Η αλήθεια για τις τιμές των τροφίμων

Η επαναλαμβανόμενη τετραμηνιαία μελέτη του Ινστιτούτου Eρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών καταδεικνύει συνεχώς τα τελευταία δύο χρόνια ότι το τυπικό καλάθι προϊόντων στα μεγάλα σουπερμάρκετ στην Ελλάδα είναι κατά 20% – 25% φθηνότερο από το αντίστοιχο αγγλικό και γαλλικό και 2% – 5% φθηνότερο από το ισπανικό. Αν αφαιρεθεί ο ΦΠΑ (που είναι υψηλότερος στην Ελλάδα) τότε το τυπικό ελληνικό καλάθι είναι φθηνότερο κατά 25% – 30% περίπου από το αγγλικό και το γαλλικό και 5% – 7% φθηνότερο από το ισπανικό.

Αντίστοιχες μελέτες που βασίζονται στα επίσημα στοιχεία του Παρατηρητηρίου Τιμών της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου δείχνουν ότι ο μέσος δείκτης τιμών τον Μάιο στα μεγάλα σουπερμάρκετ είναι στα επίπεδα του Μαΐου 2010 έχοντας μάλιστα πτώση 2,5% κατά το τελευταίο οκτάμηνο. Αν ληφθούν υπόψη οι αυξήσεις του ΦΠΑ που επιβλήθηκαν, τότε ο δείκτης τιμών στα μεγάλα σουπερμάρκετ του Μαΐου 2012 παρουσιάζει μείωση 3,4% σε σχέση με τον Ιανουάριο 2010. Παράλληλα οι προωθητικές ενέργειες των σουπερμάρκετ που γίνονται σε συνεργασία με τους προμηθευτές τους έχουν ενταθεί την τελευταία διετία και το αντίστοιχο όφελος του καταναλωτή (με έξυπνες αγορές) μπορεί να φθάσει ένα επιπλέον 2% – 3%.

Λαμβάνοντας υπόψη τις σημαντικές αυξήσεις του κόστους παραγωγής που ξεπερνούν ακόμη και το 20%, οι μειώσεις τιμών είναι οι μεγαλύτερες που συναντάμε στην 40ετή ιστορία του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων στην Ελλάδα. Είναι όμως αρκετές σε μια χώρα με 2 εκατομμύρια ουσιαστικά ανέργους και μείωση του εισοδήματος των μισθωτών την τελευταία διετία της τάξης του 20% – 30%; Το προτεινόμενο πλαίσιο στρατηγικής και λειτουργίας του λιανεμπορίου και παραγωγής τροφίμων μπορεί να αυξήσει την παραγωγικότητα, να μειώσει τα κόστη και να προσφέρει ποιοτικές επιλογές προϊόντων στα επίπεδα του διαμορφωνόμενου μέσου έλληνα καταναλωτή της οικονομικής κρίσης.

– Αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας των σουπερμάρκετ. Αν στην Ελλάδα λειτουργήσει το αντίστοιχο θεσμικό πλαίσιο οποιασδήποτε χώρας της ΕΕ, υπολογίζεται ότι ο αυξημένος ανταγωνισμός και η υψηλότερη παραγωγικότητα θα επιφέρουν μείωση τιμών κατά 2,5% και αύξηση εσόδων του Δημοσίου κατά 250 εκατ. ευρώ.

– Αύξηση της παραγωγικότητας στο λιανεμπόριο τροφίμων. Αν και στην Ελλάδα τα σουπερμάρκετ φθάσουν στα τυπικά ποσοστά της αγοράς της Ευρώπης τότε η παραγωγικότητα θα οδηγήσει σε μείωση επιπλέον 2,5% στις τιμές και σε επιπλέον 650 εκατ. ευρώ έσοδα για το Ελληνικό Δημόσιο.

– Αναβάθμιση της πρωτογενούς αγροτικής παραγωγής. Το κόστος παραγωγού στην Ελλάδα για τα οπωροκηπευτικά είναι 20% – 30% υψηλότερη από την αντίστοιχη της Ισπανίας, λόγω της κατακερματισμένης και μη στοχευμένης αγροτικής παραγωγής.

– Βελτίωση καναλιών διανομής και πώλησης. Αντίστοιχες βελτιώσεις μπορεί να πραγματοποιηθούν μέσω της καταπολέμησης του παρεμπορίου, των ελέγχων στις λαϊκές αγορές, της μείωσης του υψηλού κόστους μεταφορών με την υλοποίηση των αναγκαίων υποδομών και της προώθησης συσκευασμένων προϊόντων.

– Προσφορά προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Ο έλληνας καταναλωτής προτιμάει μόνο κατά 15% προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας όταν ο μέσος ευρωπαίος συνήθως κινείται σε διπλάσια ποσοστά.

Ολα τα παραπάνω πέρα από την εξοικονόμηση πόρων για τον έλληνα καταναλωτή (μείωση κατά 700 ευρώ τον χρόνο ανά οικογένεια στο κόστος αγοράς αγαθών ευρείας κατανάλωσης) θα δημιουργήσουν πάνω από 1 δισ. ευρώ έσοδα ετησίως για το Ελληνικό Δημόσιο, τουλάχιστον 20.000 νέες θέσεις εργασίας και επενδύσεις 3 – 4 δισ. ευρώ και θα αναβαθμίσουν την ελληνική πρωτογενή παραγωγή. Και σίγουρα θα πρέπει να είναι από τις πρώτες προτεραιότητες της νέας κυβέρνησης.