Αλυσίδες

Ο μεγάλος ασθενής είναι οι αλυσίδες βιβλιοπωλείων. Δεν είναι κρυφό ότι και στη χώρα μας με την κατακόρυφη πτώση των πωλήσεων, τις ανελαστικές δαπάνες και τη δανειακή υποστήριξη ανύπαρκτη οι αλυσίδες βιβλιοπωλείων έχουν μεγάλο πρόβλημα. Η κρίση είναι διεθνής. Στην Αγγλία και στην Αμερική οι αλυσίδες των βιβλιοπωλείων έχουν υποστεί μεγάλες απώλειες (Barnes & Noble, Borders,Waterstones). Μήπως ξαναγυρνάμε στα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία; Η Αννη Ραγιά από τις εκδόσεις Μέλισσα μας πληροφορεί ότι στην πρόσφατη έκθεση της Αμερικής BOOKEXPO που έγινε στη Νέα Υόρκη (5-7 Ιουνίου 2012) μίλησε ο Ρίτσαρτντ Ρούσο, δημοσιογράφος τιμημένος με Πούλιτζερ, ο οποίος τόνισε την αξία των μικρών βιβλιοπωλείων. «Οταν μπαίνεις σε ένα βιβλιοπωλείο δεν ψάχνεις, χαζεύεις. Ελπίζεις να βρεις κάτι που δεν ήξερες ότι υπήρχε». Αλλη ανησυχία του Ρούσο ήταν η τύχη της επόμενης γενιάς συγγραφέων. Η κατακόρυφη άνοδος του Amazon με 75% της αγοράς στα έντυπα και ηλεκτρονικά βιβλία και η εξαγορά πολλών μικρών εκδοτών από αυτόν δεν βοηθούν τη δημιουργία νέων συγγραφέων καθώς το Amazon προωθεί κυρίως, λόγω κέρδους, τους ήδη καταξιωμένους συγγραφείς. Ο ίδιος, ο Ρ. Ρούσο, αποφάσισε να αλλάξει το παράδειγμα. Για να προωθήσει το βιβλίο του που βγήκε από έναν μικρό εκδοτικό οίκο έκανε μια περιοδεία δεκαπέντε ημερών σε διάφορες Πολιτείες. Στο τέλος της περιοδείας η θέση του βιβλίου από το 200 ανέβηκε στο 1.299, πράγμα το οποίο γίνεται μόνο άμα υπάρχει κριτική στο εξώφυλλο των «New York Times».

Το άλλο κυρίαρχο θέμα της έκθεσης ήταν οι αυτοεκδόσεις (self-publishing) που γνωρίζoυν τη «χρυσή εποχή» τους. Η ανάπτυξή τους ήταν από πέρυσι αλματώδης (από 133.036 τίτλοι το 2010 σε 211.269 τίτλους το 2011), με κυρίαρχη τη λογοτεχνία σε ποσοστό 45% και τα μη λογοτεχνικά (όχι εκπαιδευτικά) να βρίσκονται στο 38%. Η μέση τιμή μιας αυτοέκδοσης είναι 6,94 δολάρια στη λογοτεχνία και 19,32 δολάρια στα υπόλοιπα είδη. Η πλειονότητα των e-books που πωλούνται είναι κατά 41% από αυτοεκδότες, ενώ οι πωλήσεις που προέρχονται από έντυπα βιβλία αποτελούν μόνο το 11%. Ο λόγος είναι η τιμή (3,18 δολάρια τα e-books και 12,00-15,00 τα έντυπα). Το Amazon έχει ήδη δημιουργήσει και πλατφόρμα για τους αυτοεκδότες, το Amazon’s Create Space, που εξέδωσε 57.602 τίτλους.

Φυσικά αυτά για μας αποτελούν ένα μέλλον που έρχεται κατά πάνω μας με μεγάλη ταχύτητα. Το Διαδίκτυο θα αντικαθιστά συνεχώς τα βιβλιοπωλεία, οι αυτοεκδόσεις τους εκδοτικούς οίκους. Δεν θα πάψει όμως να υπάρχει η αναζήτηση της ποιότητας. Κι αυτό μόνο ένα ποιοτικό βιβλιοπωλείο μπορεί να το εξασφαλίσει, όπως και ένας ποιοτικός εκδοτικός οίκος μπορεί να τροφοδοτεί με επιλεγμένες εκδόσεις τους αναγνώστες του. Για κάτι τέτοιο όμως απαιτούνται μέτρα από όλους.