Το δίλημμα των καταθετών

Η επιστροφή κεφαλαίων στα γκισέ μετά τις εκλογές ενεργοποίησε τα τμήματα ανάπτυξης προϊόντων των τραπεζών, τα οποία λάνσαραν νέα προγράμματα τόσο στον τομέα των λογαριασμών πρώτης ζήτησης όσο και στις «κλειστές» καταθέσεις, με στόχο να προσελκύσουν αποταμιεύσεις που πρόσκαιρα βρέθηκαν εκτός συστήματος. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ακόμη και χωρίς καμία δέσμευση ως προς τις αναλήψεις προσφέρονται προϊόντα ταμιευτηρίου με επιτόκια ως και 5%. Πρόκειται βέβαια για όρους που ανά πάσα στιγμή μπορούν να μεταβληθούν.

Από την άλλη πλευρά, στην κατηγορία των λογαριασμών προθεσμίας, παρά τη μείωση των αποδόσεων που καταγράφηκε σε ορισμένες τράπεζες από το τελευταίο δεκαήμερο του Ιουνίου ως σήμερα, το ετήσιο κέρδος ξεπερνά το 5% ακόμη και για ποσά της τάξης των 20.000 ευρώ.

Εφόσον η κατάσταση στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα ομαλοποιηθεί, τα επιτόκια των προθεσμιακών καταθέσεων θα σημειώσουν πτώση από τα τρέχοντα υψηλά επίπεδα. Το πότε θα συμβεί αυτό δεν μπορεί να προβλεφθεί με ακρίβεια, ωστόσο είναι βέβαιο ότι θα ακολουθήσει αποκλιμάκωση του κόστους δανεισμού των τραπεζών μέσω της εγχώριας καταθετικής βάσης μετά την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης.

Το δίλημμα που έχουν να αντιμετωπίσουν σήμερα οι αποταμιευτές είναι το εξής:

l να «κλειδώσουν» ακόμη και για τρία χρόνια μια υψηλή μέση ετήσια απόδοση,

l ή να τοποθετήσουν τα χρήματά τους σε έναν προθεσμιακό λογαριασμό διάρκειας ως 12 μηνών με σαφώς καλύτερο επιτόκιο σε σχέση με τα προϊόντα μεσοπρόθεσμης διάρκειας;

Ενώ στην τελευταία περίπτωση τα επιτόκια είναι υψηλότερα, στην πρώτη εξασφαλίζεται ένα σταθερό και ελκυστικό εισόδημα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, χωρίς ρίσκο ως προς το αρχικό κεφάλαιο και με δυνατότητα πρόωρης ανάληψης χωρίς ποινή ακόμα και κάθε μήνα.

Παρά τις αξιοσημείωτες προς τα πάνω αναπροσαρμογές στα επιτόκια, με στόχο την ανακοπή των διαρροών που προκάλεσε η διπλή εκλογική αναμέτρηση, οι καταθέτες δεν πτοήθηκαν και έσπευσαν να αποσύρουν μεγάλο μέρος των αποταμιεύσεών τους από το τραπεζικό σύστημα ως τα μέσα Ιουνίου.

Από τα μεγέθη που έχουν δημοσιοποιηθεί προκύπτει ότι μόνο τον Μάιο χάθηκε ρευστότητα ύψους 8,5 δισ. ευρώ, με τις καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα να υποχωρούν στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Νοέμβριο του 2005.

Είναι χαρακτηριστικό ότι σχεδόν το 70% των εκροών του Μαΐου προήλθαν από προθεσμιακές που «έσπασαν» πρόωρα, λόγω της πολιτικής αστάθειας που σήμανε η αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης μετά το αποτέλεσμα της 6ης Μαΐου. Συμπεριλαμβανομένων και των κινήσεων κεφαλαίων που καταγράφηκαν ως και την Παρασκευή πριν από τις δεύτερες εκλογές, οι συνολικές απώλειες εκτιμάται ότι κινήθηκαν γύρω στα 20 δισ. ευρώ.

Πλέον η κίνηση στα υποκαταστήματα των τραπεζών έχει ομαλοποιηθεί, ενώ δεν είναι λίγοι οι καταθέτες που έχουν επαναφέρει τα χρήματά τους στο σύστημα. Εκτιμάται ότι ως σήμερα έχουν αποκατασταθεί οι απώλειες του Μαΐου, κυρίως από καταθέτες με αποταμιεύσεις το πολύ ως και 100.000 ευρώ, που τις διατηρούσαν σε προσωπικές κρυψώνες υπό τον φόβο ενός δυσμενούς για την ελληνική οικονομία εκλογικού αποτελέσματος. Οι τραπεζίτες θεωρούν εφικτό τον στόχο επαναπατρισμού τουλάχιστον 20 δισ. ευρώ επιπλέον από κεφάλαια που βρίσκονται στο εξωτερικό. Προσθέτουν ωστόσο ότι η εξέλιξη αυτή είναι άρρηκτα δεμένη με τη διασφάλιση της θέσης της χώρας στο ευρώ.