Η δεύτερη μεγάλη φυγή των χριστιανών της Συρίας

Σε κατάσταση αναγκαστικής φυγής βρίσκονται οι χριστιανοί της Συρίας καθώς σύμφωνα με εκτιμήσεις περισσότεροι από 150.000 oρθόδοξοι, ρωμαιοκαθολικοί, Αρμένιοι και Συροορθόδοξοι έχουν εγκαταλείψει τις πατρογονικές τους εστίες τα τελευταία δύο χρόνια.

Πρόκειται, επισημαίνει στο «Βήμα» ο Επίσκοπος Απαμείας του Πατριαρχείου Αντιοχείας κ. Ισαάκ, για το δεύτερο μεγάλο κύμα εξόδου των χριστιανών από την περιοχή μετά τα γεγονότα στο Ιράκ. Την ίδια ώρα, στα 91 του χρόνια, ο Πατριάρχης Αντιοχείας κ. Ιγνάτιος προσπαθεί να συγκρατήσει το ποίμνιό του. «Εδώ στη Δαμασκό έγινε η αποκάλυψη του αληθινού Θεού στον Απόστολο των Εθνών Παύλο. Την Εκκλησία αυτή δεν πρόκειται να την εγκαταλείψουμε και δεν πρόκειται να την παραδώσουμε σε κανέναν» τονίζει σε εγκύκλιό του.

Δραματική κατάσταση

Σε τηλεφωνική του συνομιλία με το «Βήμα» δηλώνει απευθυνόμενος στους Ελληνες: «Θέλω να ευχαριστήσω τον αδελφό ορθόδοξο λαό για την αγάπη και τη συμπαράστασή του. Θέλω να ξέρετε ότι είμαστε όρθιοι. Και θα παραμείνουμε εδώ μέχρι ο Θεός να αποφασίσει τι θα γίνει». Ομως η κατάσταση δεν παύει να είναι δραματική. Τα σχολεία έχουν μετατραπεί σε τόπους υποδοχής προσφύγων. Οι ιερείς με τρόφιμα, φάρμακα, σκηνές και κλινοσκεπάσματα προσπαθούν να ανακουφίσουν τους πιστούς. Και το Χαλέπι – πόλη-σύμβολο για τους χριστιανούς – χτυπιέται καθημερινά και ανελέητα.

«Ξαφνικά ξεκίνησαν να χρησιμοποιούν όπλα και υπήρχαν Αραβες από διαφορετικές χώρες, έμπαιναν στα σπίτια των χριστιανών και τους κατηγορούσαν ότι ήσαν βλάσφημοι» δηλώνει ένας κόπτης χριστιανός πρόσφυγας, ο Μιχάλης, σε βρετανούς δημοσιογράφους. Οπως εξιστορεί, το σπίτι του έγινε στόχος επιδρομής σε μια στιγμή που ο ίδιος απουσίαζε και εκεί βρισκόταν η γυναίκα και τα δύο του παιδιά. «Η γυναίκα μου», αφηγείται, «φοβήθηκε πολύ γιατί έβαλαν φωτιά σε λάστιχα μπροστά στο σπίτι και ήθελαν να το κάψουν. Τότε πήρε τα παιδιά και πήδηξε από τον έναν τοίχο στον άλλο μέχρι που έφτασε σε έναν δρόμο και κατάφεραν να ξεφύγουν».

Οι βρετανοί δημοσιογράφοι βρήκαν τον Μιχάλη στα σύνορα με τον Λίβανο, περιοχή που το τελευταίο διάστημα δέχεται, μαζί με την Ιορδανία και την Τουρκία, τον κύριο όγκο των προσφύγων χριστιανών και μουσουλμάνων.

«Οι πρόσφυγες ακολουθούν διαφορετικούς δρόμους» λέει στο «Βήμα» ο Επίσκοπος Απαμείας. Ενα μεγάλο τμήμα των χριστιανών καταφεύγει στον Λίβανο καθώς εκεί έχουν συγγενείς και φιλοξενούνται στα σπίτια τους. Ορισμένοι από αυτούς στη συνέχεια καταφεύγουν στον Καναδά και τη Σουηδία, χώρες στις οποίες κατέφυγαν οι χριστιανοί και τη δεκαετία του ’70 με τα γεγονότα του Λιβάνου και διαθέτουν σήμερα μεγάλες και ισχυρές κοινότητες.

Μια μεγάλη ομάδα του χριστιανικού πληθυσμού κατά τον κ. Ισαάκ μετακινείται στο εσωτερικό. Η Δαμασκός, η Ταρτούς, η Λατάκια, πατρίδα των Ασαντ, αλλά και η Κοιλάδα των Χριστιανών στα σύνορα Συρίας και Λιβάνου όπου βρίσκονται 35 χωριά αμιγώς χριστιανικά, φαίνεται ότι αποτελούν τους τόπους που καταφεύγουν βρίσκοντας στήριξη και θαλπωρή. Ομως και σε αυτές τις περιοχές υπάρχουν χριστιανοί που φεύγουν σε μια προσπάθεια να προστατεύσουν τις οικογένειές τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην πρωτεύουσα Δαμασκό, στην οποία καταφεύγουν πολλοί από το Χαλέπι και τη Χομς, σύμφωνα με εκτιμήσεις τουλάχιστον 20.000 – 25.000 από τους χριστιανούς, μόνιμους κατοίκους της, έχουν μεταναστεύσει στο εξωτερικό. Ενώ λέγεται ότι ακόμη 100.000 έχουν αποχωρήσει από τη Χομς και το Χαλέπι.

Εικάζεται ότι στη Συρία ζουν περίπου 2 εκατομμύρια χριστιανοί και κατά τους διεθνείς οργανισμούς αποτελούν το 10% του συνολικού πληθυσμού της χώρας. Ορθόδοξοι, ρωμαιοκαθολικοί, Συροορθόδοξοι, μελχίτες και λίγοι προτεστάντες. Ομως σήμερα ο πληθυσμός τους συρρικνώνεται αρκετά καθώς στο Πατριαρχείο Αντιοχείας υπάρχουν πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες ο αριθμός τους έχει μειωθεί στο 1,8 ή 1,7 εκατομμύρια.

Αντιόχεια
Οι Ασαντ και η Εκκλησία
Επί μήνες οι ηγέτες των χριστιανών πίστευαν ότι οι Αλεβίτες και ο Μπασάρ αλ Ασαντ θα έλεγχαν τις επιθέσεις που δέχονται από τους σουνίτες. Στα μάτια των χριστιανών το όλο θέμα έμοιαζε ως «υπόθεση των μουσουλμάνων». Και οι ίδιοι αισθάνονταν ασφαλέστερα κοντά στο καθεστώς Ασαντ, καθώς είχε απομονώσει τα ακραία και φανατικά μουσουλμανικά στοιχεία, επεδείκνυε ανοχή έναντι της χριστιανικής κοινότητας και ορισμένα από τα μέλη της αναδείχθηκαν κορυφαίοι υπουργοί της κυβέρνησης και στελέχη του κόμματος Μπάαθ, αν και οι σχέσεις με τους χριστιανούς δεν ήταν ανέφελες. Ωστόσο το σφυροκόπημα αρχικά της Χομς και στη συνέχεια το χτύπημα στη Δαμασκό και τώρα στο Χαλέπι προκάλεσαν πανικό και φόβο. Το χτύπημα στο καθεστώς στη διάρκεια σύσκεψης και η δολοφονία του υπουργού Αμυνας, ο οποίος ήταν ορθόδοξος και μέλος της Εκκλησίας της Αντιοχείας, θορύβησαν ακόμη και τον πάντοτε ψύχραιμο Πατριάρχη κ. Ιγνάτιο, ο οποίος βίωσε όλες τις δύσκολες στιγμές της Μέσης Ανατολής.

«Ο Πατριάρχης των Αράβων», όπως ονομάστηκε από την Ισλαμική Διάσκεψη, ταξιδεύει διαρκώς μεταξύ Συρίας και Λιβάνου προσπαθώντας να ενισχύσει ηθικά και υλικά τα μέλη του ποιμνίου του. Εχοντας καίριο και πρωταγωνιστικό ρόλο ως επικεφαλής των Συμβουλίων των Χριστιανικών Εκκλησιών έχει αναλάβει και συντονίζει ακόμη και τον διάλογο με τους εκπροσώπους των μουσουλμάνων προκειμένου να αμβλύνει τις εντάσεις. Σήμερα όμως οι προσπάθειές του δεν δείχνουν να ανατρέπουν τη ροή των γεγονότων. Γι’ αυτό και ο κ. Ιγνάτιος στρέφει πλέον όλες τις δυνάμεις του στη στήριξη των χριστιανών και των φτωχών και ασθενών μουσουλμάνων. Με χρήματα που αποστέλλουν οι ισχυρές κοινότητες των Αντιοχειανών από τη Λατινική και τη Νότια Αμερική καθώς και από τις Ηνωμένες Πολιτείες προσπαθεί μέσω των κληρικών του να στείλει βοήθεια ακόμη και στο πιο απομακρυσμένο χωριό της Συρίας και βρίσκεται σε διαρκή επικοινωνία μαζί τους.

Εχοντας στο πλευρό του τους βοηθούς επισκόπους του στη Δαμασκό, στην Κοιλάδα των Χριστιανών, στην Ταρτούς και στον Πύργο και τον Μητροπολίτη Βόστρων κ. Σάββα αναπτύσσει τις πρωτοβουλίες του και ακόμη και αυτές τις δύσκολες στιγμές χειροτονεί κληρικούς δείχνοντας ότι η Εκκλησία συνεχίζει την πορεία της. Μια πορεία αιώνων σε μια περιοχή στην οποία ακούστηκε η φωνή «Σαούλ, Σαούλ, τι με διώκεις» και ο Σαούλ έγινε ο Απόστολος Παύλος και ιδρυτής μαζί με τον Απόστολο Πέτρο της Εκκλησίας της Αντιοχείας. Μια Εκκλησία με πορεία 2.000 χρόνων θυσιών, πόνου και δακρύων, κι όμως ακόμη και αυτές τις δραματικές ώρες, όπως λέει ο κ. Ισαάκ, τελούνται γάμοι και βαφτίσεις, δείχνοντας ότι οι χριστιανοί θα ζουν πάντοτε εκεί…