Προ των πυλών βρίσκεται η μετεξέλιξη του εγχώριου χρηματοπιστωτικού συστήματος σε μια αγορά 2,5 τραπεζών, επιβεβαιώνοντας έστω και με καθυστέρηση τον πρόεδρο της Alpha Bank Γιάννη Κωστόπουλο, ο οποίος από τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας υποστήριζε ότι στην Ελλάδα δεν χωρούν περισσότερα σχήματα. Οι κινήσεις συγκέντρωσης που θα μπορούσαν να είχαν ολοκληρωθεί υπό τελείως διαφορετικές συνθήκες τα χρόνια της πιστωτικής ευφορίας που ακολούθησαν την είσοδο της Ελλάδας στο ευρώ επιβάλλονται από την τρόικα, μετά το καταστροφικό, όπως αποδείχθηκε για τους μετόχους των τραπεζών, «κούρεμα» του δημόσιου χρέους.
Το έναυσμα γι’ αυτόν τον νέο κύκλο συγχωνεύσεων δόθηκε στα τέλη Ιουλίου με την απόκτηση του υγιούς κομματιού της Αγροτικής από την Τράπεζα Πειραιώς, ενώ πλέον όλα τα βλέμματα της αγοράς είναι στραμμένα στην Εμπορική Τράπεζα, την οποία διεκδικούν οι τρεις μεγαλύτεροι ελληνικοί όμιλοι, η Εθνική, η Alpha και η Eurobank. Σύμφωνα με πληροφορίες, σειρά μετά τη θυγατρική της Credit Agricole θα πάρουν οι μικρότερες τράπεζες, σενάριο που προβλέπει τον σχηματισμό ενός νέου πόλου από τις Geniki Bank, Τράπεζα Κύπρου Ελλάδος, Marfin Egnatia και Millennium Bank, ο οποίος εν συνεχεία θα συνενωθεί με κάποιο από τα μεγαλύτερα πιστωτικά ιδρύματα.
Τελευταία εκτιμάται ότι θα διευθετηθεί η εκκρεμότητα του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, η οποία προϋποθέτει την αποδέσμευση της επόμενης δόσης του ελληνικού δανείου. Τραπεζικοί κύκλοι υπογραμμίζουν ότι οι νέοι συσχετισμοί δυνάμεων θα έχουν αναδειχθεί ως και το τέλος του χρόνου, προσθέτουν ωστόσο ότι η πολυπλοκότητα των διαδικασιών, αλλά και η καθυστέρηση οριστικοποίησης των όρων της ανακεφαλαιοποίησης και απελευθέρωσης από την τρόικα των 24 δισ. ευρώ που προορίζονται για το πακέτο στήριξης των τραπεζών ενδεχομένως να μην επιτρέψουν την υπογραφή συμφωνιών πριν από τις αρχές του φθινοπώρου. Στο πλαίσιο αυτό, θεωρούν πιθανή ακόμη και την παράταση ενός μήνα στην προθεσμία δημοσιοποίησης των αποτελεσμάτων του α’ εξαμήνου που λήγει στις 31 Αυγούστου.

Ο επόπτης
Κορυφαίοι τραπεζίτες χαρακτηρίζουν «απόφαση της δεκαετίας» για το μέλλον του κλάδου την επιλογή από την Credit Agricole του νέου της συνεταίρου στην Αθήνα. Η μάχη που ξεκίνησε την περασμένη Τετάρτη, με την κατάθεση προσφορών για την Εμπορική, αποτελεί για τις διοικήσεις των τριών ελληνικών ομίλων τον «νυν υπέρ πάντων αγώνα» για την εξασφάλιση μιας θέσης ισχύος στο υπό διαμόρφωση νέο τραπεζικό τοπίο.
«Πρόκειται για μια πολυεπίπεδη σύγκρουση μεταξύ ισχυρών κέντρων οικονομικής και πολιτικής εξουσίας, που καθιστά εξαιρετικά επισφαλή οποιαδήποτε πρόβλεψη για τον τελικό νικητή» σημειώνουν κύκλοι της αγοράς, προσθέτοντας ότι από τις σχετικές διεργασίες θα αναδειχθεί και ο ρυθμιστής των εξελίξεων στον ελληνικό τραπεζικό κλάδο, ο οποίος, όπως τονίζουν χαρακτηριστικά, «αναζητείται μεταξύ Βρυξελλών, στην έδρα της ΕΕ, και… της οδού Ομήρου, όπου στεγάζεται η ελληνική κεντρική τράπεζα».
Οι ίδιες πηγές αναρωτιούνται με νόημα: «Είναι η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) ή το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) που αποτελεί όργανο της Κομισιόν ο επόπτης της ελληνικής αγοράς;». Οπως επισημαίνουν σχετικά, μπορεί ο ρόλος αυτός να ανήκει στην εγχώρια νομισματική αρχή, ωστόσο τα χρήματα που θα χρησιμοποιηθούν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών προέρχονται από τον EFSF, γεγονός που, εκτός από το δικαίωμα της τυπικής επικύρωσης των deals, επιτρέπει στην τρόικα να παρεμβαίνει καθοριστικά στις συμφωνίες.

Το ΔΣ της Credit Agricole
Το επόμενο διοικητικό συμβούλιο της Credit Agricole είναι προγραμματισμένο για τις 27 Αυγούστου. Κατά ορισμένες πληροφορίες, οι εξελίξεις θα είναι ραγδαίες και από την ερχόμενη κιόλας εβδομάδα θα διαφανεί ποιος προκρίνεται για την Εμπορική. Το επιχείρημα όσων διατυπώνουν αυτή την πρόβλεψη είναι ότι οι Γάλλοι θέλουν να τα έχουν όλα έτοιμα ως και το επίμαχο ΔΣ, ώστε μαζί με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων στο τέλος του μήνα να παρουσιάσουν και το σχέδιό τους για μείωση της έκθεσής τους στην Ελλάδα.
Αλλες τραπεζικές πηγές πάντως σημειώνουν ότι τα πράγματα δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να εξελιχθούν τόσο γρήγορα, προβλέποντας μάλιστα ότι η Credit Agricole δεν θα προλάβει μέσα στον Αύγουστο να υπογράψει την τελική συμφωνία με την ελληνική τράπεζα την οποία θα προτιμήσει. Ως εκ τούτου, εκτιμούν ότι προς το τέλος του μήνα θα υπάρξουν οι πρώτες ισχυρές ενδείξεις για το ποιος θα συγχωνευθεί με την Εμπορική, για να «πέσουν οι υπογραφές» το νωρίτερο στα μέσα Σεπτεμβρίου.
Το μόνο σίγουρο πάντως είναι ότι τις επόμενες ημέρες οι τρεις ενδιαφερόμενοι θα επιστρατεύσουν όσα «όπλα» έχουν στη διάθεσή τους για να πλασάρουν όσο καλύτερα γίνεται την «υποψηφιότητά» τους. Μόνο τυχαίες δεν είναι οι «διαρροές» παραγόντων της αγοράς περί παραβίασης των όρων του διαγωνισμού, μόλις λίγες ώρες μετά την κατάθεση των προτάσεων σε Βρυξέλλες και Παρίσι. Το γεγονός αυτό, ανεξάρτητα από το αν οι συγκεκριμένες καταγγελίεςέχουν βάση ή όχι, υποδεικνύει ότι η πίεση που θα ασκηθεί προς πάσα κατεύθυνση από τα διοικητικά επιτελεία και τους μετόχους των τριών τραπεζών θα είναι μεγάλη.
Ο κάθε διεκδικητής έχει να αναδείξει συγκεκριμένα πλεονεκτήματα, τα οποία, όπως τονίζουν έμπειρα τραπεζικά στελέχη, δεν έχουν να κάνουν τόσο με το οικονομικό σκέλος των προσφορών αλλά με τη γενικότερη στρατηγική παραμονής ή εξόδου από την Ελλάδα που θέλουν να χαράξουν ο Γάλλοι. Η Εθνική Τράπεζα υπερέχει των άλλων δύο λόγω του δημόσιου χαρακτήρα της, καθώς δίνει τη δυνατότητα στην Credit Agricole να πορευθεί με σύμμαχο το ελληνικό κράτος.
Η Alpha Bank, από την άλλη, εμφάνισε τις μικρότερες ζημιές από το PSI, ενώ το management της έχει «υψηλές γνωριμίες» στο Παρίσι, λόγω της συνεργασίας της με την επίσης γαλλική AXA, γεγονός το οποίο κατά ορισμένους μπορεί να παίξει καίριο ρόλο. Τέλος, στη Eurobank θεωρούν ότι με την πρότασή τους μεγιστοποιούνται τα οφέλη από τη συγχώνευση με την Εμπορική, λόγω των συνεργειών, αλλά και των συνεργασιών που μπορεί να υπάρξουν σε συμπληρωματικές δραστηριότητες.


Τα σενάρια και οι καραμπόλες

  • Τα σενάρια που «παίζουν» για τον νέο τραπεζικό χάρτη είναι πολλά και σε κάθε περίπτωση συναρτώμενα με το αποτέλεσμα του διαγωνισμού για την Εμπορική. Τραπεζικοί κύκλοι σημειώνουν ότι ο όμιλος που θα χάσει όλες τις μάχες που ακολουθούν θα αναγκαστεί υπό δυσμενέστερους για τους μετόχους του όρους να συγχωνευθεί με κάποιον από τους κερδισμένους, καθώς θα είναι δύσκολο να σταθεί μόνος του στην αγορά.
  • Οπως έχουν πλέον διαμορφωθεί τα πράγματα, η Εμπορική Τράπεζα είτε θα ενταχθεί στον κρατικό πυλώνα που θα στηθεί γύρω από την Εθνική είτε θα αποτελέσει μέρος του ισχυρού ιδιωτικού σχήματος που η τρόικα θέλει να δημιουργήσει και στο οποίο θα περιλαμβάνονται σε κάθε περίπτωση μία εκ των Alpha και Eurobank.
  • Ετσι δεν αποκλείεται να υλοποιηθούν deals που στο παρελθόν «ναυάγησαν». Αν για παράδειγμα η Εθνική αποκτήσει την Εμπορική, είναι πολύ πιθανό να ακολουθήσει μια συγχώνευση Alpha – Eurobank. Από την άλλη πλευρά, αν δεν επικρατήσει η Εθνική, όποια εκ των Eurobank και Alpha Bank χάσει τη μάχη, θα αναγκαστεί να προσχωρήσει είτε στον δημόσιο είτε στον ιδιωτικό πόλο που θα διαμορφώνεται.
  • Τέλος, δεν θα αποτελέσει έκπληξη μια νέα κίνηση από την Τράπεζα Πειραιώς, η οποία μετά την απόκτηση της Αγροτικής Τράπεζας έχει ενισχύσει το δημόσιο προφίλ της. Πλέον, φαντάζει λογικό το ενδεχόμενο συγχώνευσής της με την Εθνική Τράπεζα, προς την κατεύθυνση δημιουργίας ενός ισχυρού κρατικού σχήματος, στο οποίο έχει θέση και το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο.
  • Πάντως, μετά την πώληση της Εμπορικής Τράπεζας, κύκλοι της αγοράς αναμένουν ότι η επόμενη μεγάλη κίνηση συγκέντρωσης θα περιλαμβάνει τις μικρότερες τράπεζες με παρουσία στην Ελλάδα και όχι το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο. Στόχος είναι να δημιουργηθεί ένα ενιαίο σχήμα από τη συνάθροιση των πιστωτικών ιδρυμάτων με τα μικρότερα μερίδια αγοράς, το οποίο στη συνέχεια θα πουληθεί «πακέτο» σε έναν από τους δύο χαμένους διεκδικητές της Εμπορικής.
  • Σε αυτό θα περιλαμβάνονται η Τράπεζα Κύπρου Ελλάδος, που δεν θα έλεγε «όχι» σε μια πρόταση μείωσης της έκθεσής της στην εγχώρια αγορά, η Marfin Egnatia, που ανήκει στην κρατικοποιημένη πλέον Λαϊκή Τράπεζα, η Geniki Bank, θυγατρική της γαλλικής Societe Generale, η οποία αναζητεί την πόρτα της εξόδου από τη χώρα μας, και η Millennium Bank της πορτογαλικής BCP, που δεν έχει πλέον λόγο δραστηριοποίησης στην Ελλάδα.
  • Από εκεί και πέρα, μένουν η Proton Bank, μοναδικός μέτοχος της οποίας είναι το ΤΧΣ, αλλά και η Τράπεζα Αττικής, που ελέγχεται από το ΤΣΜΕΔΕ και το Ελληνικό Δημόσιο. Ξεχωριστή περίπτωση θεωρείται η Probank, οι μέτοχοι της οποίας θα επιδιώξουν την αυτόνομη πορεία της, μετά και την αύξηση κεφαλαίου που βρίσκεται σε εξέλιξη. Αφού ξεκαθαρίσει το τοπίο με τις μικρότερες τράπεζες, θα προχωρήσει η πώληση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου για να κλείσει ο κύκλος συγκέντρωσης του συστήματος.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ