Το καρότο και το μαστίγιο του «φιλέλληνα» Γιούνκερ

Την τακτική του καρότου και του μαστίγιου εφάρμοσε ο Πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου και επικεφαλής του Eurogroup Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα και τη συνάντησή του το απόγευμα της Τετάρτης με τον κ. Αντ. Σαμαρά, ενώ εξέφρασε την εμπιστοσύνη του στην ελληνική κυβέρνηση ότι θα κάνει ό,τι είναι απαραίτητο.

Ο κ. Γιούνκερ, ήταν σαφής και προϊδέασε για το κλίμα που θα υπάρξει στη συνάντηση που θα έχει την Παρασκευή ο κ. Σαμαράς με τη Γερμανίδα Καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ, η οποία αποφεύγοντας την καλλιέργεια προσδοκιών, ξεκαθάρισε από τη Μολδαβία – στο περιθώριο επίσημης επίσκεψης – ότι «δεν θα έχουμε λύση την Παρασκευή, θα περιμένουμε την έκθεση της τρόικας και θα αποφασίσουμε μετά».

Σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος» ο κ. Γιούνκερ προειδοποίησε την ελληνική πλευρά ότι είναι ιδιαίτερα δύσκολη η αποστολή στο Βερολίνο και πρέπει να έχει γίνει πολύ καλή και σε βάθος προετοιμασία, η οποία θα συνεχιστεί μέχρι την αναχώρηση της ελληνικής αποστολής με συσκέψεις του κ. Σαμαρά με τους στενούς του συνεργάτες.

Μάλιστα ο κ. Γιούνκερ κάποια στιγμή είπε – αυτό που δήλωσε και δημόσια – ότι «είναι η τελευταία σας ευκαιρία, δεν θα έχετε άλλη», για να του απαντήσει ο Έλληνας Πρωθυπουργός, αντιλαμβανόμενος την κρισιμότητα των στιγμών και τις συνθήκες που επικρατούν στην Ε.Ε.: «Ξέρω τι γίνεται. Την αποδέχομαι».

Ο επικεφαλής του Eurogroup, ναι μεν έδειξε τα φιλικά του αισθήματα για την Ελλάδα στις δημόσιες δηλώσεις του, αλλά δεν έλειψαν και τα αναγκαία μηνύματα και οι προτροπές.

Από τη μια πλευρά έδωσε το μήνυμα ότι η χώρα μας πρέπει να παραμείνει στο ευρώ, τασσόμενος κατηγορηματικά κατά της εξόδου από την ευρωζώνη, ενώ ζήτησε να σταματήσουν και οι σχετικές δηλώσεις των ξένων αξιωματούχων.

Από την άλλη πλευρά ήταν ιδιαίτερα πιεστικός στην κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Έλληνα Πρωθυπουργό, τονίζοντας την ανάγκη να προχωρήσουν απαρέγκλιτα όλες οι διαρθρωτικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις και να μην παρεκκλίνει η κυβέρνηση από το οικονομικό πρόγραμμα, ενώ δημόσια μίλησε για την … «τελευταία ευκαιρία».

Η στάση του κ. Γιούνκερ, παρά τα θερμά δημόσια λόγια του για την ελληνική προσπάθεια να υπάρξει θετικό αποτέλεσμα, ήταν συνέχεια της τακτικής του καρότου και του μαστίγιου απέναντι στη χώρα μας και θύμισε τη δήλωσή του πριν δεκαπέντε ημέρες, όταν είχε δημιουργήσει αίσθηση τονίζοντας πως η ελληνική έξοδος από την ευρωζώνη είναι «τεχνικά δυνατή και διαχειρίσιμη» παρότι ο ίδιος διευκρίνισε ότι την απεύχεται.

Ο κ. Γιούνκερ ουσιαστικά ζήτησε άμεσα αποτελέσματα από την κυβέρνηση για να υπάρξει αλλαγή στάσης από τους πιστωτές. Εξάλλου, δεν ήταν τυχαία η αναφορά του ότι ακόμα και το αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης, που δεν έχει ακόμα υποβληθεί επίσημα, περί επιμήκυνσης του χρόνου δημοσιονομικής προσαρμογής, θα εξαρτηθεί από την επικείμενη έκθεση της τρόικας.

Σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος» έγινε εκτενής συζήτηση των κκ. Σαμαρά και Γιούνκερ για το πακέτο των μέτρων (11,7 δισ. ευρώ τα προσδιόρισε ο ίδιος ο Πρωθυπουργός στη δημόσια δήλωσή του), για την πορεία των ιδιωτικοποιήσεων, την εφεδρεία, την πορεία των εσόδων, την απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων (αναφέρθηκε στις αντιδράσεις των ισχυρών λόμπι).

Ο επικεφαλής του Eurogroup ενημερώθηκε πλήρως από το οικονομικό επιτελείο, κυρίως τον υπουργό Οικονομικών κ. Ι. Στουρνάρα και τον αναπληρωτή του κ. Χρ. Σταϊκούρα, που ήταν παρών στη σύσκεψη, μετά την αρχική κατ’ ιδίαν συνομιλία των κκ. Σαμαρά και Γιούνκερ.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο κ. Γιούνκερ έλαβε αναλυτική αναφορά για το πακέτο και δόθηκαν απαντήσεις από το οικονομικό επιτελείο σε ερωτήσεις που υπέβαλλε.

Μάλιστα, ο ίδιος εστίασε την επιχειρηματολογία του στην εφαρμογή του μέτρου της εφεδρείας, έθεσε το θέμα των κλειστών επαγγελμάτων και επέμεινε ιδιαίτερα στην ανάγκη να υπάρξουν ιδιωτικοποιήσεις και πέραν των όσων προβλέπονται στο οικονομικό πρόγραμμα.

Ειδικά για τα έσοδα, σημείωσε ότι είναι άμεση ανάγκη να υπάρξει αποτέλεσμα που συνδυάζεται και με τη δημόσια αναφορά του (συμβουλή, όπως τη χαρακτήρισε) να μη θιγούν άλλο οι ασθενέστερες τάξεις που ήδη έχουν σηκώσει το μεγάλο βάρος.

Είναι χαρακτηριστικό το στιγμιότυπο από το δείπνο που παρέθεσε ο κ. Σαμαράς στον κ. Γιούνκερ στο εστιατόριο του Μουσείου της Ακρόπολης, όπου και έκανε αναφορά για τα έσοδα.

Όταν ο κ. Σαμαράς σύστησε τον υφυπουργό Οικονομικών κ. Γ. Μαυραγάνη στον κ. Γιούνκερ, με την επισήμανση, «αυτός είναι που μαζεύει τους φόρους», ο επικεφαλής του Eurogroup είπε αστειευόμενος, αλλά με διάθεση να στείλει μήνυμα: «Α, εσείς είστε που μαζεύεται φόρους. Σας αγαπάμε όλοι. Κάντε καλά τη δουλειά σας».

Ο κ. Γιούνκερ, ακούγοντας την εξειδίκευση των μέτρων και, υπό την προϋπόθεση πως δεν θα υπάρξουν υποχωρήσεις και παρεκκλίσεις από συμφωνηθέντα, εκτίμησε ότι τελικά η χώρα μας θα τα καταφέρει, αναγνωρίζοντας τις προσπάθειες που έχει κάνει η χώρα για να ξεπεράσει το πρόβλημα του χρέους.

Μια από τις στιγμές που ικανοποιήθηκε ο κ. Γιούνκερ και έδειξε την ευαρέσκειά του, ήταν όταν ο κ. Σαμαράς τον ενημέρωσε ότι η νέα ελληνική κυβέρνηση έχει διευρύνει την ατζέντα των αποκρατικοποιήσεων και έχει επισπεύσει τις διαρθρωτικές αλλαγές.

Στο θέμα των αποκρατικοποιήσεων ειπώθηκε, πίσω από τις κλειστές πόρτες του Μεγάρου Μαξίμου, ότι δεν βοηθάει καθόλου τη συγκεκριμένη προσπάθεια της κυβέρνησης, όλες αυτές οι φήμες για έξοδο της χώρας και καταγράφονται τα αντίθετα αποτελέσματα.

Γι’ αυτό ο ίδιος ο κ. Γιούνκερ φρόντισε μετά στις δημόσιες δηλώσεις του να επισημάνει ότι η έξοδος από την ευρωζώνη δεν θα βοηθήσει την Ελλάδα και υπογράμμισε πως εάν σταματήσει η σχετική συζήτηση θα ενισχυθεί η προσπάθεια των αποκρατικοποιήσεων.

Ο Έλληνας Πρωθυπουργός διαβεβαίωσε τον κ. Γιούνκερ ότι η χώρα θα υλοποιήσει τους στόχους της και ζητάει να εισέλθει σε φάση ανάπτυξης, γιατί με τη συνεχή ύφεση και την τεράστια ανεργία η οικονομία δεν μπορεί να σταθεροποιηθεί.

Στο σημείο αυτό επέμεινε ιδιαίτερα στην ανάγκη ενίσχυσης της ρευστότητας στην αγορά για να τονωθεί η οικονομία και να ενισχυθούν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Ουσιαστικά, όπως προκύπτει από τις συζητήσεις του κ. Γιούνκερ με την ελληνική πλευρά, το μήνυμα ήταν ξεκάθαρο: να επιταχυνθούν οι μεταρρυθμίσεις και να υπάρξουν αποτελέσματα και μετά να συζητηθούν επί της ουσίας οι όποιες ελαφρύνσεις στο πρόγραμμα, με κυρίαρχη την επιμήκυνση.

Για να υπάρξει όμως και ανταπόκριση από την πλευρά των πιστωτών θα πρέπει να επανακτηθεί η αξιοπιστία της ελληνικής κυβέρνησης, σημείο που στάθηκαν ιδιαίτερα και οι δυο πρωθυπουργοί με πιο χαρακτηριστική το επιχείρημα Γιούνκερ: «Μια στιβαρή και αξιόπιστη στρατηγική σε ότι αφορά το μεσοπρόθεσμο είναι μια προϋπόθεση σε ότι αφορά στην εκταμίευση της επόμενης δόσης».

Η επίσκεψη Γιούνκερ και τα μηνύματα που εστάλησαν, ακόμα και η φράση περί «τελευταίας ευκαιρίας», εκλήφθηκαν από το πρωθυπουργικό επιτελείο ως θετικά σημάδια για το διπλωματικό μαραθώνιο που ξεκινάει ο κ. Σαμαράς, με πρώτους σταθμούς Βερολίνο και Παρίσι. «Η επίσκεψη Γιούνκερ ήταν πυξίδα για τις επαφές με Μέρκελ και Ολάντ» λέγανε ανώτερα κυβερνητικά στελέχη.

Συνομιλώντας με τους πρωθυπουργικούς συμβούλους, η αίσθηση που αποκόμιζε κανείς μετά τη συνάντηση και το δείπνο, ήταν ότι επικρατεί ικανοποίηση και συγκρατημένη αισιοδοξία, αν και – πολύ σωστά για επικοινωνιακούς και πολιτικούς λόγους – τηρούνται χαμηλοί τόνοι.

Η ικανοποίηση καλλιεργήθηκε ως αίσθημα από τη δήλωση Γιούνκερ για την επιμήκυνση, λέγοντας ότι δεν την απέκλεισε, άρα βοηθάει την ελληνική προσπάθεια και φαίνεται ότι υπάρχει περιθώριο να γίνει δεκτό το ελληνικό αίτημα, ενώ άφησε_κατά τους συνεργάτες του κ. Σαμαρά, ανοικτό παράθυρο και για νέο κούρεμα, αν και δεν είπε τίποτα το συγκεκριμένο.

Ιδιαίτερη σημασία για το Μέγαρο Μαξίμου έχει και η αναφορά του κ. Γιούνκερ ότι με μία σοβαρή πολιτική μείωσης των ελλειμμάτων η χώρα μπορεί να υπολογίζει στην καταβολή της επόμενης δόσης του δανείου, συμφωνώντας ότι «η μπάλα βρίσκεται στα χέρια της Ελλάδας».

Επίσης, πολύ θετική κριθηκε η επισήμανση του κ. Γιούνκερ ότι οι χαμηλόμισθοι έχουν υποφέρει και δεν θα πρέπει να τους επιβληθούν νέα βάρη αλλά να συμβάλλουν περισσότερο άλλες κοινωνικές ομάδες, καθώς θεωρείται ότι βοηθάει την κυβερνητική προσπάθεια, ειδικά στο νέο μέτωπο που άνοιξε με την απόφασή της να μειωθούν και τα ειδικά μισθολόγια. Δεν ήταν τυχαία η αναφορά του κ. Γιούνκερ ότι οι χαμηλόμισθοι έχουν υποφέρει πολύ στην Ελλάδα, υπονοώντας ότι πρέπει να πληρώσουν και όσοι έχουν ξεφύγει από την κρίση.