Η Ελλάδα σαρώνεται

Ενώπιον ακόμη ενός ωμού εκβιασμού από τους εταίρους, ενδεχομένως του τελευταίου, βρίσκεται η ελληνική κυβέρνηση. Η σύμπραξη της ΝΔ, του ΠαΣοΚ και της ΔΗΜΑΡ δεν επέφερε αλλαγή του κλίματος, ούτε συνοδεύθηκε από μια, μικρή έστω, προίκα. Αντιθέτως, οι πολιτικοί αρχηγοί πιέζονται να διαλέξουν από μια βεντάλια οδυνηρών μέτρων ή να κουνήσουν το μαντίλι στο ευρώ. Η συνεχιζόμενη συζήτηση διεθνώς για επικείμενη έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη καταστρέφει την ψυχολογία στην οικονομική ζωή αλλά και κάθε επενδυτική προοπτική. Επιπλέον, το νέο πακέτο μέτρων δεν απειλεί μόνο το εισόδημα των νοικοκυριών, αλλά και τη συνοχή του κυβερνητικού σχήματος, γι’ αυτό και τα κομματικά επιτελεία επεξεργάζονται πυρετωδώς εναλλακτικές λύσεις και σενάρια. Οι οριστικές αποφάσεις όμως αναμένεται να ληφθούν αύριο, Δευτέρα, σε νέα συνάντηση του πρωθυπουργού κ. Αντ. Σαμαρά με τον πρόεδρο του ΠαΣοΚ κ. Ευ. Βενιζέλο και της ΔΗΜΑΡ κ. Φ. Κουβέλη.

Το «γράψε – σβήσε» στο πακέτο των μέτρων φαίνεται ότι θα οδηγήσει σε δικαιότερη κατανομή των βαρών, όσο τουλάχιστον επιτρέπουν τα στενά δημοσιονομικά περιθώρια, καθώς περίπου το 60% των δαπανών του προϋπολογισμού αφορά μισθούς, συντάξεις και επιδόματα. Για τον λόγο αυτόν η επιμήκυνση του προγράμματος κατά δύο έτη, ως το 2016, αναδεικνύεται λυδία λίθος της διαπραγμάτευσης.

Το αίτημα της επιμήκυνσης τέθηκε ανεπισήμως από τον πρωθυπουργό κ. Αντ. Σαμαρά στις συζητήσεις που έγιναν στο Μέγαρο Μαξίμου, αλλά και με πιο έντονο τρόπο από τον πρόεδρο του ΠαΣοΚ κ. Ευ. Βενιζέλο στη συνάντηση που είχε με την τρόικα. Ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ κ. Φ. Κουβέλης δεν ανταποκρίθηκε στο αίτημα για συνάντηση με τους εκπροσώπους των δανειστών μας. Μολονότι πρόκειται για το μείζον θέμα της διαπραγμάτευσης, φαίνεται ότι δεν υπάρχει ενιαία γραμμή μεταξύ των κυβερνητικών εταίρων.

Πηγές από το Μέγαρο Μαξίμου διευκρίνιζαν ότι αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να τεθεί επισήμως θέμα επιμήκυνσης του προγράμματος, δεδομένης της κατάστασης που επικρατεί στην Ευρώπη, προτού η κυβέρνηση δώσει δείγματα γραφής. Μετά τη συνάντηση του Πρωθυπουργού με την τρόικα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Σ. Κεδίκογλου δήλωσε ότι εξετάστηκε η πορεία της οικονομίας και οι πρωτοβουλίες που πρέπει να αναληφθούν ώστε το πρόγραμμα να επανέλθει σε σωστή τροχιά. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Σαμαράς επεσήμανε στους συνομιλητές του την κατάσταση της ελληνικής κοινωνίας και τις λεπτές ισορροπίες που διέπουν την κυβέρνηση συνεργασίας για να τους εξηγήσει ότι αυτό το άγριο πακέτο μέτρων δεν είναι πολιτικά υπερασπίσιμο.

Τα μηνύματα όμως που δέχθηκε ο Πρωθυπουργός δεν αφήνουν περιθώρια παρερμηνειών: Ο πρόεδρος της Κομισιόν κ. Ζοζέ Μπαρόζο παρότρυνε τον κ. Σαμαρά να βιαστεί να δείξει αποτελέσματα. «Τα λόγια πλέον δεν αρκούν» δήλωσε. Ο αμερικανός βοηθός υπουργός Εξωτερικών Φίλιπ Γκόρντον, ο οποίος συναντήθηκε την Παρασκευή με τον υπουργό Εξωτερικών κ. Δ. Αβραμόπουλο, τον κ. Βενιζέλο και τον κ. Κουβέλη, ξεκαθάρισε ότι το αίτημα για επιμήκυνση είναι πρόωρο και ότι χρειάζεται προηγουμένως πρόοδος στον τομέα των μεταρρυθμίσεων.

Ακόμη και το υπουργείο Οικονομικών προσθέτει τη δική του ζοφερή ψηφίδα στη συνολική εικόνα: «Θα απαιτηθούν μήνες χειροπιαστών αποτελεσμάτων προτού μπορέσουμε να υποβάλουμε το αίτημα της επιμήκυνσης» λένε ανώτατα στελέχη του. Και η ΔΗΜΑΡ εκτιμά ότι πρώτα πρέπει να εξειδικευθεί η πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης για το πακέτο των μέτρων και έπειτα να ξεκινήσει η διαπραγμάτευση για τον χρόνο εφαρμογής τους. Το ΠαΣοΚ ωστόσο διατυπώνει μιαν άλλη άποψη.

Στη συνάντησή του με τους επικεφαλής της τρόικας ο κ. Βενιζέλος επεσήμανε με έμφαση την ανάγκη να παραταθεί η περίοδος δημοσιονομικής προσαρμογής ως το τέλος του 2016, ώστε η μετάβαση από τα δημοσιονομικά ελλείμματα σε πρωτογενή πλεονάσματα να επιτευχθεί με ομαλό τρόπο, χωρίς να ανατροφοδοτείται η ύφεση. Ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ πρότεινε συγκεκριμένα να υπάρξουν δύο φάσεις προσδιορισμού των μέτρων: μία για το 2013-2014, με μέτρα άμεσης εφαρμογής, και μία δεύτερη για το 2015-2016, με προσδιορισμένα ποσά αλλά όχι συγκεκριμένα μέτρα, τα οποία θα αποφασιστούν στο πλαίσιο ενός επικαιροποιημένου μεσοπρόθεσμου προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής.

«Δεν υπάρχουν οι πολιτικές και κοινωνικές αντοχές για να εφαρμοστεί σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα ένα τέτοιο σκληρό πακέτο μέτρων» φέρεται να είπε ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ. Οι επικεφαλής της τρόικας εμφανίστηκαν να κατανοούν την κατάσταση που διαμορφώνεται στην Ελλάδα – «μας προβληματίζει κι εμάς» μεταδίδεται ότι απάντησαν. Επανέλαβαν όμως ότι δεν έχουν εντολή να διαπραγματεύονται για τέτοια ζητήματα και πρόσθεσαν ότι δεν θα μπορέσουν να εισηγηθούν χρονική επιμήκυνση των μέτρων, η οποία συνεπάγεται επιπλέον χρηματοδότηση για την Ελλάδα, αν η κυβέρνηση δεν αναλάβει την ευθύνη υλοποίησης του προγράμματος.

Ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ ζήτησε να συμβαδίσει χρονικά η αξιολόγηση του προγράμματος με τις επαφές που οργανώνει η ελληνική κυβέρνηση με τις ηγεσίες άλλων κρατών της ευρωζώνης, οι οποίες αναμένουν την έκθεση της τρόικας για να τοποθετηθούν. Οι κκ. Πόουλ Τόμσεν, Ματίας Μορς και Κλάους Μαζούχ απάντησαν ότι πρόθεσή τους είναι να υποβάλουν την έκθεσή τους στο τέλος Σεπτεμβρίου προκειμένου να δοθεί το περιθώριο στην Ελλάδα να παρουσιάσει το τελικό πακέτο των αποφάσεών της.

Το ΠαΣοΚ και η ΔΗΜΑΡ, που βρίσκονται πιο κοντά από κάθε άλλη φορά, απέρριψαν σειρά μέτρων όπως οι περικοπές στις συντάξεις, στα δώρα και σε κοινωνικές παροχές, η αύξηση κατά δύο έτη του ορίου συνταξιοδότησης, το πλαφόν στα νοσήλια κ.ά.

«Τώρα αντιλαμβάνονται οι δύο εταίροι μας ότι τα μέτρα που πήραμε τον Φεβρουάριο ήταν όαση μπροστά σε αυτά που συζητούμε τώρα» σχολιάζουν πηγές της Ιπποκράτους. Προσθέτουν επίσης ότι το σημαντικό είναι να διαμορφωθεί ένα συνολικό σενάριο για την πορεία της οικονομίας και ότι «ο Σαμαράς και ο Κουβέλης έχουν αίσθηση των κινδύνων και του πλαισίου που οφείλουμε να διαμορφώσουμε».

Στα μάτια των ξένων η πολιτική ηγεσία της χώρας εμφανίζεται αδύναμη και η νέα κυβέρνηση κατώτερη των περιστάσεων. «Ο ένας παριστάνει τον κουφό, ο άλλος τον οργισμένο και ο τρίτος τον εθνικό διαπραγματευτή» σχολίαζε ξένος παράγοντας για τους πολιτικούς αρχηγούς σε έλληνα συνομιλητή του. «Η Ελλάδα σε μια τόσο κρίσιμη περίοδο απουσιάζει απ’ όλα τα κέντρα των αποφάσεων και αυτό λέει πολλά» προσθέτει η ίδια πηγή. Στη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας του ΠαΣοΚ ο κ. Π. Ευθυμίου επανέλαβε την πρότασή του να συμμετάσχουν στην κυβέρνηση ως αντιπρόεδροι οι κκ. Βενιζέλος και Κουβέλης («ως τον Οκτώβριο, προτού μας προλάβουν οι εξελίξεις» φέρεται να είπε), προκειμένου να ενισχυθεί η αίσθηση της δέσμευσης των κομμάτων στην προσπάθεια αντιμετώπισης της κρίσης.