Το γραφείο του κ. Α. Λοβέρδου στην οδό Σταδίου είναι συνεχώς γεμάτο επισκέπτες. Ο πρώην υπουργός, ο οποίος έχει αναστατώσει το ΠαΣοΚ με την κινητικότητα που επιδεικνύει, πραγματοποιεί τα ραντεβού του με το βλέμμα να πέφτει κάθε τόσο διακριτικά στον λεπτοδείκτη του ρολογιού του. Το ερώτημα αν σκοπεύει να ιδρύσει νέο κόμμα έχει εξάψει το ενδιαφέρον διαφόρων, εντός και εκτός ΠαΣοΚ, οι οποίοι επιχειρούν να μάθουν από πρώτο χέρι «πού το πάει ο Αντρέας». Ο κ. Λοβέρδος καλλιεργεί μιαν αχλύ μυστηρίου για τα μελλοντικά του σχέδια και διαβεβαιώνει τους συνομιλητές του ότι δεν νοιάζεται να ακολουθήσει μια τακτική προσηλυτισμού αλλά να προκαλέσει μια ευρύτερη συζήτηση για το μέλλον της χώρας στην κοινωνία. Τι καινούργιο φέρνει όμως στην πολιτική εκτός από τις εικασίες για τα προσωπικά του σχέδια;

Ο κ. Λοβέρδος έλυσε τη σιωπή του μέσω της έκδοσης ενός βιβλίου («πολιτική μπροσούρα» το χαρακτηρίζει ο ίδιος) υπό τον τίτλο «Θέσεις για τη Νέα Ελληνική Ανόρθωση». Η προσεκτική του ανάγνωση φανερώνει πολύ περισσότερα από αυτά που αποκαλύπτει ο συγγραφέας του στις συνεντεύξεις και στις ιδιωτικές συζητήσεις του. Στο βιβλίο περιγράφει έναν συμμετοχικό, ευρωπαϊκό, μεταρρυθμιστικό, ριζοσπαστικό, σοσιαλδημοκρατικό πολιτικό χώρο, «ένα πολιτικό υποκείμενο που έχει ανάγκη η Ελλάδα», όπως παρατηρεί. «Δεν έχει σημασία αν αυτός ο χώρος, αυτή η παράταξη, θα προκύψει από τη μετεξέλιξη υπάρχοντος κόμματος ή τη συγχώνευση ή την εκλογική συμπόρευση υφιστάμενων σχηματισμών ή ακόμη και από την ίδρυση ενός νέου κόμματος που θα συσπειρώσει τις δυνάμεις της ριζοσπαστικής σοσιαλδημοκρατίας» υπογραμμίζει.

Κατά την άποψή του τα κόμματα θα πρέπει να αποτελέσουν την κορυφαία μεταρρυθμιστική δύναμη στην Ελλάδα και να μην κρύβονται πίσω από τις κυβερνήσεις. Οσο για το πολιτικό υποκείμενο που οραματίζεται, αυτό θα πρέπει να λειτουργεί με κατοχυρωμένες τάσεις, οι οποίες θα εκπροσωπούνται στην ηγεσία του όπως και η νεολαία, τα πολιτικά όργανα να έχουν σταθερό αριθμό εκλεγμένων μελών και να μην είναι «φυσαρμόνικες» – οι αιχμές για τη διαχρονική λειτουργία του ΠαΣοΚ είναι συνεχείς.
Ο κ. Λοβέρδος μιλάει για ένα κίνημα της Κεντροαριστεράς, αλλά στην ουσία τσαλαβουτάει στην πολιτική ιστορία επιχειρώντας να συνδέσει την επανάσταση του 1909 και τον Ελ. Βενιζέλο με τον εθνάρχη Καραμανλή και τον εκσυγχρονιστή Σημίτη. Συνθέτουν αυτά μια νέα πολιτική πρόταση και μια πραγματική ρήξη με τις «παρασιτικές, αντιαναπτυξιακές και βαθύτατα συντηρητικές πολιτικές του πρόσφατου παρελθόντος»;
Σε μια εποχή τρικυμίας και ανασύνθεσης ιδεολογικών χώρων και πολιτικών κομμάτων αρκεί ο υπέρ της ανάπτυξης και των μεταρρυθμίσεων αγώνας για να συσπειρώσει τις διακομματικές δυνάμεις που υπαινίσσεται ο πρώην υπουργός; Ο κ. Λοβέρδος πάντως δεν βιάζεται να αποδείξει την ορθότητα των απόψεών του. Εχει χαράξει ένα συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και έχει προετοιμαστεί να δώσει αμυντικές μάχες για το βιβλίο του – κάποιοι μιλούν ήδη για ένα «τηλεοπτικό βιβλίο», από το οποίο λείπει το επιστημονικό και το πολιτικό βάθος. «Θα το πολεμήσουν, αλλά εγώ έχω απόλυτη πίστη σε αυτό που επιχειρώ» επιμένει.
Αυτό που επιχειρεί τοποθετείται χρονικά την άνοιξη του 2013. Τότε, προς το τέλος Φεβρουαρίου – αρχές Μαρτίου όπως υπολογίζει, θα είναι έτοιμος να παρουσιάσει στην ολοκληρωμένη μορφή του το εθνικό σχέδιο για την έξοδο από την κρίση. Η προετοιμασία του σχεδίου αυτού έχει ξεκινήσει ήδη με τη συμμετοχή 30 επιστημόνων και πολιτικών.
Η σχέση του κ. Λοβέρδου με το ΠαΣοΚ, και ακριβέστερα με τον κ. Ευ. Βενιζέλο, θεωρείται από τον ίδιο τελειωμένη. Παρ’ ότι απουσιάζει από τις συνεδριάσεις της ΚΟ και δεν εμφανίστηκε στην εκδήλωση για την 3η Σεπτέμβρη, για να μη δώσει το λάθος σήμα και εντός και εκτός, δεν υπογράφει τα χαρτιά του «διαζυγίου». «Εγώ δεν θα κάνω διασπαστικές κινήσεις» ξεκόβει τη συζήτηση στους συνομιλητές του. Παραμένει βουλευτής του ΠαΣοΚ, με ενεργή παρουσία και κατάθεση ερωτήσεων. «Αν δεν με θέλουν, ας με διώξουν» απαντά σε όσους τού θέτουν το ερώτημα. Στην Ιπποκράτους όμως δεν υπάρχει κλίμα διαγραφών, αντιθέτως αποφάσισαν να μη σχολιάσουν καθόλου το βιβλίο. Πολλοί θυμήθηκαν όμως ότι οι απόψεις που περιέχονται σε αυτό παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά – το αναφέρει και ο κ. Λοβέρδος στον πρόλογό του – τον περασμένο Φεβρουάριο σε κοινή εκδήλωση με τον κ. Βενιζέλο στο ΕΒΕΑ, όπου ο τότε υποψήφιος πρόεδρος του ΠαΣοΚ τον κάλεσε να συγκροτήσει ρεύμα εντός του κόμματος. Η σχέση των δύο πολιτικών πήρε τη λάθος στροφή όταν ο κ. Βενιζέλος απέρριψε την πρόταση των κκ. Λοβέρδου και Μιχ. Χρυσοχοΐδη για συμμετοχή του ΠαΣοΚ στην κυβέρνηση με έμπειρα πολιτικά στελέχη. «Κάναμε μια πολιτική τοποθέτηση και κατηγορηθήκαμε ως θεσιθήρες» σχολιάζει ο πρώην υπουργός, ο οποίος παρά τις κατά καιρούς συμμαχίες του με τον Ι. Ραγκούση, την Αννα Διαμαντοπούλου και τον Χρυσοχοΐδη, σε αυτή τη φάση κατονομάζει ως συνομιλητή του μόνο τον κ. Γ. Φλωρίδη. Επίσης αρνείται να συνομιλήσει με κάποια στελέχη του παλαιού ΠαΣοΚ τα οποία αμφισβητούν τον κ. Βενιζέλο. Ο κ. Λοβέρδος πιστεύει ότι ένα νέο κόμμα πρέπει να στηρίζεται σε μια κοινωνική βάση και αυτή τη στιγμή η ελληνική κοινωνία μοιάζει με βυθό που έχει αναταραχθεί. Εκτιμά όμως ότι μετά την ψήφιση των μέτρων στη Βουλή το παιχνίδι θα ανοίξει, μόνο που αυτή τη συγκυρία αναμένουν και άλλοι παίκτες, οπότε δεν αποκλείεται να υπάρξει συνωστισμός στην αφετηρία.

Ολα για την ανάπτυξη
Χρειάζεται ένας «κινηματίας πρωθυπουργός»

Ο κ. Λοβέρδος αναδεικνύει σε λυδία λίθο την ανάπτυξη. Για να επιτευχθεί όμως απαιτείται, όπως επισημαίνει, ένα εθνικό σχέδιο για την έξοδο από την κρίση συνοδευόμενο από μια γενναία συνταγματική αναθεώρηση, για τον ριζοσπαστικό μετασχηματισμό της Διοίκησης και της Δικαιοσύνης, ώστε «να συνδυαστεί με τον πιο πανηγυρικό ενταφιασμό της Γ’ Ελληνικής Δημοκρατίας και τη γέννηση της Δ’ Ελληνικής Δημοκρατίας». Επιπλέον χρειάζεται συστράτευση των πολιτικών δυνάμεων που απορρίπτουν τη δημαγωγία και τη λογική της διανομής των κρατικών λαφύρων μετά τις εκλογικές νίκες, ένας «κινηματίας πρωθυπουργός, 8-10 πολύ δυναμικοί υπουργοί και 30-40 δυναμικά στελέχη στον κρατικό μηχανισμό», για να φέρουν «την άνοιξη που περιμένουμε».
Οι θέσεις που εκφράζει, όπως σπεύδει να τονίσει στο σύντομο εισαγωγικό του σημείωμα, δεν αποτελούν πρόταση προγράμματος πολιτικού κόμματος. Ωστόσο είναι δύσκολο να ταυτίσει κάποιος το πολιτικό υποκείμενο που οραματίζεται ο κ. Λοβέρδος με το ΠαΣοΚ. Και ο ίδιος ο πρώην υπουργός φροντίζει με τον τρόπο του να χαράξει συνοριακές γραμμές: Καταλογίζει στο κόμμα του ότι από το 1981 και έπειτα καλλιέργησε τον λαϊκισμό, τον υπερδανεισμό, τις πελατειακές σχέσεις, τον παρασιτικό καταναλωτισμό και τον ευδαιμονισμό, με τη συνενοχή και των υπολοίπων κομμάτων, ιδίως της Αριστεράς («δεν υπήρξε κανένα πελατειακό αίτημα που να μην υποστηρίχτηκε και να μην ψηφίστηκε από την Αριστερά»).
Εξαιρεί την περίοδο Σημίτη, αλλά έπειτα ταλαντεύεται υπερασπιζόμενος αταίριαστα πράγματα: Η κυβέρνηση του κ. Γ. Παπανδρέου, γράφει, παρέλυσε εξαιτίας «των δισταγμών που αποτέλεσαν κυρίαρχη στάση», του δέους απέναντι στο πολιτικό κόστος και της υποχώρησης απέναντι στη δημαγωγία της αντιπολίτευσης, απόρροια εν μέρει της «εσφαλμένης δημαγωγικής αντιπολιτευτικής μας πρακτικής πριν από το 2009».
Στην κυβέρνηση Παπαδήμου αναγνωρίζει ότι έφερε εις πέρας τις αποφάσεις της 26ης Οκτωβρίου και η χώρα πήρε 130 δισ. ευρώ δάνειο και διεγράφησαν και 106 δισ. ευρώ από το χρέος, της χρεώνει όμως ότι «δυστυχώς δεν εκπόνησε ένα αναπτυξιακό σχέδιο». «Και η τρικομματική κυβέρνηση Σαμαρά ένα τέτοιο σχέδιο, που όλοι πλέον κρίνουν ως απαραίτητο, ακόμα δεν παρουσίασε στον ελληνικό λαό. Και ο καιρός, που δεν διαθέτουμε, περνά και χάνεται». Το αζιμούθιό του, για να διορθώνει τις παρεκκλίσεις από την ευρωπαϊκή πορεία, είναι οι πολιτικές που χάραξαν οι Κωνσταντίνος Καραμανλής και Κ. Σημίτης με την είσοδο της Ελλάδας στην ΕΟΚ αρχικώς και στην ΟΝΕ στη συνέχεια.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ