Ο Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι διατεινόταν ότι «πρέπει να χρησιμοποιούμε τον χρόνο σαν εργαλείο και όχι σαν καναπέ». Ισως η σύγχρονη γυναίκα πρέπει να πράξει ακριβώς το αντίθετο. Οι περισσότερες (είτε εργαζόμενες είτε «νοικοκυρές» κατ’ επιλογήν ή κατ’ ανάγκην) βιώνουμε την κάθε ημέρα ασθμαίνουσες να διαχειριστούμε τον χρόνο μας, που ποτέ δεν φτάνει, που ποτέ δεν είναι αρκετός, που αενάως «πιέζει». Περιτριγυριζόμαστε από χαρτάκια post-it με «πράγματα που πρέπει να γίνουν», παλεύουμε να μανατζάρουμε τις εργατοώρες μας, κάνουμε τα πάντα για να γεμίσουμε με «δημιουργικές δραστηριότητες» τα 940 Σαββατοκύριακα που μας αναλογούν μαζί με τα παιδιά μας (μέχρι να γίνουν 18 χρόνων). Στεκόμαστε με σεβασμό απέναντι στον δικό μας χρόνο μόνο όταν ψάχνουμε για αντιρυτιδική.
Δεν είναι τυχαίο ότι σε μια εποχή που οι άνδρες συμβάλλουν περισσότερο από ποτέ στην οικοκυρική και στην ανατροφή των παιδιών, οι έρευνες αποκαλύπτουν πως οι γυναίκες παραμένουμε οι πιο άσπονδοι εχθροί του ελεύθερου χρόνου μας. Οι μισές γυναίκες που πήραν μέρος σε μια πρόσφατη έρευνα επί βρετανικού εδάφους (υπό το Families and Work Institute), δήλωσαν ότι δεν έχουν αρκετό χρόνο για τον εαυτό τους, αλλά ένα 68% εξ αυτών παραδέχθηκαν ότι δεν ήταν η δουλειά τους που τους τον στερούσε. Η ίδια έρευνα αποκάλυψε ότι οι γυναίκες σπαταλούν κατά μέσο όρο τρεις ώρες την εβδομάδα για να (φευ!) ξανακάνουν σπιτικές δουλείες που έχει ήδη κάνει (κατά τις ίδιες ανεπιτυχώς ή ημιτελώς) ο σύντροφός τους. Ητοι, μπορεί εκείνος να έπλυνε τα πιάτα, αλλά δεν «πήρε» με το βετέξ τα νερά από τον νεροχύτη.
Και σαν να μην έφθανε αυτό, όπως σημειώνει στο πλαίσιο της ίδιας έρευνας η κοινωνιολόγος Μέριμπεθ Μάτινγκλι, ο «ελεύθερος χρόνος» που μια γυναίκα κατορθώνει κάποια στιγμή να διασφαλίσει είναι τις περισσότερες φορές «μολυσμένος» (contaminated) με αγγαρείες που αφορούν (οποία έκπληξη!) το σπίτι ή τα παιδιά. Για πολλές, είναι εξαιρετικά «επώδυνο» να καθήσουν να διαβάσουν ένα βιβλίο ή να κάνουν μία ώρα πιλάτες, όταν έχει μπει το καλοκαίρι και τα μάλλινα περιμένουν να μπουν σε σκoροαπωθητικές σακούλες ή όταν το πάτωμα της κουζίνας είναι διάσπαρτο με τουβλάκια Lego.
Ακόμη και όσες δεν έχουν οικιακές εργασίες ή τέκνα, αισθάνονται την πίεση του «δημιουργικού χρόνου». Ο γυναικείος Τύπος συμβάλλει τα μάλα στην εξαργύρωσή του με αφιερώματα όπως «Πώς να χωρέσεις ένα πλήρες πρόγραμμα γυμναστικής σε ένα διάλειμμα 15 λεπτών» και «10 εποικοδομητικοί τρόποι να χαλαρώσεις». Αντιθέτως, λένε οι ειδικοί, οι άνδρες εμφανίζονται πολύ πιο διεκδικητικοί και πιο σίγουροι, όταν πρόκειται για quality time για τον εαυτό τους (π.χ., «έχουμε κλείσει με τα “παιδιά” ένα γηπεδάκι 5Χ5 για το Σάββατο το απόγευμα»).
Προ ημερών βρήκα ένα χαρτί πεταμένο σε μια στάση λεωφορείου, ένα ακόμη φλάιερ της κρίσης (σαν αυτά τα προπαγανδιστικά φυλλάδια που έριχναν τα ναζιστικά μεταγωγικά για να τρομάξουν τους Συμμάχους). «Eίμαι Ελληνίδα, νοικοκυρά, 40 ετών. Πτυχιούχος Γαλλικής Φιλολογίας. Θέλοντας να ξεπληρώσω το χρέος μου στην τράπεζα, αναλαμβάνω ό,τι αφορά απογευματινές ώρες: καθάρισμα σπιτιού, περιποίηση κυρίας ή κυρίου προχωρημένης ηλικίας και σιδέρωμα».
Το βλέμμα μου στάθηκε πολύ ώρα σε αυτό το «Ο,τι αφορά απογευματινές ώρες». Σκέφτηκα, όμως, ότι ακόμη και στην ώρα της απόλυτης ανέχειας, όταν ο ελεύθερος χρόνος είναι ο τελευταίος κόκκος άμμου σε μια τρύπια κλεψύδρα, η «Ελληνίδα, νοικοκυρά και πτυχιούχος», παραμένει δέσμια ενός αδυσώπητου time management. «Απογευματινές ώρες», γιατί το πρωί θα έχει, αν είναι τυχερή, άλλη μια part time δουλειά, το μεσημέρι θα έχει να πάει να πάρει τα παιδιά από το ολοήμερο, να τους βάλει φαγητό και να «δουν» μαζί λίγο τα μαθήματα, ύστερα λίγο συμμάζεμα στο σπίτι μέχρι το απόγευμα που θα επιστρέψει από τη δουλειά ο άνδρας της και θα κρατήσει τα παιδιά για να βγει εκείνη να συμπληρώσει το εισόδημα. Για κάποιες ο χρόνος μοιάζει ατελείωτος.
* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino στις 12/6/2012
