«Βόμβα μεγατόνων» χαρακτήρισε η ισραηλινή εφημερίδα «Jerusalem Post» το άρθρο του αμερικανού καθηγητή Κένεθ Γουόλτς στο περιοδικό «Foreign Affairs» στο τελευταίο τεύχος του Ιουλίου-Αυγούστου 2012. Δικαιολογημένος ο χαρακτηρισμός και οι θορυβώδεις αντιδράσεις που ακολούθησαν και συνεχίζονται.
Ο τίτλος του άρθρου του πρύτανη των αμερικανών πανεπιστημιακών αναλυτών Κένεθ Γουόλτς είναι «Γιατί το Ιράν πρέπει να αποκτήσει τη βόμβα». Την ισραηλινή εφημερίδα ίσως δεν ενόχλησε τόσο το περιεχόμενο του άρθρου – το οποίο ανατρέπει μια ολόκληρη στρατηγική και πολιτική φιλοσοφία – όσο το ότι αυτό δημοσιεύθηκε και προβλήθηκε εντυπωσιακά από το πλέον έγκυρο, συντηρητικών κατευθύνσεων, αμερικανικό έντυπο διεθνούς πολιτικής.
Ο Γουόλτς υποστηρίζει ότι «η ύπαρξη μιας μόνο πυρηνικής δύναμης σε μια περιοχή χωρίς να υπάρχει άλλη για εξισορρόπηση αποτελεί συνταγή για αστάθεια. (…) Υπ’ αυτή την έννοια το Ισραήλ αποτελεί ανωμαλία», μια κατάσταση η οποία έρχεται σε σύγκρουση με το δόγμα «Σταθερότητα και ειρήνη» της αμερικανικής πολιτικής στη Μέση Ανατολή. «Η ανωμαλία αυτή απομακρύνεται όταν το Ιράν γίνει πυρηνική δύναμη» γράφει.
Η ιδέα μπορεί να είναι αντισυμβατική, να ενοχλεί εκείνους που πιστεύουν ότι «με κάθε μέσο πρέπει να αποτρέψουμε το Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα» – όπως δήλωσε την περασμένη Δευτέρα στην Ιερουσαλήμ η υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής Χίλαρι Κλίντον – αλλά αρχίζει να έχει σοβαρούς υποστηρικτές στην Αμερική. Ηταν τόσο μεγάλη η εντύπωση που προκλήθηκε από το γεγονός ότι το «Foreign Affairs» προέβαλε μια τέτοια «επαναστατική» άποψη που η μη εμπορική τηλεόραση PPS της Νέας Υόρκης αφιέρωσε το talk show της περασμένης Παρασκευής στο αν «θα πρέπει ή όχι το Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα» με συμμετοχή διακεκριμένων αναλυτών και πανεπιστημιακών.
Δεν είναι άλλωστε μόνο ο Γουόλτς που υποστηρίζει ότι η σταθερότητα και η ειρήνη στη Μέση Ανατολή θα εξασφαλιστούν αν το Ιράν αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Ο Σκοτ Σάγκαν στο βιβλίο του «The Spread of Nuclear Weapons» (εκδ. 2012 – «Η διασπορά των πυρηνικών όπλων») αποφαίνεται, με βάση ιστορικά στοιχεία, ότι «τα πυρηνικά όπλα είναι τα μόνα όπλα που συντηρούν την ειρήνη (…) αυτά που έκαναν τον πόλεμο σχεδόν αδύνατο».
Και ο γάλλος αναλυτής Ρομπέρ Νταϊφάς σάρκαζε τελευταία στην ιστοσελίδα του «Diplomat» εκείνους που επιχειρούν «να αποτρέψουν την εμφάνιση ενός νέου πυρηνικού παράγοντα στη Μέση Ανατολή (σ.σ.: εννοώντας το Ιράν) αντί να τον ενθαρρύνουν ώστε να παίξει ρόλο εξισορροπιστή».
Ο Γουόλτς εξετάζει μεθοδικά το πώς «οι ΗΠΑ και το Ισραήλ θα μπορούσαν να απαντήσουν στην πυρηνική δραστηριότητα του Ιράν» και δεν δίνει ελπίδες στον διπλωματικό χειρισμό του προβλήματος. Αν η Τεχεράνη κρίνει ότι «η ασφάλειά της εξαρτάται από το να διαθέτει πυρηνικά όπλα» γράφει, κανένα μέτρο, είτε των ΗΠΑ είτε της Ευρωπαϊκής Ενωσης, δεν θα τη μεταπείσει.
Οπως δήλωσε ο πρεσβευτής του Ιράν στον ΟΗΕ Μοχαμάντ Χαζάι, η Τεχεράνη δεν πιστεύει ότι πραγματικά η Δύση «θέλει σοβαρό διάλογο». Διαφορετικά, δεν θα επέβαλλε απαγορευτικά μέτρα εναντίον του. Οσο για το σενάριο που προωθούν κάποιοι Ευρωπαίοι και, με διάφορες παραλλαγές, προβάλλει την ιδέα το Ιράν να ολοκληρώσει την τεχνική προετοιμασία της κατασκευής πυρηνικής βόμβας αλλά να μην κάνει τις δοκιμές, ο Γουόλτς παρατηρεί ότι, ακόμη και αν η Τεχεράνη δεχθεί αυτή τη λύση, θα αντιδράσει το Ισραήλ.
Το πιθανότερο, συνεχίζει, είναι το Ιράν να εξακολουθήσει τη σημερινή πορεία του και να προχωρήσει κάποια στιγμή σε δοκιμή πυρηνικού όπλου. Θα στιγματιστεί διεθνώς, θα καταγγελθεί, αλλά, όπως συνέβη στο παρελθόν, τελικά οι καταγγέλλοντες θα προτιμήσουν να συνυπάρξουν μαζί του, αφού τώρα «περιορίζεται η απουσία στρατιωτικής ισορροπίας και η Ιστορία δείχνει ότι τα νέα πυρηνικά κράτη (Πακιστάν, Κίνα) παράγουν γενικώς περισσότερη τοπική και διεθνή σταθερότητα. Οχι λιγότερη».
Κυρώσεις της Δύσης
Το ιρανικό πετρέλαιο ρέει προς την Κίνα
Υπάρχουν βέβαια τα μέτρα και οι κυρώσεις που επέβαλαν η Ουάσιγκτον και η Ευρωπαϊκή Ενωση στο Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Αλλά αυτά είναι μάλλον για εσωτερική κατανάλωση στην Αμερική. Η «Wall Street Journal» (2/7) τα χαρακτήρισε ειρωνικά «αέρα φρέσκο», αφού «οι ΗΠΑ δεν θα τολμήσουν ποτέ να εμποδίσουν την Κίνα να παίρνει πετρέλαιο από το Ιράν». Κάποια μείωση των εισαγωγών της Κίνας που σημειώθηκε το δεύτερο εξάμηνο του 2011 και η κυρία Κλίντον την εμφάνισε, στις 28/6, ως ένδειξη ότι «τα μέτρα τσούζουν» το Ιράν, οφειλόταν σε διαφορές κοστολόγησης και το «πρόβλημα» λύθηκε. Από τον περασμένο Μάρτιο οι εισαγωγές ιρανικού πετρελαίου αυξάνονται σταδιακά σε 500.000 βαρέλια την ημέρα, κατά το Brookings Institution. Για το 2012 οι εξαγωγές πετρελαίου προβλέπονται 40 δισ. δολάρια, σχεδόν διπλάσια απ’ ό,τι πριν από δέκα χρόνια.
Το ιρανικό πετρέλαιο ρέει προς την Κίνα
Υπάρχουν βέβαια τα μέτρα και οι κυρώσεις που επέβαλαν η Ουάσιγκτον και η Ευρωπαϊκή Ενωση στο Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Αλλά αυτά είναι μάλλον για εσωτερική κατανάλωση στην Αμερική. Η «Wall Street Journal» (2/7) τα χαρακτήρισε ειρωνικά «αέρα φρέσκο», αφού «οι ΗΠΑ δεν θα τολμήσουν ποτέ να εμποδίσουν την Κίνα να παίρνει πετρέλαιο από το Ιράν». Κάποια μείωση των εισαγωγών της Κίνας που σημειώθηκε το δεύτερο εξάμηνο του 2011 και η κυρία Κλίντον την εμφάνισε, στις 28/6, ως ένδειξη ότι «τα μέτρα τσούζουν» το Ιράν, οφειλόταν σε διαφορές κοστολόγησης και το «πρόβλημα» λύθηκε. Από τον περασμένο Μάρτιο οι εισαγωγές ιρανικού πετρελαίου αυξάνονται σταδιακά σε 500.000 βαρέλια την ημέρα, κατά το Brookings Institution. Για το 2012 οι εξαγωγές πετρελαίου προβλέπονται 40 δισ. δολάρια, σχεδόν διπλάσια απ’ ό,τι πριν από δέκα χρόνια.
Ισορροπία τρόμου
Οταν ο φόβος φυλάει την ειρήνη
Την αστάθεια στη Μέση Ανατολή πυροδότησε το τοπικό πυρηνικό μονοπώλιο, διαπιστώνει ο καθηγητής Κένεθ Γουόλτς στο περιοδικό «Foreign Affairs», σημειώνοντας ότι σε καμία άλλη περιοχή του κόσμου δεν υφίσταται «ένα πυρηνικά ανεξέλεγκτο κράτος», εννοώντας το Ισραήλ. «Απορίας άξιον είναι πώς άργησε να αμφισβητηθεί μια τέτοια κατάσταση. Η Ιστορία έδειξε», προχωρεί ο αμερικανός καθηγητής του Columbia, ότι «μόλις αποκατασταθεί η πυρηνική ισορροπία μια ανεξέλεγκτη ως τότε κατάσταση σταθεροποιείται».
Οταν ο φόβος φυλάει την ειρήνη
Την αστάθεια στη Μέση Ανατολή πυροδότησε το τοπικό πυρηνικό μονοπώλιο, διαπιστώνει ο καθηγητής Κένεθ Γουόλτς στο περιοδικό «Foreign Affairs», σημειώνοντας ότι σε καμία άλλη περιοχή του κόσμου δεν υφίσταται «ένα πυρηνικά ανεξέλεγκτο κράτος», εννοώντας το Ισραήλ. «Απορίας άξιον είναι πώς άργησε να αμφισβητηθεί μια τέτοια κατάσταση. Η Ιστορία έδειξε», προχωρεί ο αμερικανός καθηγητής του Columbia, ότι «μόλις αποκατασταθεί η πυρηνική ισορροπία μια ανεξέλεγκτη ως τότε κατάσταση σταθεροποιείται».
Ετσι, όταν η Κίνα απέκτησε πυρηνικά όπλα αποκαταστάθηκε η ισορροπία και επικρατεί έκτοτε σταθερότητα στις σχέσεις της με την ΕΣΣΔ αρχικά, με τη Ρωσία σήμερα.
Αναλόγως θετικά ήταν τα αποτελέσματα στις σχέσεις Ινδίας – Πακιστάν όταν, το 1991, και το Πακιστάν απέκτησε πυρηνικά όπλα.
Ο Γουόλτς απορρίπτει ως «ελαφρότητες» τα περί «παλαβών μουλάδων» που τάχα κυβερνούν το Ιράν – πρόκειται για λίαν γνωστικούς αγιατολάχ που θέλουν να επιβιώσουν πολιτικά όπως κάθε άλλος πολιτικός, γράφει – και βρίσκει «εντελώς αβάσιμους» τους φόβους μήπως το Ιράν παραχωρήσει σε τρομοκράτες πυρηνικά όπλα. «Κόστισε πολύ η κατασκευή τους για να την κάνουν δώρο σε οποιονδήποτε».
Στην Ιστορία λοιπόν στηρίζει την άποψή του ο Γουόλτς και καλεί την Ιερουσαλήμ και την Τεχεράνη να την έχουν οδηγό. «Ενα πυρηνικό Ιράν εξουδετερώνει ένα πυρηνικό Ισραήλ (…) όπως γίνεται πάντοτε σε πυρηνικές δυνάμεις».
Και καθησυχάζει «τους πολιτικούς και τους πολίτες του αραβικού κόσμου, της Ευρώπης, του Ισραήλ και των ΗΠΑ» επειδή «η Ιστορία έδειξε ότι εκεί όπου αναδύονται πυρηνικές δυνατότητες αναδύεται και η σταθερότητα. Σε ό,τι αφορά τα πυρηνικά όπλα, σήμερα όπως και πάντοτε, όσο περισσότερα τόσο καλύτερα» είναι η αιρετική άποψη του αμερικανού καθηγητή.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
