Η επιλογή του Πολ Ράιαν ως υποψήφιου αντιπροέδρου από τον Μιτ Ρόμνι οδήγησε σε ένα κύμα επαίνων από τους ειδικούς. Τώρα, διακηρύσσει ο ένας σχολιαστής μετά τον άλλον, θα έχουμε επιτέλους έναν αληθινό διάλογο για το δημοσιονομικό μέλλον του έθνους.
Αυτό ήταν προβλέψιμο: αν αφήσετε στην άκρη το Κόμμα του Τσαγιού, η πραγματική εκλογική βάση του κ.Ράιαν είναι ο «στρατός» των σχολιαστών, που έχει αποφασίσει εδώ και χρόνια πως πρόκειται για έναν Τίμιο, Σοβαρό Συντηρητικό, οι προτάσεις του οποίου αξίζουν τον σεβασμό σου, ακόμη κι αν δεν τον συμπαθείς.
Όμως τίποτε από τα παραπάνω δεν είναι αλήθεια. Οι οικονομικές ιδέες του Ράιαν, τα «Ραϊανόμικς», ήταν και θα είναι ένα παιχνίδι εξαπάτησης, ιδιαίτερα μετά την επιλογή του κ.Ράιαν για την θέση του αντιπροέδρου.
Ας μιλήσουμε λίγο για το τι περιλαμβάνεται στο σχέδιο Ράιαν, και ας ξεχωρίσουμε τι από τα περιεχόμενα του είναι πραγματικές, συγκεκριμένες πολιτικές προτάσεις, και τι είναι αστήριχτες διαβεβαιώσεις. Για να είναι ακόμη πιο εστιασμένη η συζήτηση, ας δούμε τι υποτίθεται πως θα συμβεί στους προυπολογισμούς μας μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια.
Στο φορολογικό κομμάτι, ο κ.Ράιαν προτείνει δραστικές περικοπές στους συντελεστές των μεγάλων επιχειρήσεων και των υψηλότερων εισοδημάτων. Αν και προσπάθησε να αποφύγει την συνηθισμένη διαδικασία εκτίμησης των συνεπειών που θα έχουν οι προτάσεις του στην οικονομία από ανεξάρτητους λογιστές, το υπερκομματικό Κέντρο Φορολογικής Πολιτικής έκανε τις αριθμητικές πράξεις, και υπολόγισε πως οι περικοπές Ράιαν ισοδυναμούν με απώλεια στα δημόσια έσοδα της τάξης των 4,3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων την επόμενη δεκαετία.
Στο κομμάτι των δαπανών, ο κ.Ράιαν προτείνει τεράστιες περικοπές στο πρόγραμμα επιδοτούμενης χορήγησης φαρμάκων Medicaid, περνώντας το φορτίο στις πολιτείες, ενώ την ίδια στιγμή περικόπτει και τα δικά τους κονδύλια. Έτσι εξοικονομεί περίπου 800 δις. δολάρια. Προτείνει περικοπές ανάλογης σκληρότητας στα κουπόνια διατροφής για τους άπορους, γλιτώνοντας και από εκεί άλλα 130 δις. δολάρια, μαζί με κάποιες ακόμη περικοπές από όπου μπορεί, όπως ας πούμε από την μείωση των βοηθημάτων για τους φοιτητές. Ας είμαστε γενναιόδωροι και ας πούμε πως όλα αυτά τα «ψαλίδια» θα εξοικονομήσουν 1 τρις. δολάρια.
Πέρα από όλα αυτά, ο κ.Ράιαν διατηρεί τις περικοπές 716 δις. δολαρίων από το πρόγραμμα περίθαλψης Medicare, που περιλαμβάνει η μεταρρύθμιση Obamacare στον κλάδο υγείας, παρά το γεγονός ότι σκοπεύει να πετάξει στα σκουπίδια όλο το υπόλοιπο νομοθέτημα!
Άρα, αν αθροίσουμε τις διάφορες προτάσεις του κ.Ράιαν, θα έχουμε μείωση των φορολογικών εσόδων κατά 4,3 τρις. δολάρια, που εν μέρει αντισταθμίζεται από μείωση 1,7 τρις. δολαρίων στις δημόσιες δαπάνες – όπου βέβαια, όλως τυχαίως, οι φορομειώσεις ευνοούν δυσανάλογα το κορυφαίο εισοδηματικά 1% των Αμερικανών, ενώ οι περικοπές δαπανών θα πλήξουν πρωτίστως τις οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα.
Συνολικά, το αποτέλεσμα θα είναι η αύξηση του ελλείμματος κατά δυόμισι τρισεκατομμύρια δολάρια.
Κι όμως, ο κ.Ράιαν επιμένει ότι θα μειώσει δραστικά το έλλειμμα. Που βασίζει αυτόν τον ισχυρισμό; Λοιπόν, αυτό που λέει είναι πως θα αντισταθμίσει τις φορομειώσεις του «διευρύνοντας την φορολογική βάση», δηλαδή εξαλείφοντας όσες φοροαπαλλαγές και «παράθυρα» χρειάζεται για να ανακτήσει τα χαμένα έσοδα. Ποιες απαλλαγές θα απαλείψει; Αρνείται να μας πει – άλλωστε, ρεαλιστικά μιλώντας, αποκλείεται να μαζέψει έτσι τόσα χρήματα όσα ισχυρίζεται πως θα συγκεντρώσει.
Την ίδια στιγμή, ισχυρίζεται πως θα προχωρήσει σε ακόμη μεγαλύτερες περικοπές στις δαπάνες. Τι ακριβώς θα κόψει; Αρνείται να πει.
Αυτό που μας προσφέρει λοιπόν ο κ.Ράιαν, τελικά, είναι συγκεκριμένες προτάσεις που θα αυξήσουν δραστικά το δημόσιο έλλειμμα, συν την αόριστη διαβεβαίωση πως το έλλειμμα θα περιοριστεί χάρη στα μυστικά του σχέδια για τους φόρους και τις δαπάνες, τα οποία αρνείται να μοιραστεί μαζί μας.
Αν αυτό σας ακούγεται σαν ανέκδοτο, είναι γιατί όντως πρόκειται για ανέκδοτο. Κι όμως, το «σχέδιο» του κ.Ράιαν αντιμετωπίζεται με μεγάλο σεβασμό στην Ουάσιγκτον. Μέχρι και βραβείο «δημοσιονομικής υπευθυνότητας» του απένειμαν. Μα τι συμβαίνει;
Η απάντηση, βασικά, είναι πως παρακολουθούμε τον θρίαμβο του στιλ σε βάρος της ουσίας. Μακροπρόθεσμα, το σχέδιο Ράιαν θα κατέστρεφε το πρόγραμμα Medicare όπως το γνωρίζουμε – και, όταν μιλάνε στην Ουάσιγκτον για «δημοσιονομική υπευθυνότητα», συχνά την ταυτίζουν με την πρόθεση για άγριες περικοπές στο πρόγραμμα Medicare και τις συντάξεις, ακόμη και αν οι υποτιθέμενες αποταμιεύσεις θα χρησιμοποιηθούν τελικά για την περαιτέρω μείωση των φόρων για τους πλούσιους, και όχι για τον περιορισμό των ελλειμμάτων.
Το ερώτημα λοιπόν κατά πόσο η φήμη περί τιμιότητας και δημοσιονομικής υπευθυνότητας που αδίκως συνοδεύει τον κ.Ραιαν θα «επιζήσει» της συμμετοχής του τελευταίου σε μια βαθύτατα απατηλή και ανεύθυνη προεκλογική καμπάνια για την προεδρία. Πόσες πιθανότητες υπάρχουν για μια σοβαρή προεκλογική καμπάνια; Ελάχιστες, διότι ο κ.Ράιαν δεν είναι σοβαρός άνθρωπος – απλά υποδύεται τον σοβαρό στην τηλεόραση.
