Τα αρχαιότερα γνωστά δείγματα κεραμικής ήλθαν στο φως στη νότια Κίνα. Αρχαιολόγοι από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ αναφέρουν με δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «Science» ότι κομμάτια μιας μεγάλης γαβάθας που εντοπίστηκαν στο Σπήλαιο Σιανρεντόνγκ της επαρχίας Τζιανγκσί είναι 20.000 ετών. Η νέα ανακάλυψη μεταθέτει την αρχή της κεραμικής 10.000 χρόνια πριν από ό,τι νόμιζαν ως σήμερα οι επιστήμονες.
Μαγείρεμα τροφής ή ζύμωση αλκοόλ
Οι ερευνητές με επικεφαλής τον καθηγητή Οφερ Μπαρ-Γιόσεφ εκτιμούν ότι το μπολ που ανακάλυψαν αποτελούσε ουσιαστικώς μια… κατσαρόλα στην οποία μαγειρευόταν τροφή ή πιθανώς γινόταν ζύμωση του αλκοόλ.
Μέχρι πριν από κάποια χρόνια η κρατούσα άποψη των επιστημόνων ανέφερε ότι τα κεραμικά σκεύη και τα δοχεία υγρών επινοήθηκαν μετά την εμφάνιση της γεωργίας, όταν οι άνθρωποι άρχισαν να μένουν σε ένα μέρος για μεγάλα διαστήματα. Η άποψη αυτή στηριζόταν ως έναν βαθμό στο επιχείρημα ότι τα κεραμικά αντικείμενα είναι μεγάλα και εύθραυστα, γεγονός που μαρτυρεί ότι λογικά δεν θα εξυπηρετούσαν τις κοινωνίες των κυνηγών-τροφοσυλλεκτών οι οποίοι χρειαζόταν να μετακινούνται μονίμως σε αναζήτηση τροφής.
Ωστόσο την τελευταία δεκαετία αρχαιολόγοι ανακάλυψαν δείγματα κεραμικής τα οποία τοποθετούνται χρονικά πριν από την αρχή της γεωργίας. Η τελευταία ανακάλυψη, η οποία μαρτυρεί ότι η κεραμική είναι ηλικίας 20.000 ετών εκτιμάται πως συνδέεται με το ότι η Γη εκείνη την περίοδο βρισκόταν στην πιο κρύα φάση της σε διάστημα εκατομμυρίων ετών.
Τα ευρήματα μαρτυρούν ότι το δοχείο στο οποίο ανήκαν χρησιμοποιείτο είτε για το μαγείρεμα τροφής είτε για αλκοολική ζύμωση Credit:Science/AAAS
Εξάπλωση στις κοινωνίες των κυνηγών
Σύμφωνα με τον καθηγητή Μπαρ-Γιόσεφ τα κεραμικά δοχεία επέτρεπαν στους ανθρώπους εκείνης της περιόδου να λαμβάνουν περισσότερα θρεπτικά στοιχεία από την τροφή τους μαγειρεύοντάς τη. «Οι κυνηγοί – τροφοσυλλέκτες βρίσκονταν υπό μεγάλη πίεση να βρουν αρκετή τροφή» ανέφερε ο καθηγητής στο βρετανικό ειδησεογραφικό πρακτορείο ειδήσεων BBC και προσέθεσε: «Εάν μια εφεύρεση είναι καλή, η είδηση πάντα εξαπλώνεται γρήγορα. Και φαίνεται ότι στη συγκεκριμένη περιοχή της νότιας Κίνας η κεραμική εξαπλώθηκε σε μεγάλη ακτίνα μεταξύ των κυνηγών-τροφοσυλλεκτών».
Η ερευνητική ομάδα υποθέτει με βάση τα τμήματα της γαβάθας που ανακάλυψε ότι το δοχείο είχε ύψος 20 εκατοστών και διάμετρο της τάξεως των 15-25 εκατοστών. Τώρα επόμενος στόχος των ερευνητών είναι να αποκαλύψουν τι ακριβώς μαγείρευαν στην Κίνα μέσα στα πήλινα «τσουκάλια» πριν από 20.000 χρόνια. Οι αρχαιολόγοι από το Χάρβαρντ εκτιμούν πως οτιδήποτε και αν ήταν αυτό, πιθανότατα μαγειρευόταν στον ατμό ή βραζόταν με δεδομένο ότι το μαγείρεμα με λάδι ξεκίνησε αργότερα.
Ο καθηγητής Γκίντεον Σέλαχ από το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ θεωρεί ότι πιθανότατα υπήρχε και ένα κοινωνικό κίνητρο το οποίο οδήγησε στην εφεύρεση της κεραμικής. «Οι άνθρωποι άρχισαν να μαζεύονται σε μεγαλύτερες ομάδες και απαιτούνταν κοινωνικές δραστηριότητες προκειμένου να ανακουφιστούν από την αυξανόμενη ένταση. Ισως λοιπόν αυτά τα δοχεία χρησιμοποιούνταν για την αλκοολική ζύμωση» σημείωσε ο καθηγητής στο BBC.
