Η Τράπεζα του Βατικανού, γνωστή και ως «Ινστιτούτο για τα Eργα της Θρησκείας» (Instituto per le Opere di Religione ή IOR), έδωσε την πρώτη της συνέντευξη Τύπου σε εκπροσώπους των διεθνών ΜΜΕ.
Ωστόσο, όπως τονίζει το ρεπορτάζ του «Guardian» και του ανταποκριτή του στη Ρώμη Τζον Χούπερ, αυτό δεν συνέβη χωρίς πρώτα να τεθούν κάποιοι όροι «διακριτικότητας» ανάμεσα στα δυο μέρη: το Βατικανό απαγόρευσε την είσοδο φωτογραφικών μηχανών και καμερών, ενώ οι δημοσιογράφοι θα έπρεπε να εχουν υποβάλει από πριν τις ερωτήσεις τους, ώστε αυτές να εγκριθούν από την Αγια Eδρα.
«Δεν την ονομάζουν τυχαία «Πόλη των Μυστικών»», επισημαίνει, αναφερόμενος στο Βατικανό, ο βρετανός ρεπόρτερ ο οποίος ήταν από τους ελάχιστους που μίλησαν κατ’ ιδίαν με τον Πάολο Τσιπριάνι, γενικό διευθυντή της τράπεζας, σχετικά με τις (αρκετά σκιώδεις, όπως θεωρούν πολλοί) οικονομικές δραστηριότητες της IOR που διατηρεί περί τους 33.000 ξεχωριστούς λογαριασμούς πελατών.
Ο Τσιπριάνι διαβεβαίωσε ότι δεν υπάρχουν στην τράπεζα του Βατικανού λογαριασμοί ιταλών πολιτικών και ότι οι μοναδικοί, μη κληρικοί που διατηρούν λογαριασμούς στην τράπεζα, είναι εργαζόμενοι και συνταξιούχοι πρώην εργαζόμενοι στην Αγία Εδρα. Ο Τσιπριάνι υποστήριξε ότι οι δραστηριότητες της τράπεζας είναι απολύτως διαφανείς και ότι για κάθε κάτοχο λογαριασμού, η τράπεζα έχει στη διάθεσή της πολύ πιο λεπτομερή στοιχεία, σε σχέση με άλλες τράπεζες. H Τράπεζα του Βατικανού, η οποία δεν δημοσιεύει τους ισολογισμούς της, διοικείται από πέντε Καρδιναλίους, δεν έχει μετόχους και εκτιμάται ότι έχει περιουσιακά στοιχεία ύψους 4 δισ. ευρώ.
Οι δραστηριότητες της IOR καλύπτονται από μια αχλύ σκανδαλολογίας: τον Σεπτέμβριο του 2010 οι εισαγγελικές Αρχές της Ρώμης κατάσχεσαν 23 εκατ. ευρώ από την Τράπεζα, βάζοντας στο μικροσκόπιο δύο ύποπτες συναλλαγές που αφορούσαν πρόσφατες καταθέσεις ύψους 20 εκατ. ευρώ στη JP Morgan της Φρανκφούρτης και 3 εκατ. ευρώ στην ιταλική τράπεζα «Banca del Fucino». Στο επίκεντρο της έρευνας βρέθηκαν τότε τόσο ο Τσιπριάνι όσο και ο πρόεδρος Ετορε Γκότι Τεντέσκι, θεωρούμενοι ως ύποπτοι για ξέπλυμα «βρώμικου» χρήματος. Οι έρευνες δεν κατέληξαν κάπου, αλλά ως αποτέλεσμα όλων αυτών, τον Φεβρουάριο του 2012 η JP Morgan ανακοίνωσε πως σταματάει τη συνεργασία της με την IOR, έπειτα από 35 συναπτά χρόνια οικονομικών συναλλαγών.
Οπως σημειώνει ο Χούπερ, στη συνέντευξη Τύπου δεν αναφέρθηκε καθόλου το όνομα του Τεντέσκι, που παύθηκε των καθηκόντων του πριν από μερικές εβδομάδες, όταν το διοικητικό συμβούλιο τον κατηγόρησε για αμέλεια των υποχρεώσεών του. Οπως επεσήμαναν ωστόσο οι ιταλικές εφημερίδες, ο τραπεζίτης απομακρύνθηκε διακριτικά από την IOR όταν άρχισε να φέρνει στο φως ντοκουμέντα και μυστικούς λογαριασμούς που θα ενοχοποιούσαν την Αγια Εδρα. Το προσωπικό ημερολόγιο του Τεντέσκι αναφέρει ότι «ο πόλεμος εναντίον μου ξεκίνησε όταν ζήτησα λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τραπεζικούς λογαριασμούς που δεν ανήκαν σε καθολικούς ιερωμένους», ενώ τα ΜΜΕ της χώρας λένε πως ο πρώην πρόεδρος της IOR είχε ζητήσει από τη γραμματέα του, σε περίπτωση που του συνέβαινε κάτι, ή αν επιχειρούσαν να τον δολοφονήσουν, να αποστείλει το προσωπικό του ημερολόγιό σε δυο φίλους του και στον ιδιαίτερο γραμματέα του Πάπα Βενέδικτου.
Σημειώνεται πως η Τράπεζα του Βατικανού είχε εμπλακεί το 1982 σε ένα άλλο μεγάλο σκάνδαλο που αφορούσε στη χρεοκοπία της «Banco Ambrosiano», της μεγαλύτερης τότε ιδιωτικής τράπεζας της Ιταλίας, που οδήγησε στον θάνατο του τότε προέδρου της, Ρομπέρτο Κάλβι, ο οποίος είχε βρεθεί απαγχονισμένος στη γέφυρα Μπλακφράιαρς του Λονδίνου. Η υπόθεση δεν έχει ακόμη εξιχνιαστεί καθώς πολλοί πιστεύουν ακόμη ότι δεν πρόκειται για αυτοκτονία αλλά για δολοφονία.
