Σαράντα χρόνια συμπληρώθηκαν πρόσφατα από τη λήξη του πολέμου του Βιετνάμ και η αμερικανική κυβέρνηση αποπειράται, μέσα από μια καμπάνια στα ΜΜΕ που προβάλει τον συμβολικό καθαρισμό μιας μικρής έκτασης κοντά στο διεθνές αεροδρόμιο της χώρας, να εξιλεωθεί για ένα από τα σοβαρότερα πολεμικά της εγκλήματα: αυτό της ρίψης του «Πορτοκαλί Παράγοντα» (Agent Orange), της τοξικής ουσίας που ευθύνεται για διάφορες μορφές καρκίνου και γενετικών ανωμαλιών που εμφανίστηκαν σε χιλιάδες Βιετναμέζους αμάχους.
Το διάστημα 1962 με 1971, κατά την επιχείρηση «Ranch Hand», πάνω από τέσσερις χιλιάδες χωριά και οικισμοί του νοτίου Βιετνάμ ψεκάστηκαν από τις αμερικανικές αεροπορικές δυνάμεις με 80 σχεδόν εκατομμύρια λίτρα του δηλητηριώδους ζιζανιοκτόνου,που περιέχει διοξίνη. Πάνω από τέσσερα εκατομμύρια Βιετναμέζων εκτέθηκαν στην ουσία και περισσότερα από είκοσι χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα καλλιεργήσιμων εκτάσεων αποψιλώθηκαν ολοσχερώς, εκ των οποίων τα 8.000 περίπου παραμένουν άγονα ως τις μέρες μας.
Ο επίσημος σκοπός της επιχείρησης ήταν η αποφύλλωση των δασών της περιοχής, τα οποία παρείχαν κάλυψη στους αντάρτες Βιετκόνγκ. Πριν την έναρξη της επιχείρησης αμερικανικά αεροσκάφη έριχναν φυλλάδια με τα οποία διαβεβαίωναν τους χωρικούς ότι οι χημικές ουσίες δεν ήταν επιβλαβείς για ανθρώπους ή ζώα. Μια διαβεβαίωση απολύτως παραπλανητική καθώς οι χημικές εταιρείες προειδοποιούσαν ότι το ζιζανιοκτόνο ήταν δυνητικά επιβλαβές, πόσο μάλλον αφ’ ης στιγμής οι Αμερικανοί αποφάσισαν να αυξήσουν την περιεκτικότητα του από αυτή που απαιτείται για την καταστροφή του φυλλώματος.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Ερυθρού Σταυρού του Βιετνάμ η επιχείρηση άφησε πίσω της περισσότερους από τρία εκατομμύρια Βιετναμέζους να πάσχουν από λεμφοκήλη, νόσο του Πάρκινσον και διάφορα καρδιακά προβλήματα. Επιπλέον, τουλάχιστον εκατόν πενήντα χιλιάδες παιδιά γεννήθηκαν με συγγενείς ανωμαλίες, αριθμός που βέβαια αμφισβητείται από την κυβέρνηση η οποία κάνει λόγο για μισό εκατομμύριο. Οσο γιά τους καρκίνους που προκάλεσε η διοξίνη του Agent Orange, είναι απλά αμέτρητοι.
Μέχρι σήμερα οι όποιες προσπάθειες προσφυγής σε ένδικα μέσα για να αποζημιωθούν δεν έχουν αποφέρει αποτελέσματα για τους Βιετναμέζους. Απεναντίας, οι αμερικανοί βετεράνοι, που εκτέθηκαν στον Πορτοκαλί Παράγοντα, και οι οικογένειες τους λαμβάνουν παχυλές μηνιαίες αποζημιώσεις που σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να φτάνουν και τα χίλια διακόσια ευρώ.
Επίσης το 1984, οι χημικές εταιρείες είχαν καταλήξει σε συμβιβασμό 87 εκ. ευρώ με τους αμερικανούς βετεράνους που είχαν καταθέσει συλλογική αγωγή. Όταν όμως το 2004, είκοσι χρόνια, οι Βιετναμέζοι κατέθεσαν παρόμοια αγωγή, το δικαστήριο αποφάνθηκε ότι το ζιζανιοκτόνο χρησιμοποιήθηκε για προστασία των αμερικανικών στρατευμάτων από τις ενέδρες των Βιετκόνγκ και όχι κατά του πληθυσμού που κατοικούσε εκεί.
Η Ουάσινγκτον εδώ και χρόνια αποφεύγει κάθε συζήτηση σχετική με τα προβλήματα υγείας που ο Πορτοκαλί Παράγοντας έχει προξενήσει σε χιλιάδες Βιετναμέζους. Από το 2007 έχει αφιερώσει γύρω στα πενήντα εκ. ευρώ για αποκατάσταση του περιβάλλοντος και υπηρεσίες πρόνοιας στο Βιετνάμ, όμως η συγκεκριμένη είναι η πρώτη άμεση ανάμειξη της στον καθαρισμό των περιοχών που είχαν μολυνθεί από διοξίνη. Το εγχείρημα, που θα φτάσει σε ύψος τα τριάντα πέντε εκ. ευρώ, ξεκίνησε την προηγούμενη Τρίτη και αναμένεται να ολοκληρωθεί σε τέσσερα χρόνια.
