Από τα συσσίτια στην τάξη με τα iPad

Μια βόλτα στα σχολείο του κέντρου της Αθήνας δείχνει πως η έννοια της «δημόσιας παιδείας» δεν έχει μόνο ένα πρόσωπο. Στα περισσότερα σχολεία του κέντρου, όχι χωρίς διαφοροποιήσεις από περίπτωση σε περίπτωση, επικρατεί η εικόνα των τσιμεντένιων κτιρίων, των βαμμένων με συνθήματα τοίχων και των ελλείψεων σε λειτουργικές ανάγκες.

Σε κάποιες περιπτώσεις, όπως το σχολικό συγκρότημα της Ανω Κυψέλης τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα. Πάρα πολλοί μαθητές για τις δυνατότητες του χώρου και αίθουσες με τοίχους από γυψοσανίδες. Και βέβαια -σαν να μην ανήκουν στο ίδιο εκπαιδευτικό σύστημα- είναι σχολεία όπως το Πρότυπο Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Αθηνών στην οδό Σκουφά που δείχνουν πώς θα έπρεπε να είναι οι χώροι αλλά και οι μέθοδοι για να «μάθουν τα παιδιά γράμματα». Εδώ δεν υπάρχουν αίθουσες χωρισμένες με γυψοσανίδες.

Ο διαδραστικός πίνακας λειτουργεί, οι αίθουσες είναι πεντακάθαρες, στους τοίχους του σχολείου είναι κρεμασμένες αφίσες. Συνθήματα και λερωμένοι τοίχοι δεν υπάρχουν, αν και το σχολείο συστεγάζεται με τα αντίστοιχα Πρότυπα Πειραματικά γυμνάσιο και λύκειο. «Τα παιδιά εδώ μπαίνουν στο σχολείο με κλήρωση στην Α’ δημοτικού. Τελειώνουν το λύκειο στο ίδιο κτίριο. Δημιουργείται έτσι μια άλλη σχέση με το σχολείο τους» λέει η κυρία Βασιλική Λυκούδη, διευθύντρια του δημοτικού σχολείου. Δεν αρνείται πως «βασικό στοιχείο για την καλή εικόνα του σχολείου είναι πως οι γονείς που επιθυμούν να στείλουν τα παιδιά τους εδώ, λόγω της παράδοσης που έχει το σχολείο, ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για την πρόοδό τους.

Επομένως, είναι συνεργάσιμοι και ο Σύλλογος Γονέων ιδιαίτερα ενεργός. Δεν πρόκειται για μαθητές από οικογένειες ιδιαίτερα υψηλών εισοδημάτων».

Ο νόμος του 2011 που επανίδρυε ουσιαστικά τα πειραματικά σχολεία ως προς τη δυνατότητα να εφαρμόζουν διαφορετικό πρόγραμμα σπουδών δεν έχει εφαρμοστεί ακόμα. Παρ’ όλα αυτά, εδώ και χρόνια ορισμένοι δάσκαλοι στο εξαθέσιο δημοτικό εφαρμόζουν με δική τους πρωτοβουλία τις δικές τους εναλλακτικές μεθόδους εκπαίδευσης.

«Μία από αυτές είναι η ψηφιακή τάξη, μια σειρά εφαρμογών για συσκευές όπως το iPad που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ώστε να δοθεί ένας διαδραστικός χαρακτήρας στο μάθημα» λέει ο κ. Αλκιβιάδης Κωνσταντόπουλος, δάσκαλος που χρησιμοποιεί τις συγκεκριμένες εφαρμογές. «Οι γονείς πείστηκαν να αγοράσουν τη συσκευή στα παιδιά τους, χωρίς να διαμαρτύρονται για το πράγματι υψηλό κόστος, ακριβώς επειδή θεώρησαν πως γίνεται καλή δουλειά» λέει ο κ. Κωνσταντόπουλος.

Ανηφορίζοντας προς την Κυψέλη η εικόνα παραμορφώνεται. Εξωτερικά το σχολικό συγκρότημα της οδού Βελβενδού στην Ανω Κυψέλη δεν διαφέρει ιδιαίτερα από το μέσο δημόσιο σχολικό κτίριο. Εκεί όπου αλλάζουν τα πράγματα είναι όταν δει κάποιος τις αίθουσες στις οποίες κάνουν μάθημα τα τέσσερα σχολεία που συστεγάζονται εκεί: δύο λύκεια και δύο γυμνάσια.

Το 30ό και το 39ο Γυμνάσιο Αθηνών είναι από τα ελάχιστα πλέον σχολεία στη χώρα που λειτουργούν ακόμα με το καθεστώς της πρωινής και απογευματινής βάρδιας. Πάνω από 900 μαθητές κάνουν μάθημα σε μικρές αίθουσες που δημιουργήθηκαν με τη χρησιμοποίηση μιας γυψοσανίδας – που έκοψε στα δύο μια παλαιότερη μεγάλη αίθουσα – ή ακόμη στον χώρο του υπογείου που προοριζόταν για αίθουσα εκδηλώσεων και πλέον χρησιμοποιείται παράλληλα ως σχολική τάξη και αποθηκευτικός χώρος. Οι τοίχοι είναι γεμάτοι συνθήματα και βρωμιά. Τα θρανία είναι φθαρμένα. Σε μερικές από αυτές τις μικρές αίθουσες υπάρχει η βάση του… διαδραστικού πίνακα που εδώ πιθανόν ποτέ δεν λειτούργησε και πλέον έχει κλαπεί.

«Υπάρχει ζήτημα με τη φύλαξη του σχολείου τις ώρες που δεν λειτουργεί. Οι κλοπές, και μαζί τους οι φθορές, είναι αρκετά συνηθισμένο φαινόμενο» μας λέει καθηγητής που εργάζεται σε ένα από τα δύο λύκεια. Οι φθορές δεν επισκευάζονται ή επισκευάζονται πλημμελώς «μια και εδώ και αρκετό καιρό τα οικονομικά των σχολείων είναι ιδιαιτέρως πιεσμένα. Οι οφειλές προς τους προμηθευτές των σχολείων έχουν αυξηθεί.

Οι Δημοτικές Επιτροπές Παιδείας λαμβάνουν ακόμα τα χρήματα που τους αναλογούν για το 2011, που είναι αρκετά λιγότερα σε σχέση με το πολύ πρόσφατο παρελθόν. Αν δεν γίνει κάτι προκειμένου να εξοφληθούν οι οφειλές των σχολείων προς τις ΔΕΚΟ, όπως η ΔΕΗ και η ΔΕΠΑ, θα έχουμε μια τραγική χρονιά» μας λέει ο πρόεδρος της Γ’ ΕΛΜΕ Αθήνας κ. Χαράλαμπος Κόκλας. Και βέβαια δεν είναι μόνο τα οικονομικά των σχολείων του κέντρου στο «κόκκινο». Ηδη, σε περιοχές της Αττικής όπως η Ν. Σμύρνη οι διευθυντές των δημοτικών σχολείων ενημερώθηκαν από τους προϊσταμένους τους να προχωρήσουν την εφετινή χρονιά σε οικονομική χρήση της θέρμανσης.

Το ζήτημα της μεταστέγασης των σχολείων της Ανω Κυψέλης απασχολεί τους γονείς και τους μαθητές της περιοχής για περίπου 20 χρόνια. «Διεκδικούμε την ανέγερση σχολικού κτιρίου σε ένα οικόπεδο σε απόσταση 500 μέτρων από εδώ – η πρώτη απόφαση που εγκρίνει την ανέγερση χρονολογείται από το 1994. Ετσι, θα μεταφερθεί εκεί τουλάχιστον το ένα λύκειο και θα αποσυμφορηθεί ο χώρος εδώ. Την ημέρα του αγιασμού είχαμε τη διαβεβαίωση του δημάρχου Αθηναίων ότι το κτίριο θα κατασκευαστεί, αφού προηγήθηκαν κινητοποιήσεις μας και φαίνεται να ξεπερνιούνται τα γραφειοκρατικά προβλήματα» λέει ο κ. Τάσος Παπαδόπουλος, διευθυντής του 39ου Γυμνασίου, συμπληρώνοντας πάντως «πως αν δεν το δούμε χτισμένο, δεν θα το πιστέψουμε». Και αυτός, όπως και οι περισσότεροι συνάδελφοί του στα σχολεία της περιοχής, έχουν τα ίδια παράπονα. Για «ανεπάρκεια υλικών μέσων ακόμη και σε είδη όπως το χαρτί υγείας», για ένα σχολείο που όσον αφορά το λύκειο γίνεται όλο και περισσότερο «απλώς ένας διάδρομος για το πανεπιστήμιο», για βιβλία που αλλάζουν ανά δύο χρόνια, «γραμμένα από τους ίδιους συγγραφείς, με τα ίδια περίπου λόγια» και βέβαια για το «πολύ σοβαρό οικονομικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν πλέον όλοι οι συνάδελφοι, ειδικά όσοι έχουν λίγα χρόνια υπηρεσίας, που αναγκάζονται να ζήσουν με κάτω από 700 ευρώ τον μήνα» λέει ο κ. Κόκλας.

«Ζητήματα όπως ο εξοπλισμός μπορούν να αποδειχθούν δευτερεύοντα αν υπάρχει καλή συνεργασία» σχολιάζει από την πλευρά του ο διευθυντής του 19ου Γυμνασίου Αθηνών, που βρίσκεται κοντά στη συμβολή των οδών Αχαρνών και Αγίου Μελετίου, κ. Κώστας Θεριανός. Το κτίριο του σχολείου του, στο οποίο περίπου τα 3/4 των μαθητών προέρχονται από οικογένειες μεταναστών, κυρίως από τα Βαλκάνια, είναι παλιό, ηλικίας αρκετών δεκαετιών. Η μία από τις δύο αυλές του σχολείου βρίσκεται στην ταράτσα ενός βενζινάδικου. Το κτίριο ανήκει σε ιδιώτη και η διαδικασία απαλλοτρίωσής του από τον ΟΣΚ – κάτι που θα βοηθούσε στο κλείσιμο του βενζινάδικου – είναι εδώ και καιρό στάσιμη. «Επομένως, οποιαδήποτε φθορά που αναγκαστικά προκύπτει σε ένα τόσο παλιό κτίριο είναι δύσκολο και χρονοβόρο να επισκευαστεί. Οταν είδαμε ότι δεν υπάρχουν χρήματα για να βαφτεί το κτίριο ήρθαμε σε συνεργασία με μια ομάδα γκράφιτι» λέει ο κ. Θεριανός. «Μαζί με τους μαθητές ζωγράφισαν γκράφιτι στους τοίχους. Τα παιδιά διασκέδασαν ιδιαίτερα. Επιπλέον νομίζω πως η σημερινή εικόνα του σχολείου λειτουργεί θετικότερα στην ψυχολογία τους σε σχέση με ένα απλά φρεσκοβαμμένο κτίριο».