Σειρά μέτρων που αποφασίστηκαν στη διαπραγμάτευση του Φεβρουαρίου (και μπήκαν στο Μνημόνιο 2 τον Μάρτιο) ανάμεσα στον πρώην υπουργό Οικονομικών κ. Ευ. Βενιζέλο (νυν πρόεδρο του ΠαΣοΚ) και την τρόικα, καλείται να εφαρμόσει μέσα σε λίγες εβδομάδες ο νέος υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Στουρνάρας με στόχο να υποχωρήσει το έλλειμμα στα 14,8 δισ. ευρώ στο τέλος του έτους.
Το μόνο περιθώριο ελιγμών που του παρέχουν οι δανειστές της χώρας είναι η αντικατάσταση κάποιων μέτρων από το σύνολο των 3 δισ. ευρώ του Μαρτίου με ισοδύναμα . Στην.. ουρά των 3 δισ. αναμένονται στην αμέσως επόμενη φάση τα μέτρα που απαιτεί ήδη η τρόικα για να κλείσει η τρύπα των εσόδων που εκτιμάται από τα τεχνικά κλιμάκια σε 2,6 δισ. ευρώ ως το τέλος του έτους.
Υπό το φως των νέων δεδομένων, και ως το Eurogroup του Σεπτεμβρίου που θα γίνει στην Κύπρο και θα κρίνει πολλά, πρώτη μέριμνά της κυβέρνησης είναι να εξασφαλίσει την ενδιάμεση χρηματοδότηση μέχρι την καταβολή της επόμενης δόσης (31 δισ. ευρώ μαζί με την ανακεφαλαιοποίηση) που φαίνεται ότι θα καθυστερήσει και ενδέχεται να «κλειδώσει» τον Σεπτέμβριο μετά τη νέα εξέταση της τρόικας που αρχίζει στις 24 Ιουλίου αλλά και τις προγραμματισμένες διακοπές -2 εβδομάδες για τα στελέχη της Κομισιόν και 3 εβδομάδες για τα στελέχη του ΔΝΤ- του Αυγούστου.
Το σενάριο αυτό ενισχύεται από τις πληροφορίες ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εμφανίζεται έτοιμη να χορηγήσει περίοδο χάριτος 30 ημερών για το ομόλογο των 3,2 δισ. ευρώ που λήγει στις 20 Αυγούστου. Αυτό σημαίνει ότι η αξιολόγηση της τρόικας μπορεί να συνεχιστεί και στις αρχές Σεπτεμβρίου.
Η έκδοση περισσότερων εντόκων γραμματίων (πέραν των προγραμματισμένων) αλλά και τα 3 δισ. ευρώ του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ενδέχεται να χρησιμοποιηθούν αν χρειαστεί από την κυβέρνηση (με ειδική άδεια από την τρόικα) για να στηριχθούν τα ταμειακά διαθέσιμα του Δημοσίου και να πληρωθούν μισθοί και συντάξεις στο δεύτερο μισό του Αυγούστου αν δεν καταβληθεί η δόση από την μέσα στον επόμενο μήνα -που είναι και το πιθανότερο σενάριο με τα μέχρι στιγμής δεδομένα.
Μεταξύ άλλων τις επόμενες εβδομάδες έρχονται μειώσεις μισθών στο Δημόσιο, μείωση του εφάπαξ που χορηγούν τα ασφαλιστικά ταμεία και αύξηση φόρων – μέσω της αύξησης των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων και της κατάργησης φοροαπαλλαγών. Παραλλήλως έχει υπογραφεί και ψηφιστεί στο Μνημόνιο 2 η αύξηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων και τα μέτρα για «μείωση των ελλειμμάτων των ασφαλιστικών ταμείων», πρόβλεψη η οποία παραπέμπει ευθέως στη μείωση των παροχών των ταμείων και πιθανότατα σε νέο γύρο μείωσης των συντάξεων μέσα στο καλοκαίρι.
Ο κορμός των μέτρων έχει ως εξής:
-Εδικά Μισθολόγια. Μειώσεις για ένστολους, δικαστικούς, πανεπιστημιακούς, κληρικούς και γιατρούς: Τυπικώς προβλέπεται μείωση 12% κατά μέσο όρο από την 1η Ιουλίου 2012. Το ισοδύναμο μέτρο πρέπει να αποφέρει 400 εκατ. ευρώ το 2012 και 700 εκατ. ευρώ το 2013. Το πιθανότερο είναι να βρεθεί ισοδύναμο μόνο για τους ένστολους και να εφαρμοστούν οι μειώσεις για όλους τους υπόλοιπους. «Για τα ειδικά μισθολόγια αναζητούμε ισοδύναμα που να γίνουν αποδεκτά» αναφέρουν πηγές του υπουργείου Οικονομικών.
-Μέτρα 11,6 δισ. ευρώ για το 2013 και το 2014. Το μνημόνιο 2 αναφέρει τα κάτωθι: «Η κυβέρνηση ολοκληρώνει την αναθεώρηση των προγραμμάτων με σκοπό να προετοιμάσει τα μέτρα τα οποία θα υιοθετηθούν με τους προϋπολογισμούς του 2013 και του 2014 (Ιούνιος 2012, MoU, παρ. 1)». Η Ελλάδα δεν έχει θέσει αίτημα για επιμήκυνση όπως ανέφερε ο πρόεδρος του Eurogroup Ζαν Κλοντ Γιούνκερ τη Δευτέρα.
-Μαχαίρι στις συντάξεις. Περικοπές στα ταμεία που χορηγούν υψηλές συντάξεις ή λαμβάνουν υψηλές επιχορηγήσεις από τον προϋπολογισμό. Στόχος εξοικονόμηση τουλάχιστον 300 εκατ. ευρώ.
-Αύξηση των αντικειμενικών αξιών. Το μνημόνιο αναφέρει τα κάτωθι: «Η κυβέρνηση αναθεωρεί τις αντικειμενικές αξίες της ακίνητης περιουσίας προκειμένου αυτές να ευθυγραμμιστούν με τις τιμές της αγοράς (Ιούνιος 2012, MoU, παρ. 2.3)». Αυτό θα οδηγήσει σε αυτόματη αύξηση των φόρων για τα ακίνητα στα οποία θα υπάρξει αύξηση αντικειμενικών αξιών. Στην κυβέρνηση επικρατεί αισιοδοξία ότι ενδέχεται να αναβληθεί η εφαρμογή του μέτρου.
-Ψαλίδι στις φοροαπαλλαγές. Το μνημόνιο αναφέρει: «Η κυβέρνηση θεσπίζει φορολογική μεταρρύθμιση η οποία αποσκοπεί στην απλοποίηση του φορολογικού συστήματος, στην εξάλειψη των απαλλαγών και των προνομιακών καθεστώτων (Ιούνιος 2012, MoU, παρ. 2.3)». Αυτό σημαίνει ότι δεν θα μειώνεται ο φόρος από τους τόκους των στεγαστικών, τις ιατρικές δαπάνες, τα ασφάλιστρα ζωής και τα ενοίκια πρώτης κατοικίας. Σημαίνει επίσης κατάργηση όλων των προνομιακών καθεστώτων (παραμεθόριες περιοχές κτλ.).
-Απολύσεις στο Δημόσιο. Το μνημόνιο προβλέπει μείωση προσωπικού κατά 15.000 ευρώ με παράλληλο κλείσιμο και συγχωνεύσεις φορέων. Η κυβέρνηση αντιπροτείνει συνταξιοδοτήσεις, μη ανανέωση συμβάσεων και αντικατάσταση του κανόνα μία προς πέντε (μια πρόσληψη για κάθε πέντε αποχωρήσεις) με τον αυστηρότερο κανόνα ένα προς 10. Ωστόσο το φιάσκο της εφεδρείας και οι σοβαρές δυσκολίες που εμφανίζονται στην αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων (ουδέποτε εφαρμόστηκε), δεν βοηθούν τη διαπραγματευτική θέση της Ελλάδας. .
-Εξίσωση φόρου σε πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης. Αναζητείται αντισταθμιστική «φόρμουλα» για νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα.
«Μας ζητούν για το 2012 υλοποίηση των μέτρων που έχουμε δεσμευτεί» αναφέρουν κυβερνητικοί κύκλοι και προσθέτουν. «Μας αφήνουν να πάρουμε ισοδύναμα μέτρα, δεν είναι όμως όλα εύκολα. Θα δούμε τι μπορούμε να παρουσιάσουμε και τι μπορεί να γίνει αποδεκτό. Μέσα στις επόμενες εβδομάδες πρέπει να ληφθούν μέτρα ύψους περίπου τριών δισ. ευρώ που είναι οι απαιτήσεις του περασμένου Μαρτίου. Η συζήτηση για τα μέτρα γίνεται τώρα» .
Κύκλοι του υπουργείου Οικονομικών επιβεβαιώνουν ότι δεν ετέθη επίσημα το θέμα της επιμήκυνσης. «Θα το θέσουμε όταν το πρόγραμμα μπει σε τροχιά» σημειώνουν και προσθέτουν: «Από πλευράς τους δεν υπάρχει καμία δέσμευση γι αυτό. Στις ιδιαίτερες συζητήσεις το δέχονται, αλλά δεν δεσμεύεται κανείς. Δύσκολα θα το δεχτούν, γιατί για την επιμήκυνση θα χρειαστεί να ληφθεί απόφαση από τα Κοινοβούλια. Επιμήκυνση σημαίνει επιπλέον χρηματοδότηση. Οταν έρθει η ώρα το θέμα της επιμήκυνσης θα τεθεί επίμονα γιατί είναι δίκαιο».
Για το θέμα της επιμήκυνσης αναμένεται η έκθεση της τρόικας για το κόστος της επέκτασης και τις επιπτώσεις στη βιωσιμότητα του χρέους.
