Η ισπανική κυβέρνηση ενέκρινε τον προϋπολογισμό για το 2013 που προβλέπει σκληρά μέτρα λιτότητας, με έμφαση στις κοινωνικές δαπάνες, εν μέσω της ογκούμενης λαϊκής αγανάκτησης και της αυξανόμενης πίεσης των διεθνών αγορών οι οποίες σχεδόν έχουν προεξοφλήσει ότι η τέταρτη οικονομία της ευρωζώνης θα προσφύγει σε δανειακή βοήθεια.
Παράλληλα τρία από τα βασικά στελέχη της ο υπουργός Οικονομικών, Λούις ντε Γκίντος, ο υπουργός Προϋπολογισμού, Κριστομπάλ Μοντόρο, και η αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Σοράγια ντε Σανταμαρία, σε κοινή συνέντευξη Τύπου μετά από υπουργικό συμβούλιο έκαναν λεπτομερείς αναφορές στα μέτρα.
«Είναι ένας προϋπολογισμός εξόδου από την κρίση» τόνισε η αντιπρόεδρος ντε Σανταμαρία.
Η βασική πρόβλεψη της κυβέρνησης είναι ότι η ύφεση για το 2013 θα είναι 0,5% –κατά τον Μοντόρο θα είναι «ήπια» και ευελπιστεί ότι θα είναι η τελευταία χρονιά της ύφεσης– και ότι η επίσημη ανεργία θα πέσει ελαφρά από το περίπου 25% που είναι σήμερα, το υψηλότερο στην Ευρώπη (με την Ελλάδα να ακολουθεί κατά πόδας).
Παραταύτα, άλλοι αναλυτές εκτιμούν ότι η ύφεση θα φτάσει στο 1,6% και ότι η ανεργία θα αυξηθεί και άλλο.
Η προσαρμογή, λέει η κυβέρνηση, θα βασίζεται κατά 58% στην περικοπή των δαπανών με το υπόλοιπο μέρος να καλύπτεται από την αύξηση των φόρων και των εσόδων.
Το βάρος στις περικοπές
Το κατατεθειμένο προσχέδιο του προϋπολογισμού προβλέπει περικοπές ύψους 40 δισεκ. ευρώ για το 2013. Η κυβέρνηση ευελπιστεί να εισπράξει 15 δισεκατομμύρια ευρώ από την αύξηση του ΦΠΑ κι άλλων φόρων, ενώ αναμένει να εξοικονομήσει άλλα 7 δισ. από τις περικοπές στα κονδύλια για τις Αυτόνομες Περιφέρειες (πέντε έχουν ζητήσει βοήθεια από την κεντρική κυβέρνηση) οι οποίες διαχειρίζονται μόνες τους τις δαπάνες για υγεία και παιδεία.
Οι δαπάνες των υπουργείων θα περικοπούν κατά 12% κατά μέσον όρο, με τις μεγαλύτερες μειώσεις να προβλέπονται για τον πολιτισμό–φτάνουν στο 30%, όπως γράφει η εφημερίδα El Pais. Παράλληλα θα ιδρυθεί ανεξάρτητη αρχή ελέγχου των δημόσιων οικονομικών η οποία θα επιβλέπει τους προϋπολογισμούς όλων των διοικητικών Αρχών και θα επιτηρεί αυστηρά την τήρηση των στόχων για το έλλειμμα.
Οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων θα παραμείνουν στα ίδια επίπεδα για τρίτο συνεχόμενο έτος, όπως τονίζουν συνδικαλιστικές πηγές, όμως η κυβέρνηση ευελπιστεί σε αναπροσαρμογή των συντάξεων σε σχέση προς τον πληθωρισμό, παρά το μεγάλο κόστος που αυτό συνεπάγεται (3,5-4,5 δισ. ευρώ) σύμφωνα με τα μέσα ενημέρωσης.
Σημαντικά αυξημένο είναι και το ποσό για τα τοκοχρεωλύσια τα οποία θα είναι κατά 9 δισ. ευρώ περισσότερα από το 2012.
Μέσα στο γενικότερο κλίμα περικοπών εξαιρέσεις θα είναι μόνο οι αυξήσεις σε συντάξεις και στις υποτροφίες.
Αλλά την ίδια ώρα η κυβέρνηση θα αξιοποιήσει ένα αποθεματικό ταμείο για τις συντάξεις για να καλύπτει τις χρηματοδοτικές της ανάγκες· από αυτόν τον συνταξιοδοτικό κουμπαρά θα χρησιμοποιήσει περί τα τρία δισ. ευρώ από τα 68 που διαθέτει.
Η κυβέρνηση ήδη έχει περικόψει 27 δισ. ευρώ από τον προϋπολογισμό του 2012, προκειμένου η χώρα να ανακτήσει την εμπιστοσύνη των αγορών έπειτα από τον δημοσιονομικό εκτροχιασμό του παρελθόντος έτους.
Σύμφωνα πάντως με την El Pais, το έλλειμμα του 2011 πρόκειται γι’ άλλη μία φορά να αναθεωρηθεί προς τα πάνω, στο 10%, έναντι 8,9% που υπολογιζόταν έως σήμερα, παραμένοντας μακράν μεγαλύτερο του 6%, επίπεδο που είχε δεσμευτεί η κυβέρνηση προς τις Βρυξέλλες.
Για το 2013 κυβερνητικός στόχος είναι να μειωθεί στο 4,5%.
* Όσον αφορά τα εργασιακά, το υπουργικό συμβούλιο ενέκρινε ρυθμιστικό διάταγμα για την Εθνική Επιτροπή Διαιτησίας, που θα είναι τριμερής —επιχείρηση, εργαζόμενοι, κυβέρνηση— και θα αποτελεί το «ύστατο μέτρο» για να αποφευχθεί το αδιέξοδο που μπορεί να δημιουργείται ανάμεσα σε εργοδοσία κι εργαζομένους όταν δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί συμφωνία για τα μισθολογικά.
Μεταρρυθμίσεις ή εξωτερική βοήθεια;
Όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις που έχουν συμφωνηθεί με τις Βρυξέλλες και αποκαλύπτονται με το προσχέδιο, προκειμένου να δοθούν κίνητρα στην επιχειρηματική δραστηριότητα και τις εξαγωγές, παραμένει το ερώτημα «μήπως αυτό αποτελεί τον προθάλαμο για προσφυγή της χώρας σε δανειακή βοήθεια», αναρωτιούνται οι αναλυτές της Renta4.
«Εισηγούμενη μέτρα που ήδη αξίωναν το ΔΝΤ και η ΕΕ η κυβέρνηση πασχίζει να αποφύγει την λήψη άλλων μέτρων προκειμένου να μπορέσει στο μέλλον να προσφύγει στο σχέδιο δανεισμού της», δηλαδή «προλειαίνει το έδαφος για μία συμφωνία διάσωσης που θα τεθεί γρήγορα σε εφαρμογή», τονίζει ο Μπεν Μέι, αναλυτής της Capital Economics.
Σε κάθε περίπτωση, τους επόμενους έξι μήνες η κυβέρνηση θα εισάγει προς ψήφιση 43 νόμους για την μεταρρύθμιση της οικονομίας με το βάρος να πέφτει στην ενέργεια, τις υπηρεσίες και τον τηλεπικοινωνιακό τομέα. Ακόμη θα υπάρξουν αλλαγές στη δημόσια διοίκηση και νέες μεταρρυθμίσεις στα εργασιακά.
Η ψήφιση, και κυρίως η τήρηση του προϋπολογισμού, θα αποτελέσει αποφασιστική δοκιμασία για τη Μαδρίτη: «η αξιοπιστία του θα επιταχύνει, ή όχι, την προσφυγή της χώρας στο δανεισμό», προειδοποιεί ο χρηματοοικονομικός οίκος Link Securities.
Η νευρικότητα των αγορών απέναντι στην Ισπανία δεν κατευνάσθηκε, παρά την παρέμβαση της ΕΚΤ με την ανακοίνωση ευνοϊκών μέτρων και δεν φαίνεται να υποχωρεί και η αμφιθυμία τους όσο η Μαδρίτη δεν αποφασίζει να προσφύγει εξ ολοκλήρου στους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς: ενδεικτική είναι η άνοδος των επιτοκίων δανεισμού της άνω του 6%, που θεωρείται δυσβάστακτο για μεγάλο χρονικό διάστημα.
