Εχουμε μολυνθεί από τον φόβο

Το φιλικό και συγγενικό περιβάλλον μου, η δική μου «κοινή γνώμη» δηλαδή, επιμένει ότι δεν έχω σώας τας φρένας: επέστρεψα από τη Μεγάλη Βρετανία στην Ελλάδα σε καιρούς χαλεπούς, ενώ είχα εξασφαλισμένη δουλειά στον τομέα της έρευνας. Δεν μπορούν να καταλάβουν τους λόγους, αμιγώς προσωπικούς, που σε κάνουν να ασφυκτιάς μακριά από τις ρίζες σου και τους δικούς σου ανθρώπους. Η κρίση δεν έπαιξε κανέναν ρόλο στην απόφασή μου, άλλωστε ο κόσμος όλος δονείται από αυτή. Δεν έχω δουλειά, ελπίζω ότι θα βρω, έχω την οικογένειά μου που με στηρίζει. Και δεν παύω να πιστεύω κάτι που άκουσα ενώ ήμουν ακόμη στην Αγγλία, στο BBC Radio 4: «Εγώ δεν ξέρω απ’ αυτά», έλεγε μία καλλιτέχνιδα, «αλλά νόμιζα ότι η Οικονομία γεννήθηκε από την Κοινωνία για να τη διευκολύνει, όχι το αντίθετο».

Το θέμα είναι ότι οι Ελληνες αφήνουν τα προβλήματα να διαιωνίζονται, πολλές φορές αρνούνται και την παραμικρή προσωπική ευθύνη. «Τι, εγώ θα το κάνω;» θα σου πει πολύς κόσμος ακόμη και για πράγματα απλά, καθημερινά, που περνούν από το χέρι του. Προσπαθώ, από την ώρα που γύρισα, να καταλάβω τι έχει αλλάξει στην ελληνική κοινωνία. Μου φαίνεται τόσο ίδια, μα και τόσο διαφορετική. Καταλήγω ότι ο κόσμος έχει μολυνθεί από τον φόβο. Ανήκω πάντως σε αυτούς που πιστεύουν ότι η κρίση μπορεί να μας βγει και σε καλό. Πολλά θα αλλάξουν, η ανάγκη του φαίνεσθαι για παράδειγμα – ένα από τα πιο έντονα και ενοχλητικά χαρακτηριστικά της εγχώριας ζωής. Οταν έχεις ζήσεις στην Αγγλία και βλέπεις ανθρώπους από τζάκια, με επαύλεις και δάση στην κατοχή τους, να κυκλοφορούν με σαραβαλάκια χωρίς να δίνουν δεκάρα, δεν μπορείς παρά να ελπίζεις ότι και ο Ελληνας – πού θα πάει; – θα μαζευτεί ύστερα από αυτή το δοκιμασία, το σοκ. Θα χαμηλώσει τον πήχη, θα δει ότι υπάρχουν και άλλα πράγματα, ίσως να σταματήσει να κρίνει με κριτήρια που δεν έχουν σχέση με τον ίδιο και τη ζωή του. Και δεν αναφέρομαι σε αυτόν που «έχει», αλλά σε εκείνον που τα λίγα που του αναλογούν τα κάνει παπούτσια Gucci…