Πέρα από την τριχοτόμηση

Τώρα που η συμμαχία Γαλλίας – Ισπανίας -Ιταλίας έβαλε σοβαρά όρια στον γερμανικό ηγεμονισμό, είναι πολύ πιθανόν η γερμανίδα καγκελάριος να προσπαθήσει να αντισταθμίσει την ήττα της με την επιβολή ακόμη πιο αυστηρών μέτρων λιτότητας στις υπόλοιπες υπερχρεωμένες οικονομίες του ευρώ. Αυτό θα σήμαινε μια τριχοτόμηση της ευρωζώνης στις χώρες του Βορρά, στην «τριμερή συμμαχία» και στις υπόλοιπες χώρες του Νότου. Δεν χρειάζεται να τονίσω πως κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό όχι μόνο για τη χώρα μας αλλά και για το ευρωπαϊκό όραμα πιο γενικά.

Με βάση τα παραπάνω, νομίζω πως η συμμαχία των τριών θα πρέπει να κάνει τρία παραπέρα βήματα.

Πρώτον, να απαιτήσει την επέκταση των ευνοϊκών μέτρων περί τραπεζών σε όλες τις υπερχρεωμένες οικονομίες της ευρωζώνης.

Δεύτερον, οι τρεις χώρες να απαιτήσουν, στο επίπεδο της ευρωζώνης, μια νεοκεϊνσιανή στρατηγική ανάπτυξης που είναι η προϋπόθεση για να μπορέσουν οι υπερχρεωμένες χώρες να μειώσουν το χρέος τους χωρίς να υποστούν τη διάλυση του κοινωνικού τους ιστού. Αυτό θα επιφέρει βέβαια έναν σχετικό πληθωρισμό που οι Γερμανοί απεχθάνονται. Είναι όμως καιρός να γίνει γνωστό κάτι που οι γερμανικές πολιτικές ελίτ αποκρύπτουν από τους γερμανούς φορολογουμένους. Αυτό είναι πως δεν είναι δυνατόν να επωφελούνται υπέρμετρα από την ευρωζώνη (συστηματική μεταφορά τεράστιων πόρων από τον Νότο στον Βορρά) χωρίς να δέχονται αντισταθμιστικούς, αναδιανεμητικούς μηχανισμούς ικανούς να επιφέρουν μια ισορροπία μεταξύ πιο ανταγωνιστικών και λιγότερο ανταγωνιστικών οικονομιών. Είναι επίσης καιρός να αντιληφθούν πως η επιβολή άγριας λιτότητας σε περίοδο ύφεσης δεν μειώνει το χρέος, απλώς εντείνει την ύφεση.

Τρίτον, σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, το αστρονομικό χρέος της δεν πρέπει να είναι αιτία μιας τιμωρητικής πολιτικής που θα οδηγήσει στην έξοδό της από το ευρώ. Κάτι τέτοιο θα πρέπει να αποφευχθεί όχι μόνο λόγω της αλληλεγγύης που υποτίθεται πως πρέπει να ισχύει μεταξύ αδύνατων και ισχυρών εταίρων αλλά και γιατί η ελληνική έξοδος μπορεί να οδηγήσει στη διάλυση της ευρωζώνης και στην παραπέρα ύφεση της παγκόσμιας οικονομίας.

Μια τελική παρατήρηση. Η πρόταση για μια πιο επιθετική πολιτική έναντι της Γερμανίας είναι λίγο-πολύ αυτό που ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει σήμερα. Με την εξής όμως διαφορά: η μικρομεγαλίστικη ιδέα του Αλέξη Τσίπρα πως η Ελλάδα μπορεί από μόνη της να επιβάλλει αυστηρούς όρους στη γερμανική κυβέρνηση είναι όνειρο θερινής νυκτός. Στη σημερινή συγκυρία, χωρίς πρώτα τη διαμόρφωση ενός συμπαγούς μετώπου που θα στραφεί εναντίον της γερμανικής εμμονής στη λιτότητα, μετώπου που θα συμπεριλαμβάνει όλες τις υπερχρεωμένες χώρες της ευρωζώνης, μια πιο επιθετική ελληνική στρατηγική θα μας οδηγούσε κατευθείαν στη δραχμή. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει όντως να αποφύγει κάτι τέτοιο, πρέπει πρώτα να συμβάλει στην αλλαγή της ισορροπίας δύναμης μεταξύ Νότου και Βορρά και μετά να προχωρήσει στην πιο επιθετική στρατηγική που εσφαλμένα προωθεί σήμερα. Οπως η γερμανίδα καγκελάριος έχει τον λάθος «χρονισμό» (timing) υποστηρίζοντας πως πρώτα χρειάζεται λιτότητα και μετά ανάπτυξη, ο Αλέξης Τσίπρας κάνει ένα παρόμοιο λάθος όταν υποστηρίζει μια επιθετική, αδιάλλακτη πολιτική πριν από τη δημιουργία συνθηκών που να ευνοούν αυτή την πολιτική.