμαρά, τον υπουργό Εξωτερικών κ. Δ. Αβραμόπουλο και τον Πρόεδρο της Βουλής κ. Ευ. Μεϊμαράκη, τόνισε ότι η Αγκυρα είναι έτοιμη να πιάσει το νήμα των διερευνητικών επαφών από εκεί που έμεινε επί κυβερνήσεως Παπανδρέου, αν και δεν παρέλειψε να πει ότι ίσως η Αθήνα να θέλει να επανεκτιμήσει τη θέση της.
Πάντως, διπλωματικές πηγές σημειώνουν ότι ο επόμενος γύρος διερευνητικών επαφών θα διεξαχθεί σύντομα, ίσως και εντός του Οκτωβρίου. Αυτό δεν σημαίνει φυσικά ότι θα πρέπει να αναμένονται θαύματα διότι η πολιτική συγκυρία είναι ευαίσθητη και στις δύο χώρες. Η Αθήνα πάντως δίνει έμφαση στην αποτροπή εντάσεων και κρίσεων, κάτι που φάνηκε και από τα όσα είπε ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών στη συνέντευξη Τύπου. «Πρέπει να αποφεύγονται ενέργειες που επιβαρύνουν το κλίμα και ενέχουν τον κίνδυνο ατυχήματος ή και κρίσεως» τόνισε ο κ. Αβραμόπουλος.
Ο δίαυλος της οικονομικής συνεργασίας
Όπως φάνηκε τόσο από τη συνομιλία του με τους έλληνες δημοσιογράφους όσο και από τη συνέντευξη Τύπου με τον κ. Αβραμόπουλο, οι δύο χώρες θέλουν να δώσουν μεγάλη έμφαση στην οικονομική συνεργασία. Ο κ. Νταβούτογλου είπε μάλιστα ότι το εμπορικό ισοζύγιο θα μπορούσε να φθάσει ως και στα 10 δισεκατομμύρια δολάρια από τέσσερα που είναι σήμερα.
Ο προγραμματισμός αναφέρει ότι το 2ο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας θα πραγματοποιηθεί ίσως και εντός του Ιανουαρίου και προσεχώς θα γίνουν συναντήσεις σε τεχνικό επίπεδο με σκοπό να οριστικοποιηθούν οι συμφωνίες που μπορούν να υπογραφούν. Η ελληνική πλευρά θα έβλεπε με θετικό μάτι κάποια επιπλέον συμφωνία για την αντιμετώπιση της λαθρομετανάστευσης, ζήτημα που έθεσε στον τούρκο υπουργό και ο κ. Σαμαράς. Μεγάλη έμφαση αναμένεται να δοθεί στον τουρισμό, ενδεχομένως και με την προώθηση κοινών τουριστικών πακέτων στη διεθνή αγορά. Ο κ. Νταβούτογλου μίλησε εκτενώς για την ενίσχυση του δικτύου μεταφορών, τόσο θαλασσίων όσο και εναερίων, αλλά και για την ενέργεια, όπου μεταξύ άλλων συζητήθηκαν οι εξελίξεις με τη μεταφορά του αζερικού φυσικού αερίου στην ευρωπαϊκή αγορά μέσω των αγωγών ΤΑΝΑΡ και ΤΑΡ.
Τουρκία και Ευρώπη
Ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών δεν έκρυψε πάντως τη δυσαρέσκειά του για την Έκθεση Προόδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη χώρα του, η δημοσιοποίηση της οποίας συνέπεσε με την επίσκεψη στην Αθήνα. Σε ερώτηση του «Βήματος» χαρακτήρισε «υπερβολική» την κριτική της Κομισιόν, λέγοντας ότι οι θετικές εξελίξεις δεν καλύπτονται επαρκώς από την έκθεση. Ιδιαίτερα ενοχλημένος εμφανίστηκε από τις αναφορές για τις ευθύνες που αποδίδονται στην Αγκυρα λόγω της στάσης της στο Κυπριακό. Νωρίτερα πάντως, ο κ. Αβραμόπουλος είχε υπογραμμίσει ότι «η επίλυση του Κυπριακού είναι κλειδί για να ανοίξει μία νέα εποχή στις σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες», δίνοντας το στίγμα της Αθήνας.
Το μήνυμα
Μία «νέα ψυχολογία αυτοπεποίθησης» χρειάζεται η Ελλάδα ώστε να ξεπεράσει την κρίση τόνις εο κ. Νταβούτογλου αναφερόμενος και στην ελληνική κρίση. Ο τούρκος υπουργός χαρακτήρισε την κρίση που βιώνει η χώρα μας ως «σεισμό» και τόνισε ότι ο λαός της γειτονικής χώρας είναι αλληλέγγυος και πιστεύει ότι η κρίση θα ξεπεραστεί. Η εληνοτουρκική συνεργασία μπορεί να βοηθήσει σε αυτό τόνισε ο κ. Νταβούτογλου που εξήρε τη βοήθεια της Αθήνας σε θέματα όπως η απαλλαγή από την υποχρέωση θεώρησης για τούρκους υπηκόοους – στο πλαίσιο και της Συνθήκης Σένγκεν – αλλά και στο Συριακό. Για την κατάσταση στην αραβική χώρα έγινε εκτενής συζήτηση τόσο με τον κ. Σαμαρά όσο και με τον κ. Αβραμόπουλο (η Αθήνα ανησυχεί και για την αύξηση της ροής λαθρομεταναστών), με την ελληνική κυβέρνηση να εκφράζει την υποστήριξή της σε πολιτική λύση.
